AKP kancayı Suriyeli Süryanilere taktı

Suriye’de yürütülen kirli savaşın mağduru olan Hıristiyanlar, silahlı çetelere karşı çıkıyor. Türkiye, bunu engellemek için Süryaniler’e kanca attı. AKP Süryaniler’i Türkiye’ye çekmek için Midyat’ta 4 bin kişilik kamp kurdu, isteyene vatandaşlık vereceğini açıkladı.

soL Gazetesi'nin haberine göre, Suriye'nin Halep kenti kırsalında Halep Süryani Ortodoks Metropoliti Yuhanna İbrahim ile Rum Ortodoks Metropoliti Pavlos Yazıcı'nın Nisan ayında Türkiye'den giriş yaptıktan hemen sonra kaçırıldılar. Dışışleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da olayın hemen ardından metropolitle ilgili İstanbul Süryani Metropoliti Yusuf Çetin ile görüştü ve ellerinden gelen yardımı yapacaklarına dair söz verdi ancak bir aydır metropolitlerden haber alınamıyor. İki hafta önce Suriye Ulusal Konseyi metropolitlerin Türkiye sınırındaki bir kasabada tutulduğunu açıkladı.

Müthiş benzerlik
İki metropolitin kaçırılması yakın zamanda yine Halep kırsalında yaşanan bir olayla büyük bir benzerlik taşıyor. 22 Mayıs'ta yine Türkiye'den giriş yaptıktan sonra 13 Lübnanlı Şii hacı, Halep'in kuzeyindeki Azez'de kaçırılmıştı. Hem metropolitleri hem de Lübnanlı hacılar “Kuzey Fırtınası” adlı grup tarafından kaçırıldılar. Kendilerine Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) adını veren gruba bağlı olan Kuzey Fırtınası, Türkiye ile yakın ilişkiye sahip... Öyle ki Lübnanlı şiilerden serbest bırakılmayan 9 kişinin aileleri, akrabalarının bırakılması için Lübnan'daki Türk temsilcliği önünde protesto gösterilerine devam ediyorlar. Ailelere göre kaçırılma olayından Türkiye sorumlu ve Ankara isterse akrabaları özgürlüklerine kavuşabilir.

Önce rüşvet, sonra tehdit
İki piskoposun kaçırılması, AKP’nin Süryani cemaatine yaptığı “Esad hükümetiyle ilişkinizi kesin, merkezinizi Şam’dan Mardin’e taşıyın, size vatandaşlık verelim” teklifinin yapılması ancak kabul görmemesinin ardından yaşandı.

Görüştüğümüz ve ismini vermek istemeyen Türkiyeli bir Süryani, cemaat arasında piskoposların kaçırılmasının, Türkiye hükümetinden gelen teklifle bağlantılı olduğunun konuşulduğunu belirtti. Gerçek sebebi bilmek ise henüz mümkün değil. Nitekim Suriye'de hıristiyanların fidye için kaçırılması ÖSO'nun sıklıkla başvurduğu bir yöntem.

Türkiye sınırına yakın Kamışlı ve Haseke’de de çok sayıda Süryani yaşıyor. Haseke’deki Süryani Başpiskoposu Jacques Behnan Hindo, Haseke’de son aylarda 100’den fazla Hıristiyan’ın kaçırıldığını belirtti. Fides’e konuşan Başpiskopos, “Bir yerden sonra saymayı bıraktım. Birçoğu hâlâ kaçıranların elinde” dedi.


Humus'ta çekilen bir fotoğraf. Suriyeli muhalifler bölgedeki kiliselere ciddi hasar vermişti.

