Bugün büyük bir uluslararası kuşatmanın hedefi olan Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, geçen yıl Kellogg's fabrikasının işçilere teslim edildiğini şöyle duyurmuştu:

Maduro yönetimi,  16 Mayıs 2018 tarihinde ABD'li gıda firması Kellogg's'un sahip olduğu fabrikayı kamulaştırdı. Firma, ülkede "ekonominin kötüleşmesinden dolayı" Venezuela'dan çekilme ve burada çalışan işçileri yok sayarak fabrikayı kapatma kararı almıştı.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, fabrikanın kapanmasını "anayasaya aykırı" olarak nitelerken fabrikanın işçilere teslim edildiğini ve üretime devam edeceğini, Kellogg's hakkında da yasal süreç başlatacaklarını açıkladı. İşçiler, Maduro'nun bu adımının bir hafta öncesinde Maracay kentinde bulunan fabrikaya girişin durdurulduğunu bildirmişti.

Videoda işçilerin fabrikada üretimi devralışı ve Maduro'nun fabrikayı kamulaştırma açıklaması görülüyor.

ÖNCEKİ KAMULAŞTIRMALAR BÜYÜK SES GETİRMİŞTİ

Venezuela, 2016 yılında ABD'li hijyen ürünleri firması Kimberly-Clark'ın ülkede bulunan fabrikasını benzer şekilde kamulaştırırken Teksas merkezli firma, yasal süreci başlatması için Dünya Bankası'na başvurmuştu.

Aynı yıl Maduro yönetimi, ülkedeki General Motors fabrikasını kamulaştırma kararı almış, General Motors ise Maduro'nun hamlesini "yasadışı" olarak nitelemişti.

HUGO CHAVEZ'LE BAŞLADI

Venezuela'da pek çok sektördeki kamulaştırma hamleleri, eski devlet başkanı Hugo Chavez döneminde başlamıştı. Chavez döneminde yapılan kamulaştırmalar şu şekilde:

PETROL

* 2007'de Orinoco nehri yatağında bulunan yaklaşık 30 milyar dolar değerindeki dört petrol projesinin çoğunluk hissesi kamuya devroldu. Bunun sonucunda Exxon Mobil Corp ve ConocoPhillips şirketleri ülkeden ayrılarak yasal süreç başlatılmasını talep etti.

* 2008 yılında varil başı 70 dolardan fazla olan petrole yüzde 50, 100 dolardan fazla olana ise yüzde 60 vergi kondu.

* 2009 yılında ABD'li Williams Cos Inc şirketine ait büyük gaz enjeksiyon projesi ve yerel hizmet şirketlerinin varlıkları kamulaştırıldı.

* Haziran 2010'da Oklahoma merkezli Helmerich & Payne'e ait 11 sondaj kulesi kamulaştırıldı.

TARIM

* 2009'da ABD'li gıda devi Cargill'in yerel biriminin yürüttüğü pirinç fabrikası kamulaştırıldı.

* Ekim 2010'da azotlu gübre üreticisi Fertinitro ve tarımsal ürün tedarikçisi Agroislena kamulaştırıldı. Aynı yıl, İngiliz et üreticisi Vestey Foods'a ait 200 bin hektarlık alan da devletleştirildi.

* 2001 yılında yürürlüğe giren kanun kapsamında üretimin olmadığı tarım alanları 2005 yılında kamulaştırılmaya başlandı. Milyon hektarlık alan gıda üretimini artırmak ve kırsal kesimdeki yoksulluğu bitirmek adına yeniden dağıtıldı.

* Kamulaştırma adına Venezuela'nın en büyük bira yapımcısı ve gıda işletmecisi Empresas Polar'a birden fazla kez uyarıldı.

FİNANS

* Haziran 2010'da orta dereceli bir banka olan Banco Federal kamulaştırıldı. Banka, hükümet karşıtı TV kuruluşu olan Globovision'a olan yakınlığıyla biliniyordu.

* 2009'da İspanyol bankası Grupo Santander'in şubesi olan Banco de Venezuela 1 milyar dolar karşılığında kamulaştırıldı.

* Kasım 2009'dan itibaren usulsüzlükler gerekçe gösterilerek ondan fazla küçük banka kapatıldı, bankalardan bazıları devlet işletmesi olarak yeniden açıldı. Komisyon şirketlerinin birçoğu kapatıldı, bazı şirket çalışanları da tutuklandı. Hükümetin kredi ilkelerini karşılamayan ve mali sorunlar yaşayan her bankanın kamulaştırılacağı ilan edildi.

ENDÜSTRİ

* Ekim 2010'da cam kap üreticisi Owens Illinois'nın yerel faaliyetlerinin kontrolünün devralınması talimatı verildi.

* Nisan 2008'de İsviçreli Holcim, Fransız Lafarge ve Meksikalı Cemex SAB de CV'nin dahil olduğu çimento sektörünü hükümetin devraldığı açıklandı.

ALTIN

* 2009 yılında Latin Amerika'nın en büyük altın madeninde faaliyet yürüten Gold Reserve'in Brisas projesi Venezuela Madencilik Bakanlığı tarafından devralındı.

* Ağustos 2011'de altın endüstrisinin kamulaştırılacağı açıklandı. Rus Agapov ailesine ait olan Toronto merkezli Rusoro Mining, o yıl Venezuela'da faaliyet yürüten en büyük altın madenciliği şirketiydi.

ÇELİK

* Arjantin merkezli Ternium'un Venezuela'daki en büyük çelik fabrikasındaki hisseleri 2 milyar dolar karşılığında satın alındı.

TELEKOMÜNİKASYON

* 2007 yılında ülkede bulunan en büyük telekomünikasyon şirketi CANTV, hükümetin ABD merkezli Verizon Communications'un  yüzde 28,5'lik hissesini 572 milyon dolar karşılığında satın almasıyla birlikte kamulaştırıldı.

ENERJİ

* 2007 yılında  ABD merkezli AES Corp'un ülkenin en büyük özel enerji üreticisi Electricidad de Caracas'taki yüzde 82'lik hissesi 740 milyon dolar karşılığında hükümet tarafından satın alındı.

ULAŞIM

* Eylül 2011'de anakaradan Margarita Adası'na ulaşım hizmeti veren yerli feribot şirketi Conferry  kamulaştırıldı. Varlıklı bir aileye ait olan Conferry, 1959'da faaliyete başlamıştı.

TURİZM

* Ekim 2011'de  Karayip'teki Los Roques takımadalarında bulunan özel haneler kamulaştırılarak turizm için devlet işletmesi oluşturulacağı açıklandı. Adalar, beyaz kumsal ve mercan kayalıklarıyla en önemli turizm merkezlerinden biri olarak biliniyor.

KÜBA DA KAMULAŞTIRARAK SOSYALİZMİ GÜÇLENDİRDİ

Başlangıçta yaptıkları devrimi "hümanist" olarak tarif eden Küba lideri Fidel Castro da ülkeyi hedef alan ABD saldırganlığı karşısında bağımsızlığını güçlendirmek için kamulaştırma hamlelerini gerçekleştirmişti.