soL (HABER MERKEZİ) ABD Başkanı Barack Obama, göreve geldiği günden beri Türkiye için "en önemli sınavlarından birini verdi". Günlerdir üzerinde spekülasyonlar yapılan, bahisler oyananan "1915 olayları ile ilgili açıklama"sında Obama, 'Ermeni soykırımı' ifadesini kullanmadı. Fakat Obama bunun yerine oldukça keskin ifadeler kullanarak "soykırım" anlamına gelebilecek bir tablo çizdi. Obama ayrıca, Ermenice "Büyük Felaket" anlamına gelen ve Ermenilerin maruz bırakıldıkları sürgün ve kıyımı anlatmak için kullandıkları "Medz Yeğern" sözüne de iki kere başvurdu.
"20. yüzyılın en büyük katliamlarından biri"
"94 yıl önce, 20. yüzyılın en büyük katliamlarından biri başladı. Her yıl, Osmanlı İmparatorluğu'nun son günlerinde 1.5 milyon Ermeni'nin katledilmesi veya ölüme yürümesini anıyoruz. Ermeni halkı bizim kalplerimizde yaşadığı gibi, Medz Yeğern de, bizim anılarımızda yaşamalı. Tarih, çözülmedikçe ağır bir yük olabilir" diye başlayan açıklamada, Türk ve Ermeni halklarının bu acılı tarih ile hesaplaşmasının ABD tarafından destekleneceği, ve ABD'nin iki ülke ilişkilerinin bu diyaloglar sayesinde normalleşeceğini umduğu belirtildi.
Açıklamanın ikinci yarısında da, "Hiçbir şey, Medz Yeğern ile kaybedilenleri geri getiremez. Ermeniler son 94 yılda dinamizm, dayanıklılık ve yetenekleri sayesinde, kendilerini yok etmeye çalışanlara karşı direndi. ABD de, 1915'ten sonra bu ülkeye göç eden Ermeni asıllı Amerikalılar'ın topluma yaptığı katkılarla zenginleşti. Bugün, dostluk, dayanışma ve derin saygı duygularıyla her yerdeki Ermeniler'in yanında duruyorum. Türkiye'deki konuşmamda da 1915 olaylarına ilişkin görüşlerimi tutarlı bir biçimde ifade ettim ve bu tarihe ilişkin görüşüm değişmedi. Ben gerçeklerin tam, samimi ve adil olarak ortaya çıkarılmasıyla ilgileniyorum" ifadeleri yer aldı.
"Laf bir kere ağızdan çıktı!"
Obama'nın açıklaması ana hatlarıyla, Türkiye ziyareti sırasında 6 Nisan'da TBMM'de yaptığı konuşmayı andırdı. Obama o konuşmada, seçim çalışmaları sırasında soykırımı tanıyacağını vaat ettiğini hatırlatarak 'sözlerim kayda geçmiştir' demişti.
Obama'nın mavi boncukları
"Soykırım" demeyerek bile Türk tarafından kayda değer bir rahatlama yaratabilen Obama, Ermeni tarafını memnun etmek için ise özellikle açıklamanın ikinci yarısında oldukça keskin ifadelere başvurdu. Obama açıklamasının sonunu Türkiye ile Ermenistan'ın son açıklamasına verdi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşme sürecini övdü.
En büyük Obama bizim Obama
Türkiye-Ermenistan ortak açıklamasının ardından, Obama'nın 24 Nisan mesajında 'soykırım' kelimesini kullanmayacağı yönündeki izlenim kuvvetlenmiş ve Amerikancı kesimde bir rahatlama yaşanmıştı. Açıklamadan birkaç saat önce Associated Press (AP) tarafından geçilen haber ile de açıklamada bu ibarenin geçmediği duyurulunca "içler rahatlamıştı". Açıklama çok sert ifadeler içerse de "Soykırım demedi" basitliği ile duyurularak "Obama bizden" imajı yaratılmaya çalışıldı.
"Ermeniler tepkili"
Amerikancı ve dinci basın bir yandan da ABD'li Ermenilerin açıklamalarını yoğun bir şekilde haberleştirerek bu kanıyı pekiştirmeye çalıştı. Amerikan Ermeni Ulusal Kongresi (ANCA) ve Amerika Ermeni Asamblesi (AAA) tarafından Obama'nın açıklamasına getirilen eleştiriler haberleştirilirken, Obama'nın Ermeni taleplerini karşılamadığı gibi bir hava yaratılmaya çalışıldı.
O açıklamalar ise şöyle: AAA'nin icra direktörü Bryan Ardouny, "Bu açıklama, Başkan'ın sözünü verdiği değişimi yansıtmıyor" dedi. ANCA Başkanı Ken Hachikian da, "Başkan Obama'nın, 'soykırımı' tanıyacağı sözünü tutmamasından derin bir düş kırıklığı duyan Amerikalı Ermeniler'e katılıyorum" ifadesini kullandı.