Başbakan Tayyip Erdoğan, Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısı için Bağdat'ta Irak Başbakanı Nuri El Maliki ve Cumhurbaşkanı yardımcılarından Adil Abdulmedi ile görüştü.
Aralarında 9 bakanın da bulunduğu kalabalık bir heyetle Irak’a gelen Erdoğan, ilk olarak Irak Başbakanı Nuri el Maliki ile görüştü. Bağdat’ın yüksek güvenlikli “Yeşil Hat”ta bulunan Başbakanlık Sarayı’nda gerçekleşen Erdoğan-Maliki görüşmesi, yaklaşık 1,5 saat sürdü. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun da hazır bulunduğu görüşmenin ardından herhangi bir ortak açıklama yapılmadı.
Bütünleşme anlaşmaları imzalandı
İki ülke arasında enerji, çevre, sağlık, su, sınır kapıları, Kerkük Petrol Boru Hattı'nın yenilenmesi, demiryolu ve kanal bağlantısı, tarım ve ormancılık alanları gibi 44 başlıkta mutabakat zaptları imzalandı. İki ülkenin İçişleri bakanları da ayrıca güvenlik alanında mutabakat zaptı imzaladı. Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir, Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu ile Iraklı mevkidaşlarıyla anlaşmalara imza attılar.
Başbakan Erdoğan, daha sonra Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin yardımcılarından Adil Abdülmehdi ile bir araya geldi. Abdülmehdi’nin konutunda gerçekleşen görüşme yaklaşık 45 dakika sürdü.
Irak'ın toprak bütünlüğüne vurgu yaptı
Irak Ulusal Meclisi Binası'nda Meclis Başkanı Ayad El Samarrayi tarafından kabulünün bitiminde, Erdoğan, Maliki'ye Kerkük konusunda umut verdi. Irak'ın toprak bütünlüğüne saygı duyulması ve statüsü tartışılan Kerkük'ün tek bir etnik unsura teslim edilmemesi gerektiğini söyledi. Aynı saatlerde federal bölgenin başkanı Mesut Barzani de AKP'nin Kürt açılımını övüyordu.
Başka liderlerle de görüşecek
Irak’taki çeşitli siyasi partilerin liderleriyle de görüşecek olan Erdoğan, Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısına katılacak. Erdoğan'ın da belirttiği üzere, Türkiye Irak ile sağlık, tarım, enerji, alt ve üst yapı, eğitim gibi birçok başlıkta anlaşmalar imzalayacak. Davutoğlu anlaşmalarla gelişecek olan Türkiye-Irak ilişkilerinde "aynı hükümet gibi davrandıklarını" söylemişti. Anlaşmalarla birlikte, Türkiye, Suriye ile olduğu gibi Iraklı bakanlarla da yılda iki kere ortak toplantı yapacak.
PKK yine gündemde
Irak'a haraketinden önce Esenboğa Havaalanı'nda basının sorularını yanıtlayan Erdoğan, gündemin önemli maddelerinden birinin PKK'ye karşı ortak mücadele olduğunu söylemişti. Erdoğan, PKK ile mücadelede “etkin sonuç alınmasını sağlayacak tedbirleri uygulamaya koyduğumuz süreç çerçevesinde Irak hükümetinin somut ve kuvvetli işbirliğini ve desteğini beklediğimizi Irak'taki temaslarımızda gündeme getireceğiz” dedi. Erdoğan Bağdat-Ankara-Washington arasında oluşturulan üçlü mekanizmaya dikkat çekerken, ABD'nin Murat Karayılan'ın mal varlığını dondurma kararı ziyaretin hemen öncesine denk geldi.
Toplantının Suriye'ye yapılan "bakan çıkarması"nın ardından gerçekleşmesi dikkat çekti. Hatırlanacağı gibi, Bağdat'ta 95 kişinin yaşamını yitirdiği bombalı saldırının ardından Suriye ile Irak'ın ilişkileri gerilmişti. Irak, Suriye'yi "teröre yardım etmek" ile suçlamış, konunun Birleşmiş Milletler'de ele alınmasını istemişti.
Irak’la yapılan anlaşma, Suriye-Türkiye anlaşmasına oldukça benziyor. Yeni anlaşmaların ardından Habur'a ilave olarak iki yeni sınır kapısının açılacağı, Bağdat-İstanbul hattının da yenileceği açıklandı.