Almanya ve Türkiye Dışişleri Bakanlıkları arasında gerilim tırmanıyor

Cumhuriyet gazetesine operasyon ve HDP milletvekillerinin tutuklanması, Almanya ile Türkiye arasında gerilimi tırmandırdı. Perde arkasında yaşananlar, gerilimin boyutlarını gözler önüne seriyor.

Deutsche Welle

Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier’in talimatıyla, Türkiye’nin Berlin’deki en üst düzey diplomatı olan Maslahatgüzar Ufuk Gezer, Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı. Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Stephan Steinlein’ın, Gezer ile görüşmesinde, son gelişmelerle ilgili kaygılarını net ifadelerle aktardığı öğrenildi.

Türkiye'nin "teröre karşı mücadelesi ile darbe girişiminin aydınlatılması çabalarının hukuk devleti ilkeleriyle uyumlu olması gerektiği" vurgulayan Steinlein, "muhalefetin susturulması ve hapsedilmesinin kabul edilemez olduğunu" aktardı. Alman diplomatik kaynaklar, yaklaşık 20 dakika süren görüşmenin gergin geçmediğini, dostane bir şekilde konuşulduğunu aktardılar. Gezer’in de görüşmede, tamamen hukuk çerçevesinde hareket edildiğini aktardığı öğrenildi.

STEINMEIER, ÇAVUŞOĞLU İLE GÖRÜŞMEDİ

Deutsche Welle’nin edindiği bilgilere göre Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier bir süredir Ankara’yı ziyaret etmek istiyor. Ancak Ankara'nın tarih önerilerine hızlı yanıt vermediği kaydedildi. Hatta Steinmeier’in ziyareti için haftalar öncesinde bir tarih önerildiği, söz konusu tarihten iki gün önce “bize uygun değil” yanıtının verildiği belirtildi.

Steinmeier ile Çavuşoğlu’nun telefon görüşmeleri konusunda yaşanan sıkıntılar da gerginliğin bir göstergesi olarak görülüyor. Bakanların telefon görüşmesi için iki kez tarih belirlendiği, ancak ikisinde de Steinmeier’in telefonda bekletildiği, Türk tarafının programı nedeniyle bunların son anda iptal edildiği öğrenildi.

3 EKİM'E BOYKOT

Öte yandan Türkiye, son dönemde Almanya’dan beklentilerine karşılık bulamayışına tepkisini, resepsiyon boykotu ile sürdürdü.

Almanya’nın yeniden birleşme günü olan 3 Ekim’de tüm dünyadaki Alman temsilciliklerinde verilen resepsiyonlara, hiçbir başkentte Türk büyükelçiler katılmadı.

Berlin’de bu tavır not edilirken, Ankara’nın tepkisinin arkasında, 15 Temmuz darbe girişimine karşı “Almanya’nın Türkiye ile güçlü bir dayanışma göstermediği” algısı olduğu yorumları yapıldı. Bu arada Türkiye’nin Berlin Büyükelçiliği’nin 29 Ekim Cumhuriyet bayramı resepsiyonuna da Almanya’dan üst düzey katılım olmaması dikkat çekti.

Bununla birlikte Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, haftalık basın toplantısında Türkiye ile yapıcı ve iyi bir işbirliği arzuladıklarına bir kez daha işaret etti. Seibert, Alman basının Türkiye sorularını yanıtlamadan önce Diyarbakır’daki bombalı saldırıyla ilgili açıklama yapmak istediğini söyledi ve “Federal Hükümet terör saldırısını en sert şekilde kınıyor” şeklinde konuştu.

Türk devletinin basın özgürlüğü ve muhalefetteki siyasetçilere yönelik hamlelerini ise “son derece endişelendirici” olarak nitelendiren Seibert, “HDP Eşbaşkanları Demirtaş ve Yüksekdağ’nın tutuklanmaları, Mayıs ayında milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılmasıyla uluslararası toplumda oluşan endişelerin yerinde olduğunu gözler önüne seriyor” dedi. Seibert, Almanya’nın desteğinin hukuk devleti ilkelerine bağlı kalınması şartına bağlı olduğunu açıkladı:

 

“Federal Hükümet, kanlı ve sert bir şekilde kınanması gereken askeri darbe girişimine karşı Türk devletinin, hukuk devletinin tüm araçlarıyla aydınlatılması çabalarını ve sorumluların hesap vermesini sağlaması gerektiğini anlamaktadır. Federal Hükümet, Türk devletinin teröre karşı kendisini savunması gerektiğini de anlamaktadır, bu her devletin yurttaşlarına karşı sorumluluğudur. Biz bunda Türkiye'yi, hukuk devleti ilkelerine ve orantılılık ilkesine uyulduğu müddetçe destekliyoruz. Bunda şüphemiz olduğunda, Cumhuriyet gazetesi ve HDP’de olduğu gibi, bunu her düzeyde Türk partnerlerimize iletiyoruz.”

Bu arada Seibert'e, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Almanya’nın teröre çanak tuttuğu” ve Adalet Bakanı Bozdağ’nın “Almanya’daki Türklerin hakları olmadığı” yönündeki açıklamaları da soruldu. "Teröre destek" suçlamalarını kesin bir dille reddettiğini söyleyen Seibert, “Tabii ki Almanya terörü desteklemiyor” dedi ve Almanya’nın son dönemlerde attığı adımların da bunu gözler önüne serdiğini kaydetti. Seibert, “Türk Adalet Bakanı’nın açıklamalarına ilişkin şunu söylemek isterim: Bu absürt bir iddia. Almanya’daki milyonlarca Türkiye kökenli insan, onu bu konu hakkında bilgilendirebilir” ifadelerini kullandı.