'Halep'teki çocuklara oyuncak getiren adam' balonu da söndü

Kuşatma altındaki Doğu Halep'e "binbir güçlükle ulaşarak çocuklara oyuncak götüren" Suriyeli hikâyesindeki abartılar ve yalanlar ortaya çıktı.

Dış Haberler

Suriye hakkında Arap ve Batı medyasında anlatılan hikâyelerden şüphe duymak için çok sayıda neden var. 

Bunlardan sonuncusu, kuşatma altındaki Doğu Halep'e ölümü göze alarak gidip çocuklara oyuncak dağıtan 42 yaşındaki Remi Adham'ın hikâyesi.

Adham'ın öyküsüne Türkiye de aşina. Geçen Eylül ayında başta Habertürk olmak üzere, Milliyet, T24, Onedio gibi siteler, Adham'ın yaptığı kahramanlığa geniş yer ayırmıştı.

Kamuoyunda bilinen hikâyeye göre Adham, 1980'lerin sonunda Finlandiya'ya yerleşen bir Suriyeliydi. 6 çocuk babası Remi, cihatçıların kontrolündeki Doğu Halep'te yaşayan çocuklara oyuncak ve yardım götürmek için dağları yürüyerek geçiyor, fark edilmemek için geceleri yolculuk ediyordu.

HİKÂYE İŞE YARADI

Adham'ın dokunaklı öyküsü Finlandiya'da da etkili oldu. Hatta öyle ki, Finlandiya'nın "first lady'si" Jenni Haukio, Remi'nin kurucusu olduğu "Finlandiya-Suriye Cemiyeti" sivil toplum örgütünün düzenlediği bir müzayedeyi himaye etti.

CNN, NBC, BBC ve Al-Jazeera gibi kanallarda kendine yer bulan Remi, bu vesileyle bağış ve bağışçı sayısını da artırdı. Son birkaç ay içerisinde, "crowdfunding" yoluyle Adham'ın topladığı bağışların miktarı 80 bin avroyu geçti.

Peki Helsinki'de bir gıda tedarik mağazası bulunan Remi Adham'ın gerçek hikâyesi bu muydu?

Fotoğrafın çoğunlukla eksik, yer yer de bozulmuş olduğu artık biliniyor. Finlandiya'dan yayın yapan Helsingin Sanomat'ın (HS) araştırması, Remi'nin "diğer yüzünü" gösterdi.

REMİ'NİN CİHATÇILARLA BAĞI

Çocuklara yardım ile kendini sevdiren Remi Adham'ın, cihatçılarla çekilmiş fotoğrafları bulunuyor.

Örneğin Facebook hesabından paylaştığı bir fotoğrafta, Remi, ünlü El Kaide şeyhi Abdullah Muheysini ile birlikte görülüyor. 

Fotoğrafta Remi, Muheysini için "Bin adama bedel", "aziz şeyh", "mücahidlere örnek" nitelemelerini kullanıyor.

Bir başka fotoğrafta Remi, İslami Cephe militanları ile birlikte görülüyor. HS, daha 2014 yılında Adham'ın Müslüman Kardeşler bağlantılı Tevhid Tugayı ile birlikte Suriye'ye gittiğini yazmış.

Adham ayrıca, Şiiler ve Kürtler için de kötüleyici sözler sarf ediyor. Bir gönderisinde, Şiiliği "hastalıklı ve aşırı bir mezhep" olarak nitelendirirken, bütün Şiilerin Suriye'den çıkartılması gerektiğini söylemişti.

Remi, Finlandiya'da da saldırı, vergi kaçırma gibi suçlarla yargılanıyor.

YALAN YARALANMA HİKÂYESİ

Adham, bu yılın Ocak ayında bombaların hedefi olduğunu ve yaralandığını açıklamıştı.

Remi'ye ait olduğu söylenen bir fotoğrafta, kafası ve kolu sargılı birisi görülüyor, Remi'nin Türkiye'ye geçerek tıbbi yardım aldığı öne sürülüyordu.

HS, bu yaralanma hikâyesinin yalan olduğunu ortaya çıkardı.

HS'nin elde ettiği Whatsapp yazışmaları, Adham ile o dönemki yardımcısı Sami Meşal'in, bu yaralanma hikâyesini Finlandiya medyasını etkilemek için uydurduğunu gösteriyor.

Whatsapp yazışmalarını HS'ye ileten kişi ise, bizzat Meşal'in kendisi. Meşal, Adham'ın kendisinden faydalandığını düşünerek böyle bir karar vermiş.

Mesajlarda Adham, kafasına ve koluna bandaj saracağını, Finlandiya operastörüne kayıtlı cep telefonunu birkaç gün kapatacağını söylüyor.

Adham, sarılı koluyla çocuklara oyuncak dağıtmayı da tasarlıyor. Bu şekilde Finlandiya medyasını etkileyeceğini ve "herkesi ağlatacağını" düşünüyor.

Mesajlarda ayrıca, Adham ile Meşal'in sahte bir "bombalı saldırı videosu" üzerine de konuştuğu anlaşılıyor.

'DÜŞÜK KARAKTERLİ BİR ADAM'

Daha sonra HS, Adham ile yakından çalışan ve öksüz çocuklara destek projesini yürüten Alkefah Institute'tan Halid Sabha'ya ulaştı.

Sabha ilk başta konuşmak istemese ve Adham için "Düşük karakterli bir insan hakkında bir şey yapmak istemiyorum" dese de, sonradan açılıyor.

Sabha, enstitü olarak Adham ile işbirliğinin 2013 yılında başladığını söyüyor. Adham ilk başlarda gıda ve kıyafet içeren yardım paketleri getiriyormuş.

"Onun iyi bir kişi olduğunu düşündük. Eğer birisi iyi bir insan değilse, neden binlerce kilometrelik yolculuk yapıp buraya gelsin ki?" diyen Sabha, bununla birlikte Adham'ın iyi niyetine ilişkin kuşkuları bulunduğunu kaydediyor.

SİVİL TOPLUM KURULUŞUNUN YOLSUZLUKLARI

Finlandiya-Suriye Cemiyeti'nin, her "öksüz" başına bağışçılardan ayda 35 avro aldığı söyleniyor. Bağışçılara bu paranın doğrudan Halep'e gittiğine dair garanti veriliyor, bağışçılara sertifika ve fotoğraflar yollanıyor.

Ancak Sabha'ya göre, Halep'te her ay çocuk başına kendilerine gelen para 9 ila 20 avro arasındaydı. Bu, Cemiyet'in iddia ettiği rakamdan çok çok düşük.

Remi ise, iddiaları yalanlıyor. Sahte bombalama videosu için "Şaka yapmış olabilirim" diyor, Sabha'nın iddialarını ise reddediyor.

Sami Meşal, Adham'ın Doğu Halep'e gerçekten gittiğini ve fotoğraflarda görülen oyuncakların çocuklara gerçekten ulaştırıldığını söylüyor.

Ancak Remi'nin topladığı paraları nereye harcadığı hâlâ bilinmiyor.