soL (HABER MERKEZİ) Başbakan Tayyip Erdoğan, dün, dört gün sürecek Türkmenistan ve Moğolistan gezisinin ilk durağı olan Türkmenistan'daydı. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulu Berdimuhamedov ile görüşen Erdoğan'ın programında, Türkiye-Türkmenistan İş Konseyi toplantısı ve Türkmenistan'da faaliyet gösteren Türkiyeli işadamlarıyla bir toplantı da vardı. Erdoğan'a, gezisinde Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, Devlet Bakanı Said Yazıcıoğlu, Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler ve MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır'ın da aralarında bulunduğu bazı milletvekilleri eşlik ediyor.
"Tek millet iki devlet"
Erdoğan, Türkmenistan'a hareket ederken havaalanında yaptığı basın toplantısında, iki ülke arasındaki ekonomik ve kültürel ilişkilerin daha da güçlendirilmesinden bahsetmiş ve ''biz Türkiye ve Türkmenistan'ı tek millet, iki devlet olarak görüyoruz. Bu anlayış çerçevesinde ülkelerimiz arasındaki güçlü kardeşlik ilişkilerinin, işbirliğinin daha da geliştirilmesi için, yoğun çabamızı sürdüreceğiz. Özellikle son yıllarda bu çabalarımızın somut sonuçlarını görmekten büyük memnuniyet duyuyoruz" demişti.
"Türkmenistan'a 1.5 yılda 2 milyar avro yatırım"
Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov da, ikili görüşme öncesi Erdoğan ile birlikte yaptıkları basın toplantısında, Türkiyeli işadamlarının Türkmenistan'daki faaliyetlerine değindi ve "Türkmenistan'ın yeni kalkınma döneminde Türkiye ile arasındaki ilişkileri daha da güçlendirmek yönünde güçlü bir irade var. Türk yatırımcıların 1,5 yılda Türkmenistan'da yaptıkları yatırımın toplam miktarı 2 milyar avroya ulaştı" dedi.
Türkmenistan pazarı iştah kabartıcı
Türkiye, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra bağımsızlığını ilan eden Türkmenistan'ı tanıyan ilk ülke. Bu tarihten itibaren yoğun bir ekonomik ilişkiye giren Türkiye ile Türkmenistan arasında, şimdiye kadar yüzden fazla anlaşma imzalanmış bulunuyor. Bu anlaşmalarla Türkiyeli patronların Türkmenistan'da "iş yapmasının" önü açılıyor.
Türkiyeli sermayedarlar, Türkmenistan'da yoğun bir faaliyet yürütüyorlar. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından kapitalist talana açılan benzer ülkeler gibi, Türkmenistan da, bir "fırsatlar ülkesi" olarak görülüyor. Türkmenistan, Türk müteahhitlik firmalarının Kazakistan'dan sonra Orta Asya'da en çok proje üstlendikleri ikinci ülke.
Türkmenistan'daki yabancı şirketlerin üçte birini Türkiyeli şirketler oluşturuyor. Bu şirketlerin faaliyet alanlarının başında da inşaat sektörü geliyor. Diğer faaliyet alanları enerji ve tekstil. 2007 verilerine göre, Türkiye, Türkmenistan'ın dış ticaretinde Rusya ve İran'dan sonra üçüncü sırada geliyor. İhracatta dördüncü, ithalatta birinci sırada. Türkiyeli şirketlerin 2008 yılının ilk çeyreğinde Türkmenistan'da 1,8 milyar dolarlık iş aldıkları söyleniyor.
Tabii ki Çalık da var
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de, Aralık ayında Türkmenistan'ı ziyaret etmişti. Çoğunluğu inşaat ve tekstil sektöründen olmak üzere toplam 61 işadamı ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) heyetinin de katıldığı gezi sırasında, Gül, Çalık Holding tarafından Türkmenistan'ın Daşoğuz kentinde inşa edilen enerji santralinin açılışını yapmıştı. Açılış töreninden akıllarda kalan sahne, Türkmen din adamlarının santralin hayırlı olması için dua edişleri olmuştu.
Enerji sektörü, Türkiyeli şirketlerin Türkmenistan'da son dönemde faaliyetlerini artırdıkları bir alan. Bu şirketlerin başında da Çalık Grubu geliyor. Ahmet Çalık'ın sahibi olduğu Çalık Enerji tarafından Türkmenistan'da beş santral inşa edilmiş durumda. Çalık Grubu'nun Türkmenistan'daki faaliyetleri enerji santralleriyle sınırlı değil, inşaat ve tekstil sektörlerini de kapsıyor.
Abdullah Gül, Türkmenistan ziyareti sırasında Devlet Başkanı Gurbangulu Berdimuhamedov'a, Köhneürgenç'te, inşaatını Türkiye'nin üstleneceği bir cami yaptırma sözü vermişti. Cami yapımı da Çalık Grubu şirketlerinden GAP İnşaat'a verilmişti.