soL (HABER MERKEZİ) Irak Başbakanı El Maliki ve altı bakanının Türkiye ziyareti, birçok açından tartışma konusu oldu. Maliki&rsquonin ziyaretinde Türkiye'nin Kuzey Irak'taki Kürt yönetimiyle başlattığı ikili diyalog süreci ile Türkiye-Irak arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin, PKK ile mücadele ve bunun için oluşturulan üçlü (ABD-Türkiye-Irak) güvenlik mekanizmasının işleyişinin ele alındığı belirtiliyor.
Bununla birlikte, ziyaretin en çok konuşulan yönü, Çankaya Köşkü'nde Maliki ile Cumhurbaşkanı Gül'ün görüşmesini izlemek için gelen Kürdistan Demokrat Partisi'nin yayın organı olan "Kurdistan TV" ekibinin, yabancı konuk gazeteci heyetiyle Köşk'e alınması oldu. "Barzani'ye ait Kürdistan TV Köşk'e girdi" yorumları öne çıkarken, Ertuğrul Özkök de köşesini bu konuya ayırdı.
Ekonomik ilişkiler ilerliyor
Daha önce de Mersin ve Gaziantep&rsquote gerçekleştirilen fuarlara katılan Irak heyetlerinin, bu kez, daha önce yapılan anlaşmaları görüşmek üzere ekonomik başlıklara yoğunlaştığı görülüyor. Geçen yaz Bağdat'da Türk-Irak İş Forumu'nun açılışına katılan Türkiye heyetinden Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, 2010'a kadar, Türkiye ve Irak arasında 10 milyar dolarlık ticaret hacmine rahatlıkla ulaşılabileceğini duyurmuştu. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2007 yılında 3,5 milyar dolar olarak gerçekleşirken, bu yılın ilk altı ayında da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 50 artış gösterdiği ve 2008 hedefinin 5 milyar dolar olduğu belirtilmişti.
Ankara&rsquodaki görüşmelerde de masaya gelen iki ülke arasında serbest ticaret bölgesi kurulması yaklaşımı, daha önce Tüzmen&rsquoin Irak&rsquoa gerçekleştirdiği ziyarette konu olmuştu.
Bu ziyareti sırasında, Tüzmen, Türk müteahhitlik firmalarının Irak'ta 400 proje üstlendiğini vurgulamıştı.
50 tren satın alınacak
Irak Ulaştırma Bakanı Amer Abdul Jabbar İsmail, Irak&rsquoın ulaşım altyapısının güçlendirilmesi başlığında Adapazarı'nda Hyundai Eurotem Hızlı Tren Fabrikası'nı ziyaret etti ve Irak Demiryolları'nın ihtiyacı olan 50 tren seti almak istediklerini söyledi. Buna göre, Irak&rsquoı güneyden kuzeye demiryolları ağı ile bağlamayı planlayan Irak yönetimi, gerekli altyapı için Türkiye&rsquoden destek alacak. Körfez ülkelerinden gelen malların Faho'dan Irak yoluyla Türkiye ve sonra da Avrupa'ya gönderilmesi planlanıyor. Bakan Jabbar, bu projenin dünyanın güneyini kuzeyine bağlayacağını söyledi.
Irak&rsquotan turizm açılımı!
Ziyaret sırasında açıklanan bir diğer başlık, iki ülke arasında turizmin geliştirilmesi için tur organizatörlerinin yapabilecekleri faaliyetlerle ilgili fizibilite çalışması oldu.
Kasım ayından itibaren, Irak Havayolları, iki yıl aradan sonra Bağdat-İstanbul seferlerine tekrar başlarken, seferlerin çok az yolcu ile gerçekleştiği belirtiliyor.
İlk seferinde Bağdat&rsquotan sekiz yolcuyla gelen Irak Havayolları, İstanbul-Bağdat seferini de biletli yedi yolcu ile gerçekleştirdi. Şirket yetkilileri, Irak Havayolları&rsquonın İstanbul&rsquoa salı, cuma ve pazar olmak üzere haftanın üç günü uçacağını, ileride sefer sayılarının artırılabileceğini açıklamışlardı. THY, 26 Ekim&rsquode Bağdat uçuşlarına başlarken, yetkililer bu hatta çok yoğun talep olduğunu, bu nedenle Bağdat hattını açtıklarını belirtmişlerdi.
İstanbul-Bağdat seferi için ekonomi sınıfının 1.864 YTL, business sınıfı kategorisinde uçanların ise gidiş-geliş için yaklaşık 4 bin YTL ödemesi gerekiyor.
Irak Havayolları sadece komşu ülkelere uçarken, uçuş ağınının Ortadoğu&rsquodan Avrupa ve Çin&rsquoe genişletilmesi planlanıyor. Bu doğrultuda 40 adet Boeing 737 ve Boeing 787 alacak olan Irak Havayolları'nın İstanbul seferlerini diğer uçuş noktalarına geçiş için kullanabileceği de öngörülüyor.
İki ülke arasında turizmin ancak Irak'taki yabancılara, ABD askerlerine yönelik olabileceği üzerinde duruluyor. Görüşmelerde "turizmin karşılıklı geliştirilmesi" ifadesinin geçmesi ise anlaşılamadı. İşgal altında, can güvenliğinin olmadığı, birçok tarihsel değerin tahrip edildiği, müzelerinin yağmalandığı ya da ABD'ye taşındığı bir Irak'a, Türkiye'den turist değil paralı asker ve işadamı gideceği ileri sürülüyor.
Bunun dışında, Irak&rsquoın ihtiyaç duyduğu elektriğin Türkiye&rsquoden satın alınması, tarım alanında işbirliği, finans ve bankacılık alanındaki ortaklıkların teşviki, ulaşım altyapısının Türk şirketler tarafından inşa edilmesi ile Irak&rsquoın serbest piyasa ekonomisine geçiş programlarına deneyim aktarımı, Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattının kapasitesinin artırılması ve Irak doğalgazının Türkiye üzerinden uluslararası pazarlara taşınması gibi başlıkların da ele alındığı belirtiliyor.