soL (HABER MERKEZİ) Türkiye'nin İsrail'den almaya karar verdiği ve 2005 yılında anlaşma imzaladığı insansız casus uçak Heronlar ile ilgili muamma sürüyor. İsrail'de yayımlanan Haaretz gazetesinde Pazartesi günü çıkan bir haberde, İsrail'in teslimatta gecikmesi nedeniyle Türkiye'nin anlaşmayı iptal edebileceği öne sürülmüş, ama önce Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, daha sonra da Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül bu haberi yalanlayarak ihalenin Türkiye tarafından iptalinin söz konusu olmadığını açıklamışlardı.
Dün de Savunma Sanayisi Müsteşarı Murad Bayar konuyla ilgili açıklama yaptı. Bayar, İsrail'in yeni bir motor geliştirmekte olduğunu, sözleşme şartlarını tam olarak karşılayan Heron'ları yıl sonuna kadar tamamlayarak teslim edebileceğini bildirdiğini söyledi.
Heron projesinin iki yıllık bir gecikmeye rağmen halen başarıyla tamamlanabilecek bir noktada olduğunu belirten ve "Heron yüklenicileri bizden süre istiyor, biz de silahlı kuvvetlerin ihtiyacını karşılamak için buna sıcak bakıyoruz" şeklinde konuşan Bayar, 4 adet Heron'un Ağustos ayında teslim edileceğini ve daha sonra da sırayla 2 ve 4 adet aracın teslim edilmesiyle 10 aracın tamamlanacağını kaydetti.
2005 yılında imzalanan 185 milyon dolarlık Heron alımı anlaşmasına göre, İsrail'in Havacılık ve Uzay Sanayi Kurumu ile Elbit adlı şirketin, 10 adet Heron'u geçen yıl teslim etmesi gerekiyordu. Heron'lardan ikisi geçen yıl Kasım ayı sonunda Türkiye'ye teslim edilmişti ve kabul testleri yapılıyordu. Kabul testlerinde, Heron uçaklarının Türkiye'nin istediği 30 bin feet yüksekliğe çıkamadığı belirlenmişti.
İsrail yaşanan aksaklık ve gecikmelerden, Heron'lara takılması planlanan ve Aselsan tarafından üretilen kameralı sistemin (Aselfir300T) ağırlığının fazla olmasını sorumlu tutmuştu. Son durumda Aselsan'ın ürününün geliştirildiği ve Heron'un da motorunda tadilat yapılarak 30 bin feet yüksekliğe ulaşma ve 24 saat havada kalma koşullarını tam karşılayabilecek hale getirilmek üzere olduğu belirtiliyor.
'İsrail anlaşmayı bozmak istiyor' iddiası
Öte yandan, İsrail'in savunma sanayi ihracatından sorumlu ajansı SİBAT'ın (İsrail Savunma Bakanlığı Savunma İhracat ajansı) Başkanı emekli general Udi Shani'nin Haziran başı ya da ortasında Türkiye'ye gelip Murat Bayar ile görüşmesi bekleniyor. Türkiye'nin kapalı kapılar ardında İsrail'e Temmuz sonuna kadar süre verdiği ve bu zamana kadar sorunlar çözülmezse projeyi iptal edeceğini bildirdiği söyleniyor.
Bir diğer söylenti ise, İsrail'in bu ihaleden pişman olduğu ve Aselsan'ın sistemi ile uçağı entegre etmeye uğraşmak yerine projeyi iptal ettirmeyi tercih ettiği. İmzalanan anlaşma uyarınca gecikmelerin İsrail'e büyük cezalara mal olduğu ve İsrail'in bu nedenle de anlaşmayı bitirmeye çalıştığı, basında bu bu yönde haberler çıkmasına da bizzat önayak olduğu öne sürülüyor.
Türkiye 2005'te insansız hava aracı için ihale yaparken, Aselsan'ın üreteceği sistemin uçaklarla entegre edilmesi koşulunu kabul etmeyen Amerikan General Atomics Aeronautical Systems şirketi elenmiş, İsrail ise bu koşulu kabul ederek ihaleyi almıştı. Heron teslimatı yılan hikayesine dönerken, Türkiye geçici bir tedbir olarak ve ABD aracılığıyla General Atomics'in Predator insansız hava aracını PKK operasyonlarında kullanmaya başlamıştı. Bu arada, aynı operasyonlarda kullanılan ve daha önce 1 yıllığına 15 milyon dolara kiralanan Heron'la 2 aylık anlaşma daha yapıldı. İsrail'e 2 ay için 2.5 milyon dolar ödenecek.