Suriyeli muhaliflerden 'diri diri gömülme' senaryosu

Suriye'de geçtiğimiz günlerde ortaya çıkan 'diri diri gömülme' haberi hakkında, video ve internetteki yayılma şekli analiz edildiğinde, gazeteciler ve aktivistler arasında videonun muhalifler tarafından tezgahlanıp servis edildiğine dair ciddi bir kanaat oluştu.

Storyful'un haberine göre Humus'da El Kuşeyri'de Esad'ın güvenlik güçleri tarafından diri diri gömüldüğü iddia edilen bir sivilin videosu, görüntüler ve ses kaydı üzerinde yapılan analizler sonucunda çok sayıda soru işareti ortaya çıkardı. Videoya dair bu güçlü şüpheler oluştuktan sonra video sosyal medyada verilen bağlantılarından silindi. Ancak tüm dünyada anaakım medya, videoyu muhaliflerin elini güçlendirecek bir şekilde sunmaya başladı.

Videonın içeriği
Videonun nerede çekildiği bilinmiyor. Görüntüler Tesel adlı bir Facebook sayfasına yüklenmişti ve oradan internete yayıldı. Kurban Humus yakınlarındaki El Kuşeyri'den bir adam olarak tanıtılmış ancak El Kuşeyri Tesel'den oldukça uzak. Bir Suriye'li kaynak Storyful'a “Adamın El Kuşeyri'den olduğunu söylüyorlar. Onu El Arabiya için fotoğraf çekmekle suçluyorlar. Emirleri veren adam: 'Yanında bir fotoğraf makinası bulduk ve [makinayı] haber ajanslarına gönderiyoruz'.” şeklinde açıklama yaptı.

Suriyeli kaynaklar videodaki kişilerin aksanlarının Suriye'nin kıyı bölgesindeki Alevi bölgesinden olduklarını belirtiyorlar. Alevi bölgesi Suriye'nin kuzeydoğusunda, kıyıya paralel uzanan dağlık bölge ve Suriye Alevileri'nin geleneksel yurdu. Suriyeli bir kaynak Storyful'a : “Gömülmesini emreden kişi gömülen kişiye 'Beşar'dan başka allah yok' demesini emrediyor... Gömülen kişi 'allahtan başka allah yok' diyor' dedi.

Videoya dair çok ciddi şüpheler
Ancak video birçok gazeteci ve aktivist arasında kuvvetli şüpheler doğurdu.

BBC'nin sosyal medya yardımcı editörü Trushar Barot da aksanın Alevi aksanı olduğunu doğrularken, videonun gerçekliği hakkında şüpheleri bulunduğunu belirtti.

Şam'dan bir Suriyeli'nin yaptığı ve Facebook hesabından yayımladığı imge ve ses analizleri ise ses örgüsünün videodaki insanların arasındaki mesafelere uymadığını belirtiyor. Kurban, üzerine toprak atılırken hâlâ hayatta ve kurbanın öksürük sesleri duyulurken kafası iki kere oynuyor dudakları ve çenesi oynamaya devam ediyor.

BBC'den Trushar Barot sosyal medyada yaptığı açıklamada "'diri diri gömülme' videosunu incelemeye devam ediyoruz ve gerçek olduğu ikna olamadık. Şüphe ile yaklaşıyoruz” diyor. Barot, “Video kurbanın başı kaplandıktan hemen sonra bitiyor. Ses fazla net değil mi? Kurban konuşurken ağzından toz üfürmüyor” şeklinde şüphelerini doğrulayacak gözlemlerini sıralıyor.

Foreign Policy dergisi, Ortadoğu'ya dair medyanın yaptığı haberleri eleştiren 'Ortadoğu haberleri yalanlarla dolu' haberinde, “diri diri gömülme” videosunu örnek olarak vererek, videonun gerçekliğine dair çok ciddi şüphelerin bulunduğunu ve videonun güney Suriye'de Esad karşıtı muhalifleri koordine eden bir grubun Facebook hesabından yayımlandığını ve yayıldığını belirtiyor. Haberde, İngiliz Daily Mail ve İsrail'in Ynet'in videonun üstüne atlayarak Suriye'den şimdiye kadar çıkan 'en dehşete düşürücü video' olarak haber yapması da eleştiriliyor.

"Diri diri gömülme" videosu:

(soL - Dış Haberler)