Arap ve yahudi aydınlardan 'Filistin'de Tek Devlet' girişimi

Filistin'de uzun yıllar iki halktan da, dünyanın başka ülkelerinden de uğruna çok sayıda insanın yaşamını verdiği "tek devlet" talebi etrafında arap ve yahudi aydınlar, ortak bir girişim başlatarak bir yol haritası açıkladılar.

Filistin sorununda sosyalistlerin yaklaşımı, uzun yıllar boyunca "tek devlet" oldu. İsrail ve Filistin'in tek bir Filistin devletinde birleşmesi ve bu devletin her türlü ayrımcılıktan uzak bir yapıya kavuşturulması, iki tarafta da devrimci hareketlerin güçlü olduğu 60'lı, 70'li yıllarda gerçek bir alternatif olarak orta yerde duruyordu.

Ancak zaman içinde devrimci hareketlerin güç yitirmesi ve, daha önemlisi, İsrail'in ülkede açıkça bir apartheid rejimi kurarak Filistinliler'i en temel haklarından dahi yoksun bırakması, bu hedefi birçok insan için bir hülya seviyesine indirdi. Filistin'de tek devletin kurulabileceğine inanmak bir yana, bunu talep edenlerin sayısı bile iyiden iyiye düştü.

İşte bu ortamda yahudi ve arap aydın ve akademisyenler, "Filistin'de Tek Devlet" adı altında bir yol haritası önerisi ortaya çıkardılar ve bunu imzaya açtılar.

Kampanyacılar, bölünmüş Filistin'in tarihini kısaca anlattıktan sonra, iki devletli çözümün aslında hiçbir zaman gerçek veya adil olmadığını belirtiyor. Çoğu Filistinli için adaletten uzak olan bu "çözümün" dahi İsrail tarafından yeni işgaller ve yerleşimlerle ihlal edildiğine dikkat çekiyorlar.

Kampanyanın katılımcıları arasında Türkiyeli bir yahudi de var. Stanford Üniversitesi'nde doktora öğrencisi ve araştırma görevlisi olan Melisa Kohen, İstanbullu bir yahudi. Haim Bresheeth ve Hamid Dabaşi'nin önderliğinde başlatılan girişimde Yahudi desteğinin önemli olduğunu düşündükleri için kendisinden de destek istediklerini belirten Kohen, bu talebi mutlulukla kabul etmiş.

Kohen'in anne tarafından bir kuşak öncesi, soykırıma kurban gitmiş. Kohen bu nedenle hiçbirisini tanıyamamış. Bu acının tarifi olmadığını söylüyor, ve hemen ekliyor: "Bu yüzden İsrail'in soykırımı bir endüstri haline getirip acılarımız üzerinden siyaset yürütmesine katlanamıyorum. Avrupa'nın gözü önünde, çok değil 70 sene önce yaşadıklarımızın benzerini, şimdi bir başka halka yaşatmasına katlanamıyorum. O yüzden din devleti İsrail'in politikalarına vicdan sahibi, sosyalist bir yahudi olarak karşı çıkıyorum."

"Filistin'de Tek Devlet" kampanyacılarının önerdiği model, laik bir devlet anlayışına dayanıyor. Buna giden mücadele ise, "halkçı, şiddet-dışı bir direniş" yoluyla bir hareket yaratmak olarak tarif ediliyor.

Melisa Kohen de şiddet konusunda duyarlı. Hamas'ın masum sivilleri öldürdüğünü ve bir terör örgütü olduğunu düşünüyor. Fakat Kohen'e göre İsrail, Hamas'tan daha beter terörist. Hamas'la asla aynı tarafta olmayacaklarını belirten Kohen, "Yıllardan beri süregelen ve bir halkın yaşam hakkını gasp eden, hatta kimi zaman Naziler'in mirasını taşıyacak kadar başarılı derecede zulümlerle dolu Israil politikaları da bir devlet terörüdür ve devlet gibi en büyük güç olduğundan şiddetin dozu çok daha yüksektir. O yüzden tecrit içeren, ırkçı Israil politikalarıyla da aynı tarafta olmayacağız" diyor.

"Bizim için üçüncü bir yol var. O da akıldan, vicdandan, yani insanlıktan geçiyor. Bugün dünyada İsraillileri ve hatta tüm yahudileri yok etmek isteyen ve yahudi ölümlerinden mutlu olan Filistinliler var. Bugün aynı dünyada Filistin ve hatta tüm Arapları yok etmek isteyip, bu ölümlerden mutlu olan yahudiler de var. Ama tüm bunlara karşılık bu yaşananlardan utanç duyan, insanlığı, vicdanı temsil edenler de var. Yahudi veya Arap, biz o tarafız. Özgür, laik, demokratik Filistin'i de bu idealler üzerine kuracağız. Zamanın dünyanın çeşitli bölgelerinden devrimcilerin uğruna canını verdiği bir direniş cephesi olan özgür, demokratik ve laik Filistin devleti mücadelesini sonuçlandırmak için buradayız ve başaracağız."

Girişimin ne kadar ses getireceği, önümüzdeki süreçte görülecek. Daha önemlisi ise, girişimin sunduğu yol haritasının içeriğinin değerlendirilmesi. Kısa zamanda bu yol haritası üzerinde tartışmalar başlayacak gibi görünüyor. Önerinin İngilizcesi için buraya tıklayabilirsiniz.

(soL - Dış Haberler)