soL (DIŞ HABERLER) 10 Ağustos Pazar günü Bulgaristan'ın Kazanlık kasabasında kurulu bulunan bir askeri teçhizat fabrikasının deposunda, sebebi belirlenemeyen bir patlama meydana geldi. Balkanların en büyük silah fabrikası olarak nitelenen "Arsenal" isimli fabrikadaki patlama sırasında tesis çalışmıyor ve içeride işçi bulunmuyordu. Fabrikanın küçük bir deposunda oluşan patlama sonrası çıkan yangın söndürüldü ve yapılan araştırmalar sonucu herhangi bir insani zararın oluşmadığı belirlendi.
3 Temmuz 2008'de başkent Sofya'ya 13 km uzaklıktaki Çelopeçene kasabasında bulunan cephanelikte de sebebi belirlenemeyen bir patlama meydana gelmişti. Sabahın erken saatlerinde meydana gelen 15 dakika aralıklı patlamalar sonucu çıkan yangın, ancak 6 saat sonra kontrol altına alınabilmişti. Çıkış sebebi hala belirsizliğini koruyan patlamalarda ölü veya yaralı olmazken, çevredeki yerleşim birimlerinde önemli maddi hasar tespit edilmişti. Çelopeçene patlamaları Bulgaristan iç siyasetinde de çalkantılara neden olmuş, Acil Durumlar Bakanı Emel Etem muhalefet tarafından istifaya çağırılmıştı.
Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 4 Ağustos 2008 günü yayımladığı "Tehlikeli Depolar" başlıklı, temelde Bulgaristan'ı hedef alan bir raporun tuhaf zamanlamasına da vurgu yapılıyor. Çelopeçene olayından bir ay sonra ve Kazanlık`taki patlamadan bir hafta önceye denk gelen raporda Bulgaristan, askeri teçhizat depolarında yeterli önlem almayan Avrupa Birliği ve NATO`ya üye tek ülke olarak ifade ediliyordu.
Raporda "dünya çapında büyüyen insani bir sorun" olarak nitelenen eskimiş ve hala özensiz şartlarda saklanan Soğuk Savaş kalıntısı teçhizatın, her geçen yıl daha büyük olaylara neden olabileceği belirtiliyor ve Çelopeçene vakası örnek olarak gösteriliyordu. ABD makamlarının Çelopeçene patlamaları sonrası Bulgaristan'a konunun çözümü için "yardım" teklifinin belirtildiği raporda, Bulgar hükümetinin öneriyi kabulü sonrası Amerikan Silahsızlanma Bürosu'nun "destek" hazırlıklarına başladığı bildiriliyordu.
2006 yılından bu yana Bulgaristan'da 4 askeri üsse sahip olmuş ABD'nin, Çelopeçene ve Kazanlık patlamalarını değerlendirerek "ülkede yerleşme, kalıcılaşma" için önemli bir gerekçeye daha kavuştuğu bildiriliyor. Halen Bulgaristan'da temaslarını sürdüren ve oradaki üsleri "teftişe gelmiş" bulunan bir Amerikan Temsilciler Meclisi Heyeti, Kazanlık patlamalarını da fırsat bilerek "Amerikalı uzmanlar, eski Sovyet cephanelerinin temizlenmesi konusunda yardıma hazırdır" beyanında bulundular.
Askeri işbirliği kapsamında Graf Ignatievo ve Bezmer hava üsleriyle birlikte Novo Selo askeri eğitim alanı ve Aitos teçhizat deposunu kontrolüne alan ABD, Bulgar askeri güçleri ile birlikte 2 yıldır "Trakya" isimli tatbikatlar düzenliyordu. Bu 4 üssün modernizasyonu için 80 milyon dolarlık bir bütçe ortaya koyan ABD, bütçenin yaklaşık 15 milyon dolarlık bölümünün ihale işlemlerini ise tamamladı. Bulgaristan`daki Amerikan üslerinin modernizasyonu için ihale alan firmalardan birisi de Bürosan isimli bir Türk firması. AKP Adana/Seyhan eski Belediye Meclisi Üyesi Murat Dilme`nin sahibi olduğu Bürosan, Devlet Bakanı Mehmet Şimşek`in hala "yakın ilgisine" sahip. Bürosan 662 bin dolar karşılığında üslerin mobilyalarını temin edecek.
NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer bir süre önce "Bulgaristan`daki Amerikan üsleri ikili anlaşma neticesinde oluşturuluyor. Bu üslerin NATO`nun nasıl işine yarayabileceğini bilemiyorum, bu aşamada tahmin edemiyorum" beyanatında bulunmuştu. Uluslararası gözlemciler ise üslerin terörizm veya kaçakçılıkla mücadele görüntüsü altında, ABD`nin Karadeniz`de var olma çabasına hizmet edeceğine değiniyorlar. Bu yönüyle üslerin en çok Rusya ve Türkiye için tehdit oluşturacağına dikkat çekiliyor.