Türkiye-İsrail tam gaz

İsrail ile Türkiye arasında imzalanan savunma ve ticaret anlaşmaları iki ülke arasındaki ilişkilerin giderek geliştirdiğini ortaya koyuyor.

soL (HABER MERKEZİ) Başbakan Erdoğan'ın Davos çıkışından sonra İsrail ile Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin nasıl ilerleyeceği tartışılırken, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) İsrail ile ilişkileri hatırlatması dikkat çekti.

TSK tarafından yapılan açıklamada İsrail'den alınacak insansız hava aracı 'Heron'ların teslimi konusunda herhangi bir sorun olmadığı belirtildi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin (askeri) milli menfaatler doğrultusunda şekillendiğinin altı çizildi. Heronlarla ilgili anlaşmanın milyarlarca dolar tutarında olduğu biliniyor.

Bu açıklama ile birlikte iki ülke arasındaki savunma işbirliği anlaşmaları hatırlanırken, ekonomik ilişkilerin de son yıllarda güçlenerek geliştiği görülüyor. 54. Hükümet döneminde (Erbakan Hükümeti) 1996 yılından bu yana, imzalanan savunma ve ticaret anlaşmalarının bundaki payı şüphesiz büyük.

Bilimsel işbirliği adı altında imzalanan anlaşmalar, savunma alanında AR-GE anlaşmaları, İsrail sermayesinin özelleştirme sürecinde adını daha çok duyurması, ilişkilerin geldiği boyutun somut göstergelerinden birkaçı. Üniversitelerde yürütülen ortak projeler, TÜBİTAK kapsamında geliştirilen projeler, savunma projeleri ise ikili ilişkilerin ortak ürünleri olarak karşımıza çıkıyor. Enerji, altyapı alanlarında işbirliği de bu sürecin parçası.

8 yılda ticaret arttı
Türkiye ile İsrail arasındaki toplam dış ticaret hacmi de, 2007 yılının ilk yarısında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27,6 oranında artış göstererek 1 milyar 294,2 milyon dolara yükselmiş, İsrail'in Ankara Büyükelçiliği tarafından yayınlanan verilere göre, Türkiye, 2007'nin ilk yarısında, İsrail ile dış ticarette fazla vermişti. İki ülke arasındaki dış ticarete ilişkin verilerin, mal ve eşyadan oluştuğu ve askeri ticaret ile hizmet kalemlerini kapsamadığı özellikle vurgulanmıştı.

Son 8 yılda sürekli artış kaydeden Türk-İsrail ekonomik ilişkileri 2008 yılı itibariyle 3 milyar doları aşan bir ihracat hacmine sahip. Başta savunma sanayi olmak üzere birçok sektörde ticaret anlaşmaları bulunan İsrail ile 2008 yılındaki toplam ihracat 2 milyar dolar civarına ulaştı. İsrail'den toplam ithalat ise TÜİK verilerine göre 2008 ilk 11 ayı itibariyle 1 milyar 808 milyon dolara ulaştı.

İsrail'e 2008 yılında yapılan ihracat ürünleri arasında 363 milyon dolarla çelik ihracatı ilk sırada yer alıyor. Türkiye ihracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 2008 yılında ikinci en çok ihracat yapılan ürün ise 347 milyon dolarlık gelir sağlanan otomotiv oldu. İsrail'e ihraç edilen ürünlerden biri diğeri ise enerji oldu. TİM verilerine göre 2008 yılında İsrail'e 208 milyon dolar tutarında elektrik ihracatı gerçekleştirildi. Türkiye geçtiğimiz yıl İsrail'e 201 milyon dolarlık kimyevi ürün ihracatı gerçekleştirirken, 117'şer milyon dolarlık çimento ve demir ihracatı yaptı.

İsrail'den tohum ithalatı
İsrail'in en çok ihracat yaptığı ülkeler arasında ilk 10'a giren tek müslüman ülke olarak da tanımlanan Türkiye, İsrail İhracat ve Uluslararası İşbirliği Enstitüsü verilerine göre 2007 yılında İsrail'den 1,2 milyar dolarlık mal satın aldı. Buna göre İsrail geçen yıl Türkiye'ye yönelik ihracatı yüzde 49 artırdı. İsrail'in en büyük 10 ihracat pazarı listesi 2007 verilerine göre: ABD, Belçika, Hong Kong, İngiltere, Almanya, Hollanda, Hindistan, Fransa, İtalya ve Türkiye şeklinde sıralanmış. Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan alınan bilgilere göre İsrail'in Türkiye'ye en çok kimyasal madde sattığı belirtiliyor. Güneydoğu Anadolu Projesi'nde yatırım yapan başlıca ülkelerden biri olan İsrail'in Türkiye'ye tohum ithalatı söz konusu.