Dünya Wikileaks'i konuşuyor

Wikileaks’in yayınladığı belgeler dünya gündemini altüst etti. Herkes belgeri konuşuyor.

Wikileaks’in bomba etkisi yaratan belgeleri sadece Türkiye’yi değil, dünyanın dört bir tarafını sarstı.

Avrupa tepkili
Belgelerin yayınlanmasının ardından ülkelerden birer birer açıklamalar gelmeye başladı. NATO müttefiki Batı Avrupa ülkelerinden gelen benzer açıklamalar dikkat çekiyor.

İngiltere belgelerin izinsiz şekilde yayılmasına tepki gösterirken İngiltere Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada “Bilgilerin bu şekilde yayılması kınıyoruz. Gelişmeler ulusal güvenliğimize zarar verebilecek ve insanların hayatını tehlikeye sokacak kadar ciddi” denildi. ABD ile ilişkilerin ise aynen devam edeceği vurgulandı.

Fransa’dan da benzer açıklamalar geldi. ABD ile işbirliğinin sürüyor olması Fransızlar tarafından da özellikle belirtilirken, tehlike yaratabileceği noktası da atlanmadı. Belgeleri yayınlanmadan önce alan Fransız Le Monde gazetesi de “Bu tür bilgilerin ortaya çıktığı yerin Çin veya Rusya değil de ABD olması, bu ülkenin şeffaflığını gösteriyor. Demokratik güçler bu tür ihlallere daha sık maruz kalır” diyerek ABD’ye desteğini sundu.

İtalya’da ise belgeler en çok Silvio Berlusconi’yi kızdırdı. Berlusconi, ABD’li diplomatlar tarafından ‘beceriksiz ve etkisiz’ olarak sıfatlandırılmıştı. Berlusconi böyle belgelere itibar etmediğini ısrarla söylerken “ Belgelerdeki üçüncü sınıf diplomatların iddialarını önemseyecek değilim. Bunlar benim değil tüm ülkemizin onurunu lekelemeye çalışıyorlar” dedi.

Bildt: Diplomasiye zarar verecek
İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt ülkesinde katıldığı bir radyo programında dünyanın artık daha az güvenli bir yer olacağını iddia ederken "Bundan sonra ABD ile yapılacak diplomatik görüşmelerde cesur davranmak zorlaşacak. Bu sadece ABD değil, tüm dünya diplomasisine zarar verecek" dedi.

Ortadoğu yine karışık
Ortadoğuda ise tepkiler birbirinden çok farklı oldu. Belgelerde en çok adı geçen ülkelerden İran’da belgelerin ‘kötü niyetli’ olduğuna dair açıklamalar yapılırken Cumhurbaşkanı Ahmedinejad “Şüphesiz ki İran bölge ülkeleriyle dosttur. ABD bu dostluğu bozmak için elinden geleni yapıyor. Yine de bunlara itibar etmemeye çalışıyoruz” dedi.

İsrail belgelerin kendi tezlerini kanıtladığını iddia ediyor. Arap ülkelerinin İran’ı tehdit olarak gördüğüne dair belgelerin İsrail’in yıllardır savunduğu politikalarla örtüştüğü söyleniyor. Ülke basını da İran’a yönelik saldırılarını arttırırken, belgelerin geri kalanı ise pek ilgi uyandırmış değil. İsrail ayrıca kendilerinden de bir sızıntı olmaması için güvenlik önlemlerini daha da arttırdığını açıkladı.

ABD’ye yakınlıklarıyla bilinen Irak ve Pakistan yönetimleri de belgelerin ‘zamansız’ olduğu noktasında birleşti.

Rusya: Olabilir
Belgelerde ‘Batman ve Robin’ ikilisine benzetilen Putin ve Medvedev şu ana kadar sessiz kalırken, Medvedev’in basın sözcüsü Natalia Timakova “Diplomatlar kendi aralarında böyle şifreler kullanabilir. Bunlar üzerinden değerlendirme yapmamak gerekiyor. Önce tüm belgeleri görelim. Umarız ki sürpriz bir şey çıkmaz” dedi.

Azerbaycan yalanladı
Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Dış İlişkiler Şube Müdürü Novruz Memmedov ise belgelerin gerçeği yansıtmadığını öne sürdü. Memmedov’a göre Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı William Burns arasında belgelerdeki gibi bir konuşma geçmemiş. Wikileaks belgelerinde İlham Aliyev’in, Türkiye’nin enerji merkezi olmaması için Rusya ile anlaşmalar yapmayı tercih ettiğini söylediği toplantıya dair kayıtlar bulunuyor. Memmedov ise Türkiye ile derin bir dostluk bağına sahip oldukları, belgelerin bunu bozmasına izin vermeyeceklerini söyledi.

Çin sessiz
Çin yönetimi belgeler karşısında şimdilik sessizliğini korurken, basında ise önemli bir yer ayrıldı. Kuzey Kore ve İran’a dair suçlamalar geniş yer tutarken, Çin’e yönelik suçlamalar ise şu ana kadar yanıtsız bırakıldı.

(soL – Dış Haberler)