Paris'teki Notre-Dame Katedrali, dün akşam çıkan yangında ağır hasar gördü. 8,5 saat sonra söndürülen yangında, tarihi katedralin çatısı ve ana kulesi çöktü.
Yangının ardından bugün paylaşılan bilgilere göre, Notre-Dame'ın içine asılmış dört yüz yıllık resimler büyük hasar görürken, itfaiyeciler ve acil durum çalışanlarının tümü taşlarla süslenmiş kadeh ve diğer paha biçilemez eserleri korumak için bir insan zinciri oluşturdu.
Notre-Dame’in ünlü vitray pencereleri ve dini eserlerin çoğunun yangından kurtarıldığı, 800 yıllık gotik katedraldeki sanat eserleri için duyulan korkunun bir nebze de olsa hafiflediği belirtildi.
Eserler arasında 12. yüzyılda Fransa'ya Konstantinopolis'ten getirilen “Sainte Couronne” (dikenli taç) da vardı. Orijinal dikenlerinden yoksun olmasına rağmen, taç yüzyıllardır Hıristiyan ibadetinin bir nesnesi olarak saygı görüyor.
Altın, gümüş ve mücevher işlemeli kadehler, şamdanlar ve diğer pek çok eser, hızlı düşünen itfaiyeciler, saygın eserleri alevlerden uzaklaştırmak için bir insan zinciri oluşturan polis ve belediye çalışanları sayesinde yangından kurtuldu.
Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, katedralin yakınındaki Paris Belediye Binası'nın güvenliğinde yığılmış şamdanların resmini paylaştı.
VİTRAYLAR AYAKTA
Sanat uzmanları, Notre-Dame’nin 13. yüzyıldan kalma Güney Gül Penceresi’nin ve katedralin ahşap kirişli çatısının çökmesinden sonra hala ayakta olan diğer vitray başyapıtların hasarını araştırıyor.
Fransa’nın Dini Miras Gözlemevi genel sekreteri Maxime Cumunel, “Şu anda yok olmamış görünüyorlar, gerçekte hangi durumda olduklarını ve düzgün bir şekilde restore edilip edilmeyeceklerini görmemiz gerekecek. Tam bir felaketten kurtulduk. Ancak yapıtın yüzde beş ila onu muhtemelen yok oldu, bununla yüzleşmeliyiz ”dedi. Cumunel, havarilerin hayatlarından sahneleri betimleyen en büyük ölçekli 17. ve 18. yüzyıl tablolarından dördünün en azından kısmen zarar gördüğünü de sözlerine ekledi.
Öte yandan Kültür Bakanı Franck Riester, resimlerin çoğunlukla alevlerden ziyade duman hasarından etkilendiğini belirtti.
15 saat süren söndürme ve soğutma çalışmaları sırasında ıslanan sanat eserleri, Cuma günü restorasyon girişimleri için katedralin başka eserlerinin de tutulacağı Louvre müzesine transfer edilecek.
BÜYÜK ORG KURTARILDI
Yangının ardından akıbeti belli olmayan eserlerden biri de, Notre-Dame'ın önemli sembollerinden sekiz bin boruluk büyük org idi. 1403'te inşa edilen org Cumunel’e göre, belediye yetkilileri büyük oranda bozulmamış olduğunu bildirse de, zarar görmüş olabilir. Org, 18. yüzyılın sonlarında Fransız Devrimi’nde yurtsever şarkıların resitalleri için kullanılıyordu.
Katedral gezilerini çeyrek asırdır sürdüren uzman bir rehber olan Veronique Proust, “Olanlar gerçekten rahatsız edici ve bende deprem etkisi yarattı” dedi.
Proust; “25 yıl boyunca bu hazineleri, taş oyuklarının olağanüstü kalitesini gösterdim, artık gösterecek bir şeyim yok” diyerek üzüntüsünü paylaştı.
Notre-Dame’in hazinesindeki kutsal eserlerin çoğu 19. ve 20. yüzyıllardan kalmaydı ve geleneksel olarak ihtiyaç halinde eritilmek üzere rezerv halinde tutuluyordu.
Katedrali eski haline getirmek için, “yıllarca ve yüz milyonlarca avroluk” bir yatırıma ihtiyaç olduğu belirtiliyor.