soL(HABER MERKEZİ) Türkiye İnsan Hakları Vakfı'nın (TİHV) açıkladığı rapor, Türkiye'de işkence gerçeğinin, bir özür dilemeyle geçiştirilemeyecek kadar yaygın bir uygulama haline geldiğini gösteriyor.
TİHV, "Engin Ceber'in Ölümü Son Ölüm Olsun... Ülkemizde Yaşam Hakkı 2008 Özel Raporu/1 Ocak 2008-13 Ekim 2008" başlıklı bir rapor yayınladı. Raporda, "yetersiz buldukları için yetkilerinin genişletilmesi taleplerini her fırsatta dile getiren güvenlik güçleri, hâlihazırda ellerinde bulunan yetkileri kullanarak, büyük bir pervasızlıkla sadece 2008 yılı içinde Engin Ceber'in ve yargısız infaz/dur ihtarına uymama/rasgele ateş açma sonucunda en az 31 kişinin ölümüne neden oldu" sözlerine yer verildi. Faili meçhul ölüm olaylarında geçmiş yıllara oranla belirgin bir artış olduğuna dikkat çekilirken, "2008 yılının ilk 9,5 ayında tespit edilen 35 faili meçhul ölüm olayı, son sekiz yılın en yüksek rakamıdır. 1990'larda yaşanan olağanüstü hal dönemlerinde görülen rakamları anımsatan bu gelişme, adeta 'Türkiye 90'lara geri mi dönüyor?' sorusunu akıllara getirmektedir" denildi.
"Gidiş iyi değil"
TİHV Genel Sekreteri Metin Bakkalcı, rapora ilişkin yaptığı açıklamada, "kaygı duyduğumuz bir süreç yaşıyoruz" dedi. "Özellikle tek yasal kuvvet kullanma yetkisi polisin ve diğer güvenlik güçlerinin elinde. Bu da olağanüstü bir mayına dönüşüyor ve mayınlar etrafımızda patlayıp duruyor. Patlamalar faili meçhuller, yargısız infazlar ya da cezaevinde ölümler şeklinde tezahür ediyor. Bu nedenle biz bir uyarıda bulunmak istedik. Bu gidiş iyi bir gidiş değil. Yani bu gidişin altında çok büyük başka şeyler var. Buna dikkat çekmek istedik."
Bakkalcı, Adalet Bakanı'nın parlamento kapanmadan önce Meclis'te bir soru önergesine verdiği yanıtta, sadece 2006 ve 2007 yılında toplam olarak altı binin üstünde işkence ve kötü muamele gerekçesiyle soruşturma başlatıldığını aktardığını belirtti. Bu altı bin soruşturmada sadece 223 dava açıldığını söyleyen Bakkalcı, "bu 223 davadan da 79 kişiye ceza verildiği söyleniyor ama biz cezaların ne olduğuna ulaşmaya çalıştığımızda bir sonuca varamadık. Bildiğimiz kadarıyla cezaevlerinde bu davalardan yargılalanan kimse yok" dedi. Bakkalcı, bu rakamlara karşılık, güvenlik ve kamu görevlilerine mukavemetten 2006 yılında, 11 bin 959 dava açıldığını, bu davalarda 10 bin 207 kişi mahkum olurken sadece 4 bin 133 kişi beraat ettiğini bildirerek, "bu rakamların çok şey anlattığı"nı ifade etti.
Engin Ceber'in öldürülmesinden sonra Adalet Bakanı'nın özür dilemesinin küçük bir hoşnutluk yaratmış olabileceğini ama bunun yeterli olmadığını söyleyen Bakkalcı, işkencenin önlenmesi için, özür dilemenin ötesinde, "tazmin etme, suçluların derhal cezalandırılması ve işkence görenlerin mağduriyetinin giderilmesi gerekir" dedi.