Askeri sevkiyat dünya savaşını aratmıyor

Irak ve Afganistan işgallerine her yıl milyarlar akıtan ABD, 2. Dünya Savaşı sonrasında tarihin en büyük asker ve askeri teçhizat sevkiyatı için de büyük para harcayacak.

Irak’tan çekilme hazırlığındaki ABD askerleri, bir yandan direnişle ve mezhepler arası çatışmalarla başa çıkmaya çalışırken, bir yandan da savaş malzemelerini ve askerleri Afganistan'a taşımak için büyük çaba harcıyor. Irak’taki ABD güçleri ocak ayında silah, çadır, gıda ve inşaat malzemesi taşıyan onlarca konteynırı bölgedeki müttefikleri olan Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan ve Pakistan üzerinden Afganistan’a taşımaya başladı. ABD’nin “Mart Çılgınlığı” olarak adlandırdığı süreçte, kara, deniz ve demiryolları üzerinden yaklaşık iki buçuk ay süren bu yaklaşık 4 bin kilometrelik yolculuğun maliyeti de, neredeyse savaşa harcanan paraya eşit.

Afganistan işgaline öncelik verme kararı alan Barack Obama yönetimi, Irak’taki askerlerinin bir bölümünü de Afganistan’a kaydırmaya başladı. Kuveyt’te görevli ABD askeri sözcülerinden Teğmen William G. Webster, Irak’tan Afganistan’a gönderilecek askerlerin sayısının 30 bini bulduğunu, ancak bu kaydırma işleminin zorlu bir süreç olduğunu belirtti. Webster, Irak’taki yaklaşık 3 milyon malzeme ve teçhizat arasında, 41 bin kadar askeri araç bulunduğunu, bunların bir bölümünün ülkede kalacağını, 5 bin kadarını ise ağustosa kadar Afganistan’a göndermeyi amaçladıklarını söyledi.

Türkiye rotası ucuz ve kolay

ABD acil ihtiyaçları hava yoluyla, diğer malzemeleri ise Pakistan üzerinden kara yoluyla ve Özbekistan üzerinden deniz yoluyla Afganistan’a taşımaya çalışıyor. Özellikle Pakistan’da direnişçilerin malzemeleri taşıyan kamyonlara sık sık saldırılar düzenlemesi nedeniyle, süreci hızlandırmaya çalışan ABD uzun süredir farklı güzergâhlar için arayışını sürdürüyor. Bu güzergâhların başında, Avrupa’dan da transferin kolaylıkla yapılabildiği ve daha ucuz olduğu için özellikle geçen yıl sık sık kullanılan Türkiye geliyor.

ABD Hava Kuvvetleri Komutanı Duncan McNabb, geçen ay Adana’daki İncirlik üssünün kendileri için, Irak ve Afganistan’a ikmal açısından çok önemli olduğunu söylemiş, Türkiye’nin Afganistan rotasında yer alan üste kargo taşımacılığı ve uçakların yakıt ikmaline izin vermesinden duydukları memnuniyeti dile getirmişti. NATO işgalinin askeri gücü olan Uluslararası Güvenlik ve Destek Gücü (ISAF) kapsamında Kabil Bölge Komutanlığı görevini de üçüncü defa devralan Türkiye, Afganistan’daki asker sayısı da son aylarda iki kat arttırarak 720’den 1750’ye çıkardı.

ABD Büyük İskender’in izinde
Irak’taki 97 bine yakın asker sayısını ağustos sonunda 50 bine indireceğini açıklayan ABD, askerler için Irak’ın birçok bölgesinde sıkı korunan askeri üsler kurdu. Ülkeden ayrılacak askerlerin yaklaşık 15 bini ABD’ye geri gönderilecek, geri kalanıysa Afganistan’da savaşmaya devam edecek. ABD, bu askerler için Afganistan’da yeni üsler inşa ediyor.

Afganistan’a yerleşme heyecanındaki ABD yetkilileri, sık sık kendilerini milattan önce 4. yüzyılda savaştan savaşa koşan Büyük İskender’e benzeterek, ABD’nin dünya hegemonyası amacını ortaya koyuyorlar. ABD’nin Merkez Kuvvetleri Komutanı General David Petraeus, ülkedeki üs inşaatlarını Büyük İskender’in Kandahar kentini kurmasına benzetirken, askeri yetkililer Savunma Bakanı Robert Gates’in de Büyük İskender’in “Yardımcılarım pek espri sevmez, çünkü amacıma ulaşamazsam ilk öldüreceğim kişilerin kendileri olduğunu bilirler” sözünü dilinden düşürmediğini söylüyorlar.

‘Acele asker lazım’
Afganistan’da dokuz yıllık işgal boyunca üst üste başarısızlıklar yaşayan ABD, giderek güçlenen Taliban’a karşı çareyi asker sayısını arttırmakta budu. Barack Obama'nın Ocak 2009'da Başkan olduktan sonra Afganistan'a 30 bin ek asker gönderme kararı almasıyla ülkedeki ABD askerlerin sayısı 100 bini geçecek. Bu sayı NATO bünyesinde görev yapan Türkiye dâhil 43 ülkeden askerlerle beraber 145 bini buluyor. Asker sayısını arttırmalarına karşın Taliban'a karşı istedikleri başarıyı sağlayamayan işgalciler, bir yandan Taliban içindeki çeşitli unsurlarla ve direnişi desteleyen aşiretlerle masada anlaşmaya çalışsa da, Taliban işgalciler ülkeyi terk edene kadar direnişi bırakmamakta kararlı. Halkın büyük bölümü ise işgalcilere karşı direnişe destek veriyor.

İşgalcilerin askeri kayıpları da hızla artıyor. Afganistan'da 2001 yılında başlayan işgalde ölen askerlerin sayısı 1700’ü geçti. ABD Savunma Bakanlığı'nın verilerine göre 2010'un ilk üç ayında ölen ABD askerlerinin sayısı 80’i buldu. İngiltere'nin de aynı dönemde 33 askerini kaybettiği, bu sayının geçen yılın aynı dönemindeki kaybın iki katı olduğu belirtiliyor.

Obama’nın gönderdiği ek askerleri yeterli bulmayan ABD’nin Afganistan’daki komutanı General Stanley McChrystal, ülkeye acilen 40 bin ila 60 bin asker gönderilmesi gerektiğini söylerken, ABD diğer NATO ülkeleri üzerindeki baskıyı da giderek arttırıyor. Irak’taki savaştan dolayı ciddi psikolojik sorunlar yaşayan askerleri Afganistan’a göndermenin birçok soruna yol açabileceği belirtilse de ABD’li askeri yetkililer başka şansları olmadığını belirtiyorlar: “Taliban Kabil’de ilerliyorsa bekleyecek vakit yok.”
(soL - Dış Haberler)