Anayasanın birinci maddesinde uzlaşma: 'Türkiye Devleti bir cumhuriyettir'

Anayasa Yazım Komisyonu, mevcut anayasanın değiştirilemez hükümleri arasında yer alan "Devletin Şekli" başlıklı birinci maddeyi mevcut haliyle kabul etti.

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nda, Anayasanın ilk maddesi, mevcut şeklinde olduğu gibi, "Türkiye Devleti bir cumhuriyettir" olarak kabul edildi. İkinci madde için anlaşma sağlanamezken, BDP Batman Milletvekili Bengi Yıldız'ın "ilk defa halk bu dönemde kendi anayasasını yapmaya çalışıyor" sözleri dikkat çekti.

DHA'da yer alan habere göre, Toplantının ardından gazetecilerin sorusunu yanıtlayan AKP Ankara Milletvekili Ahmet İyimaya, uzun süre, yasama organının anayasayı değiştirme yetkisinin olup olmadığının tartışıldığını söyledi.

İkinci maddedeki müzakerelerde, özü itibariyle bütün partilerin hemfikir olduğunu belirten İyimaya, "Laiklik, sosyal hukuk devleti ve diğer parametreler noktasında herhangi bir aykırılık yok. Ancak bu nitelikleri pekiştirmek için kullanılan yardımcı söylemlerde iki partimiz ısrarda bulundu. Ancak ikinci maddedeki müzakerenin ruhuna, özüne bakıldığında 'aslında bu madede uzlaşma vardır' diyorum" dedi.

CHP Eskişehir Milletvekili Süheyl Batum, "AKP ve BDP, ilk üç maddenin değiştirilemeyeceğine hükmeden 4. madenin anayasada yer almamasını istiyor. Oysa bu sadece Türkiye'ye özgü değil. Avrupa ülkelerinde de değişmezlik yasağı var. 'Bu değişmezlik yasağını 5 general 82'de getirdi' dediler. Bu da doğru değil çünkü 1924 anayasasından beri var bu" dedi.

CHP Konya Milletvekili Atilla Kart da ağırlıklı olarak cumhuriyet ve cumhuriyetin nitelikleri ile kuruluş felsefesi üzerinde tartışmalar yapıldığını söyledi. Kart, "Türkiye'de yurttaşların cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte ortak bir vatanda, ortak bir devlette mutabık kaldıkları düşüncesindeyiz. Bu mutabakatın halen Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarında hakim olduğu kanısındayız. Cumhuriyeti kuranlar gönüllü bir birliktelik içinde, eşitlik temelinde cumhuriyeti kurdular. Bu anayasa çalışmalarında bizim önem verdiğimiz ikinci temel olgu budur. Eşit yurttaşlık olgusunu anlatırken, cumhuriyetin kazanımlarına mutlaka sahip çıkıyoruz" diye konuştu.

BDP Batman Milletvekili Bengi Yıldız, CHP ve MHP'nin, ikinci maddenin müzakeresinde, 1982 Anayasası'ndaki düzenlemenin korunmasını istediğini söyledi.

Yıldız, "AKP ve BDP olarak biz her zaman söyledik, bu anayasayı değiştirme yetkimiz var. Biz iktidarın aslında İttihat ve Terakki'den bu yana el değiştirdiğini, yani halkın elinde olmadığını belli bir elit kesimin elinde olduğunu, onların da kendi anayasasını yaptığını belirtiyoruz. İlk defa halk bu dönemde kendi anayasasını yapmaya çalışıyor" diye konuştu.

Komisyon bir sonraki toplantısını, yarın saat 11.00'de yapacak.