Heron ihalesinde soru işaretleri

İsrail-Aselsan ortak üretimi insansız hava araçlarında teknik sorunlar ortaya çıktı. Bu sorunların önceden bilinmemesi olanaksız.

soL (HABER MERKEZİ) İsrail'den alınması planlanan insansız hava araçlarında sorun çıktı. İsrail'den yollanan araçları TSK gerekli koşulları yerine getirmedikleri gerekçesiyle teslim almadı.

Savunma Sanayi Müsteşarlığı, TSK için orta irtifada görev yapacak MALE tipi 10 adet insansız hava aracı alımı için, 2004'te ihaleye çıkmıştı. İhaleyi, ASELSAN'ın 120 kilogram ağırlığındaki ASLEFLİR300 gözlem podu ile uçmayı kabul eden İsrail İUP konsorsiyumu kazanmıştı. İUP, bütün çabalarına rağmen Heron'ları ihale şartnamesine uygun hale getiremedi. 30 bin feet (yaklaşık 10 kilometre) irtifaya yükselmesi ve 24 saat uçması gereken Heron'lar, bunu yerine getiremedi. Haziran 2008'de yapılan denemelerden birinde, Heron'un motoru yanınca, geliştirme çalışmaları da sekteye uğradı. İsrail, aracın bu haliyle geçici kabulünün yapılmasını ve daha sonra geliştirilmesini istedi. Türkiye "istihbaratta daha fazla gecikme yaşanmaması için" İsrail'in formülüne sıcak bakılınca, ilk iki Heron, 30 Kasım'da Batman'a geldi. Heron'larla ilgili uçuş eğitimi ve kontrol istasyonunun kurulumuna başlandı. Ancak, Heron'ların haftaya uçuşa başlaması için testleri geçmesi mümkün görünmüyor.

Kimse bilmiyor muydu?
İsrail'in kendi ürettiği benzer sistemlerin ağırlığı 60-70 kilogram iken, ASELSAN'ın ürettiği sistemlerin ağırlığı yaklaşık 120 kilograma ulaştı. Bu durum Heron'ların 30 bin feet olması gereken irtifasını 24 bin feete düşürdü. Bu da büyük sorun yaratıyor. Çünkü alçak menzilde uçuş, Heron'ların daha kolay tespit edilebilmesine neden olurken, aynı zamanda daha fazla yakıt sarfiyatı, daha kısa menzil ve daha küçük bir alanın gözetlenebilmesi anlamına geliyor.

Askeri uzmanların denetimiyle açılan ihalenin soru işareti yaratan kısmı ise, normalde 70 kilogramlık sistem taşıyan Heron'ların 120 kilogram, yani normal ağırlıklarından yüzde 70 daha fazlasını taşıyacakları baştan belli olduğu halde, bu konunun hiç tartışılmamış olması. İUP konsorsiyumunun ihaleyi alabilmek için ASELSAN ile ortaklığı kabul etmesine karşın, ihaleyi inceleyen teknik uzmanların bu konuyu ihmal etmesi, İUP'un başka "ayrıcalıklar" da sağlamış olması şüphesini beraberinde getiriyor.

Vaktinde de teslim etmediler
Ayrıca, istihbarat amaçlı kullanılacak olan Heron'ların ilk teslimatının Nisan ayında tamamlanmış olması gerekirken, İUP konsorsiyumu bunu 7 ay geciktirdi. Söz konusu gecikme nedeniyle Savunma Sanayi Müsteşarlığı'nın firmaya 8 milyon dolar ceza ödetmesi gündeme gelmişti. Son iki teslimat için de Eylül ve Aralık ayları öngörülmüş, bu aylardaki teslimatların da gecikmesi gündeme gelmiş, firmanın ödeyeceği cezanın tutarı artmıştı.