NATO için Kafkasya savaş alanı

NATO Dışişleri Bakanları Gürcistan’ın Brüksel Büyükelçisi’yle toplanıyor. Gürcistan'ın NATO üyeliği ile birlikte "ortak" hareket planı görüşülecek.

soL (DIŞ HABERLER) NATO üyesi ülkelerin Dışişleri Bakanları 19 Ağustos'da Gürcistan'a verilecek siyasi ve askeri desteği belirlemek için olağanüstü bir toplantıyla bir araya gelecekler. Brüksel'de yapılacak toplantıya Dışişleri Bakanı Ali Babacan da katılacak.

Gürcistan'ın siyasi ve askeri olarak yenilgisiyle sonuçlanan Osetya saldırısının ardından NATO Brüksel'de olağanüstü bir toplantı yapıyor. ABD'nin 14 Ağustos'taki çağrısı üzerine yapılacak toplantıda Gürcistan'ın NATO'ya üye olması için ortak karar alınacağı beklentisi hakim. Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un "Gürcistan'ın toprak bütünlüğü ölü bir konudur" açıklamasının ardından NATO, bölgedeki hâkimiyetini arttırmaya yönelik bir ajandayı da tartışacak.

NATO'nun Bükreş toplantısında Fransa ve Almanya'nın "azınlık sorunları"nı öne sürerek Gürcistan'ın üyeliğini engellemelerine rağmen bu toplantıda her iki ülkenin de üyeliği destekleme kararı alacağı ortaya çıktı. Dün önce Soçi kentinde Rusya Devlet Başkanı Medvedev ile bir araya gelen Almanya Başbakanı Angela Merkel, daha sonra Gürcistan Devlet Başkanı Şaakaşvili ile yaptığı toplantıda Gürcistan'ın NATO üyesi olmasını desteklediklerini açıklamıştı. Benzer şekilde Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner'de Gürcistan'ın üyeliğine şerh düşmeyeceklerinin sinyallerini veriyor. Gürcistan'ın savaşın ardından NATO'ya alınması ise Rusya'ya karşı desteklenmesi ve Osetya'ya yönelik saldırısına arka çıkmak olarak yorumlanıyor.

ABD makamlarının arka arkaya yaptığı Gürcistan'ın toprak bütünlüğü konusundaki hassasiyetlerini içeren açıklamalar rağmen asıl hassasiyetinin Rusya'nın Kafkaslar'da mevzi elde etmesinden duyduğu rahatsızlık olduğu biliniyor. Dahası Abhazya ve Güney Osetya'nın Gürcistan'dan ayrılması ihtimali ülkenin NATO üyeliği için bir avantaj haline gelmiş durumda. Dolayısıyla NATO toplantısının yeni durumda Gürcistan'ın Rusya'ya karşısında güçlendirilmesi ve ordusunun rehabilite edilmesi konularında ortak bir karar üzerinde yoğunlaşması söz konusu. NATO'nun müdahale alanının kısıtlı olduğu Kafkasya'da nasıl etkili olabileceği konusunda yapılacak toplantı bir akıl ortaklığı sağlamak hedefinde.

NATO Kafkasya'da yeni provokasyonlar peşinde
Rusya'nın Gürcistan'ın NATO'ya üyeliğini kendi varlığına karşı bir saldırı olarak göreceği Rus makamları tarafından daha önce açıklanmıştı. ABD ve Türkiye'den üstü kapalı bir destekle Güney Osetya'ya saldıran Gürcistan'ın NATO desteğini alenen aldığında neler yapabileceğinin sinyallerini Gürcistan Devlet Başkanı Şaakaşvili "tek bir kilometre bile alamazlar" açıklamasıyla ortaya koydu. Rusya'nın Güney Osetya ve Abhazya'nın bağımsızlığına destek vereceğini üstü kapalı olarak belirtmesinin ardından Şaakaşvili'nin bu açıklaması yeni bir savaşın sinyallerini olarak yorumlanırken, söz konusu açıklamanın Merkel ile yaptığı görüşmenin ardından yapılması ise manidar.

NATO Gürcistan ordusunu güçlendirecek
Toplantının bir diğer gündemi ise NATO'nun Gürcistan ordusuna vereceği destek olacak. Şaakaşvili ile görüşmesinin ardından NATO'nun Rus toplarıyla tahrip edilen Gürcistan ordusunu yardım etmeyi gündemine alması gerektiğini söyleyen Angela Merkel NATO üyesi ülkelerin ortak kanaatini toplantı öncesinde açıklamış oldu. Gürcistan ordusunun bu savaşta açıkça görülen uçak ve tank zaafı NATO'nun öncelikli yardım listesinde yer alacak. NATO ayrıca hafif ve hızlı hareket edebilen küçük birlikler konusunda da Gürcistan'a destek verecek. Zira Güney Osetya müdahalesinde Gürcü birliklerinin yetersizliği askeri uzmanlar tarafından yoğun olarak tartışılmış, Gürcistan savaş öncesinde bu açığını paralı askerlerle kapatma yoluna gitmişti.

Gürcistan'a verilecek askeri destek ile bu ülkenin Abhazya ve Güney Osetya'ya karşı "daha profesyonel" harekât düzenleme yeteneğine sahip olması beklenirken, Rus ordusuna karşı belirli bir süre zarfında direnmesi hedefleniyor. Kafkaslar gibi bir konuda Rusya ve İran gibi ciddi rakipleri olan NATO'nun sadece Gürcü ordusuna güvenmeyerek ABD'nin bu ülkedeki askeri üslerini büyütmesi, Azeri ordusunu da güçlendirmesi ve Ukrayna ile bölge ülkelerinin koordinasyonuna yönelik kararlar alması gündemde.

Ukrayna mesajı aldı
Ukrayna Devlet Başkanı Yuşçenko'da ülkesinin de NATO üyeliğinin gündemde olması nedeniyle "kolektif bir işbirliğinin ülkesinin egemenliği için elzem" olduğunu iddia etti. Yuşçenko bu amaçla, Ukrayna'nın radar sistemlerinin ve füzelere karşı erken alarm sistemlerinin Avrupa ile ortak kullanabileceğini açıkladı.

Şaakaşvili gibi batı yanlısı olarak bilinen ve "turuncu devrim" ile işbaşına gelen Yuşçenko, bu sistemlerin Rusya ile ortak kullanımını içeren 1992 anlaşmasını tek taraflı olarak fes edeceğini açıkladı.

Türkiyesiz olur mu?

NATO'nun Kafkasya'daki değişen duruma göre geliştireceği sert politikasının en önemli ayağını ise Türkiye oluşturuyor. Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattıyla bölge ülkeleri Azerbeycan ve Gürcistan'ın NATO faaliyetlerine liderlik etmeye çalışan Türkiye'nin toplantı ile beraber yeni misyonlar edinmesi gündemde. Söz konusu toplantı için Brüksel'e hareketinden önce açıklama yapan Ali Babacan, NATO ile birlikte kalıcı barış sürekli istikrar için işbirliğine açık olduğunu söyledi. Gürcistan ordusunu eğittiği için Rus basını tarafından savaş kışkırtıcısı olarak suçlanan Türkiye bu açıklamayla NATO'ya "hazırım" mesajı verdi.