İsrail’de yayımlanan Jerusalem Post gazetesi, Türkiye’nin sınırlarına yerleştirilecek Patriot füze bataryaları karşılığında İsrail’in NATO faaliyetlerine katılımını engelleyen vetosunu geri çekeceğini iddia etti. Gazetede Pazar günü yer alan iddiaya göre Türkiye, İsrail’in 2013 yılında Türkiye’de yapılacak NATO tatbikatına katılımına da vize verdi.
Konuyla ilgili BBC Türkçe’de yer alan Serkan Demirtaş imzalı haberde, iddianın İsrail basınında “Türkiye, Patriotlar karşılığında İsrail’ vetoyu kaldırdı” şeklinde yansıması Ankara-Brüksel-Vaşington hattında üstü örtülü bir pazarlık yapıldığı sorusunu akla getiriyor. Dışişleri Bakanlığı’nın pazarlık iddialarını yalanlamasına karşın, bu adımın NATO’nun ortak savunma anlayışı ve üçüncü ülkelerin mağdur olmaması amacıyla atıldığını kaydettiğini aktaran BBC, yabancı bir diplomatik kaynağın konunun Ankara’nın Patriot talebinin ele alındığı NATO Daimi Temsilciler Toplantısı’nda gündeme geldiği bilgisini verdiğini aktardı. Diplomatik kaynağın aktarımına göre Türkiye'nin İsrail'e uyguladığı vetonun da masaya yatırıldığı toplantıda, "İttifak içinde kolektif savunma açısından zafiyet varmış görüntüsünün ortadan kaldırılması için üçüncü taraflara uygulanan bu vetoların eşzamanlı kaldırılması gerektiği" mesajı verildi.
Demirtaş’ın haberinde aynı kaynağın “Patriotların yerleştirilmesiyle amaçlanan daha güçlü bir ortaklık ve dayanışma mesajının verilmesiydi. Bunun da sağlanmış olduğunu görüyoruz” ifadelerine de yer verildi.
Türk Dışişleri kaynaklarının kaldırılan vetoların yalnızca askeri olmayan programları içerdiğini aktaran Demirtaş, konunun Türkiye ile İsrail arasındaki ikili ilişkilerle doğrudan bağlantısının olmadığının kaydedildiğini de belirtti.
İsrail kaynakları: Zamanlama ilginç
Konuyla ilgili Jerusalem Post’a konuşan, ismi açıklanmayan bir İsrailli askeri yetkili, Türkiye’nin İsrail’e uyguladığı vetoyu son dakika kaldırdığını ve bunun Patriotlar’ın Türkiye’ye gönderilmesi kararıyla bağlantılı olduğunu düşündüğünü söyledi. Yetkili, İki ülke arasındaki sorunların “bütünüyle çözülmüş” sayılamayacağını sözlerine ekledi.
Fransız haber ajansı AFP ise Türkiye’nin İsrail’e yönelik vetosunun kaldırılması kararının 4 Aralık’ta yapılan NATO toplantısında alındığını yazdı. Kararın, İsrail’in NATO’nun belirli faaliyetlerine katılımına izin verilmesi anlamına geldiğini kaydeden AFP, Türkiye’nin ortak askeri tatbikatlar ve Türkiye topraklarında yapılacak NATO faaliyetlerine İsrail’in katılımını engelleme hakkının saklı olduğunu öne sürdü.
Türkiye, İsrail askerlerinin 2010 yılında Mavi Marmara gemisinde 9 kişiyi katletmesi üzerine İsrail’in NATO’yla ilişkilerine veto uygulamaya başladı. İsrail’in NATO nezdinde daimi temsilcilik kurmasına engel olan Türkiye, Akdeniz Ortaklığı programı kapsamında askeri ve siyasi yakınlaşma arayışlarını da bloke etmişti. Türkiye son olarak İsrail’in Mayıs 2012’de Chicago’da yapılan NATO Zirvesi’ne katılımını veto etmişti.
Gizli görüşme iddiaları gündeme gelmişti
İsrail basını, kasım sonunda Türkiye ile İsrail arasındaki diplomatik krizin çözümüne yönelik İsviçre’nin Cenevre kentinde bazı gizli görüşmeler yapıldığını iddia etmişti. Ha’aretz gazetesinde yer alan iddiaya göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun özel temsilcisi Joseph Ciechanover ile Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu Cenevre’de görüştü. Dışişleri Bakanı Davutoğlu, iddianın İsrail basınına yansımasının ardından CNN Türk’te katıldığı canlı yayında “Bu gayriresmi bir görüşmeydi. İsrailliler koşullarımızı karşılamaya hazır olduklarında biz de görüşmeye hazırız” diyerek, Sinirlioğlu ile Ciechanover arasında yapılan görüşmeyi doğrulamıştı.
(soL-Dış Haberler)