Suriyeli muhaliflere ağır silah verilmesine dair tartışmalar sürüyor

Suriyeli muhaliflere ağır silah verilmesine dair tartışmalar sürüyor. New York Times'ın haberine göre, Suudi Arabistan ve Katarlı yetkililer, Suriyeli muhaliflere yönelik ağır silah sevkiyatını durduracaklarını duyurdular. Karara ABD'nin cihatçı gruplarla ilgili endişelerinin yol açtığı belirtiliyor.

Suriyeli muhalefete ağır silah temin edilmesine dair tartışmalar sürüyor. The New York Times (NYT) gazetesinde dün yayınlanan bir haberde, Suudi Arabistan ve Katar'ın, bir yandan Suriyeli muhalif grupların silahlandırılmasına yönelik çağrılarda bulunmaya devam ederken diğer yandan bu konuda adım atmaktan kaçındıkları belirtildi.

Daha önce farklı basın kuruluşlarında da benzer haberler yer almıştı. İddiaya göre ABD, Suriyeli muhaliflere ağır silahların temin edilmesi konusunda çekincelere sahip olduğu için Suudi Arabistan ve Katar gibi Körfez şeyhliklerini bu konuda adım atmaktan alıkoyuyor. ABD yönetimi, bu konudaki çekincelerini silahların "terörist grupların" eline geçme riskine dayandırıyor.

Ancak ABD'nin El Kaide gibi cihatçı gruplara her durumda karşı olduğunu söylemek zor. Zira ABD'nin "Arap Baharı" sürecinde El Kaide ile çeşitli konularda işbirliği yaptığı ve Suriye'deki çatışmalarda cihatçıların ağırlık kazanmasında bizzat ABD'nin de parmağı olduğu daha önce soL'da birçok kez yer almıştı. ABD'nin ağır silahlar konusundaki tutumu, propagandif bir amaç taşıyor olabileceği gibi, inisiyatifi elde tutmak için daha temkinli davrandığı şeklinde de yorumlanabilir.

CIA ve El Kaide, Libya'da da işbirliğine gitmişti.

Diğer yandan Katar ve Suudi Arabistan, ABD'nin tutumuna açıktan cephe alamasalar da, gerek resmi makamlar ve gerekse medya aracılığıyla, Suriyeli muhaliflere ağır silah temin edilmesinin "gerekliliğini" sık sık dile getiriyorlar. Örneğin, Katar'ın dış ilişkilerden sorumlu Devlet Bakanı Halid el Atiye yaptığı açıklamada, "İsyancılara AK [Kalaşnikof] verebilirsiniz ancak Suriye ordusunu AK'larla durduramazsınız. İsyancı gruplara ağır silah verilmesi zorunludur" demiş ve "Fakat öncelikle ABD'nin ve mümkünse BM'in desteğini almalıyız" diye devam etmişti Suudi Arabistanlı yetkililer ise muhaliflere omuzdan ateşlemeli roketatarların verilmesi konusunda ABD'nin kendilerine engel olmadığını ancak risklere dair uyarılar yaptıklarını belirtmişti.

ABD'yi ikna çabaları
Suudi Arabistan ve Katarlı yetkililerin basına yansıyan ifadelerinde, muhaliflere ağır silah verilmezse cihatçıların daha da güçleneceği iddiaları da yer buluyor. Buna göre Suriye'deki savaş ortamı, mezhep çatışmalarını körüklüyor ve silah temini konusunda engeller çıkartılması, cihatçıların ülkeye yönelik ilgisini artırıyor. Aynı iddiaya göre eğer muhaliflere bu silahlar temin edilmez ve bu gruplar zayıf bırakılırsa, kontrolsüz bir cihat süreci başlayabilir. Resmi ağızlardan yapılan açıklamaların dışında, medyada da benzer iddialar dile getiriliyor. Suudi gazeteci Mişari el Zeydi, dün NYT'ye yaptığı açıklamada, "Hükümet daha önce Afganistan ve Irak'a gidenlerle yaşadığı deneyimi tekrar etmek istemiyor. El Kaide'nin Suudi Arabistan'da yol açtığı hasar, ABD'dekinden de büyük" diyor.