Havuç ve sopa politikası
AKP ise şimdiye kadar sopa gösterdiği Süryanilere havuç uzatma hazırlığında. Mardin’in Midyat ilçesi, Türkiye’de Süryanilerin yaşadığı yerleşimlerden biri. Hükümet, burada Süryanilere özel, 4 bin kişilik bir sığınmacı kampı kurdu. Türkiye’de halihazırda kamplarda bulunan Süryanilerin sayısı, birkaç yüzle sınırlı. Buna rağmen bir kamp kurulması, daha fazlasının gelmesinin beklendiğine işaret ediyor. İlginç bir nokta, Midyat’taki bu kampın hemen yanına, 6 bin kişilik bir de “Müslüman kampı” kurulmuş olması. AKP hükümeti, Suriyeli sığınmacıları dinlerine göre ayırırken, Hıristiyanların yanına daha fazla sayıda Müslüman koymayı da ihmal etmiyor.

Vatandaşlık rüşveti
Süryani Dernekleri Federasyonu Başkanı Evgil Türker’in açıklamasına göre, Dışişleri Bakanlığı Süryaniler için özel bir planı uygulamaya soktu. Bu kapsamda Suriye’de yaşayan ve Türkiye’de akrabası bulunan Süryanilere vatandaşlık verilecek, ki çoğu Süryani’nin Türkiye’de akrabası var.

Daha önce Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Suriye’deki Süryanilere Türkiye’ye gelme çağrısı yapmış, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ise Şubat ayında Süryani cemaatinin önde gelenleriyle buluşmuştu. Gül, tarihte ilk defa bir yurtdışı gezisine, İsveç’e giderken yanında Türkiyeli Süryani cemaatinin liderlerinden birini de götürmüştü.


Dünyanın en eski kiliselerinden biri olan Humus'taki Um el Zinar Kilisesi 'muhalifler' tarafından bu hale getirildi.

Konuyla ilgili görüşünü aldığımız, Suriye’deki durumla yakından ilgilenen ve ismini vermek istemeyen bir Süryani önde geleni, hükümetin cemaate defalarca rüşvet teklifinde bulunduğunu öne sürdü.

“Süryanilerle ilgili temasları bizzat Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu kuruyor. Rüşvet tekliflerini de cemaat liderlerine bizzat Davutoğlu iletti. ‘Size iş sağlarız, büyük ayrıcalıklar sağlarız, Türkiye’ye gelin’ dedi.”

'Mezhepçilik' suçlamasının altını doldurma hamlesi
Teklifler arasında Süryanilerin merkezlerini Şam’dan Mardin’e taşımaları da var. Böylece Suriyeli Hıristiyanların ezici çoğunluğunun devletten yana konum aldığı görüntüsü kırılmak isteniyor. Ancak bu kirli politika, Suriyeli hıristiyanlara büyük zarar veriyor.

Hedefteki Hıristiyanlar
Suriye'de Süryanilerin ve genel olarak hıristiyanların yaşadığı trajedinin kaynağı, Türkiye’nin desteklediği İslamcı gruplar.

Tıpkı Aleviler, Dürziler ve Şiiler gibi Hıristiyanlar da İslamcı militanların hedefinde. Suriye’nin birçok kentinde İslamcı gruplar Hıristiyanlara şiddet uyguladı, baskılar ve katliamlar nedeniyle yüz binlerce Hıristiyan, ya Suriye içinde daha güvenli kentlere ya da yurtdışına gitmek zorunda kaldı.

Süryaniler de bu saldırılardan muzdarip. Örneğin Halep’in Siryak semtinde yoğun olarak yaşayan Süryaniler, daha önce PKK’ye yakın Kürt hareketi PYD’nin kimseyi sokmadığı Şeyh Maksut semtine El Faruk Tugayları girip Siryak’a saldırınca kaçmak zorunda kaldılar.

Haseki’de, Ras el Ayn’daki Süryaniler de Türkiye’yle yakın bağ içindeki silahlı grupların saldırıları nedeniyle evlerinden ayrıldılar. Yine Suriye'deki en büyük Süryani kenti olarak bilinen çiçeği burnundaki Kamışlı da yaklaşan savaşın soluğunu ensesinde hissediyor.