Gerek Suudi Arabistan, gerekse Katar'ın iddialarının gerçeği yansıtmadığı açık. En yakın örnekleri Libya, Suriye ve Lübnan'da görülebileceği üzere, bu iki ülkenin cihatçı gruplara fon ve silah sağladığı yönündeki kanıtlar sayılamayacak kadar çok. Bunun da ötesinde mezhep çatışmalarındaki artışa, bizzat Suudi Arabistan ve Katar'ın desteklediği ve Özgür Suriye Ordusu'nun da dahil olduğu islamcı grupların yol açtığı biliniyor.

Her iki gerici rejimin de Suriye konusunda atacakları adımların sınırlarını ABD'nin çizdiği biliniyor. Bu nedenle, Katar ve Suudi Arabistan'ın açıklamaları, muhaliflere ağır silah temin edilmesi konusunda ABD'yi ikna çabaları olarak yorumlanabilir. İki ülke de, Suriye'ye yönelik askeri müdahale ve muhalefetin ağır silahlarla silahlandırılması taleplerinin önde gelen savunucuları durumunda. Öte yandan, muhalif gruplara ağır silahlar verilmesi konusunda uzlaşma sağlanması durumunda, silah sevkiyatının bu ülkeler üzerinden gerçekleşmesi ihtimali güçlü. Zira silah temini ve fon akışı konusunda Suudi ve Katar monarşilerinin başı çektiği, silahların ise daha ziyade Türkiye, Lübnan, Ürdün gibi ülkelerde sevk edildiği biliniyor. Bunun sonucu olarak ağır silahlar konusunda olası bir uzlaşmanın, Suriye'de yaşanan süreçte her iki ülkenin de inisiyatifini artırmasına yol açması beklenebilir.

Mevcut silah sevkiyatı sır değil
Suudi Arabistan ve Katar'ın muhalefete gayriresmi kanallarla silah temin ettiği bilinen bir gerçek. Hatırlanacağı gibi geçtiğimiz ay, silah sevkiyatının Türkiye üzerinden gerçekleştiğine dair haberler gündeme gelmişti.

Bunun dışında, dün BBC'de yer alan bir haberde, gazetenin muhabirinin Halep'te muhalif güçlerin üs olarak kullandığı bir camide, üzerinde Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı'na ait etiketlerin bulunan bir kaç kasa tespit ettiğine yer verilmişti. Kasaların içinde ne olduğu tam olarak bilinmiyor denilse de bunu tahmin etmek güç değil. Nitekim ilgili habere göre üzerlerindeki etiketlerden Ukraynalı bir silah firması olan Dastan Engineering tarafından Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı'na gönderildiği anlaşılıyor. Adı geçen firma, roket sistemleri ve deniz kuvvetleri tarafından kullanılan silahların üretimi konusunda uzmanlaşmış köklü bir silah şirketi.


BBC muhabirinin ortaya çıkardığı sandıklar, Ukraynalı silah şirketinden Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı'na gönderilmiş.

Suriyeli muhalif grupların halihazırda ağır silahlara sahip oldukları biliniyor. Muhalifler iddia edildiği gibi yalnızca Kalaşnikof olarak da bilinen AK-47 model tüfeklerle savaşmıyorlar. CNN'de henüz iki gün önce yayınlanan bir haberde, bu grupların sık kullandığı silahlar arasında PK modeli ağır makinalı tüfekler ve omuzdan ateşlemeli çeşitli tanksavar roketlerin de bulunduğu belirtiliyordu. Muhaliflerin kullandığı silahlar arasında havan toplarının da olduğu biliniyor. Hatırlanacağı gibi Akçakale'nin vurulmasının ardından başlayan tartışmalarda, Suriyeli muhaliflerin elinde Türkiye ve NATO'nun sağladığı havan toplarının bulunduğuna dair haberler gündeme gelmişti.

(soL-Dış Haberler)