Afrika şakaları!

Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi başladı. Hürriyet yazarı Zeynep Gürcanlı "şaka gibi zirve" diyerek konukların lüks otellerde ağırlanmasını, bu ülkelerle birlikte "fakirlik edebiyatı" yapılmasını eleştirdi. Oysa ABD destekli Türkiye şaka yapmıyor!

soL (HABER MERKEZİ) İstanbul yeni bir zirveye kapılarını açtı. Afrika ülkelerinin liderleri İstanbul'da bir araya geldi. 50 Afrika ülkesinden katılımcı var İstanbul'da. Her zirvede olduğu gibi, İstanbul trafiği, liderlerin eşlerinin alışverişi, Cumhurbaşkanı tarafından liderlere verilen yemeğin menüsü, kaldıkları otel. Bir de zirvenin gerçekleştiği otelin mutfağında yangın çıktı. Ne de olsa geniş güvenlik önlemlerinin alınmıştı, mutfak yangını zirveyi etkilemedi.

Yoksulluğa mahkum edilen kıta ile şaka
Hürriyet gazetesinden Zeynep Gürcanlı zirvenin gerçekleştiği Four Season otelden, Afrika Zirvesi'nden, şaka gibi kararlar diye yazdı bir de. Zirvenin içeriğinden çok sembolik mesajlar varmış. Örneğin liderler Çırağan Sarayı'ndaki Osmanlı salonunda kabul edilecekmiş. Yoksul Afrika ülkelerinin liderleri en pahalı otel odalarında, süitlerde ağırlanacakmış. Avrupalıları, petrol zengini Arap şeyhlerini buralarda, Afrika liderlerini pansiyonda ağırlamayı öneriyor herhalde yazarımız.

Sonra şaibeli, soykırım yapmakla suçlanan bazı Afrika liderleri insan hakları, hukuka ve demokrasiye saygı diyerek ortak bildiriye imza atmışlar. Nüfusunun yarısından fazlası açlık sınırında yaşayan Afrika ülkelerine küreselleşme yolu ile kalkınmanın öneminden bahsedilmiş. Daha fenası, kendini hep batılı ülkeler ailesinin parçası olarak gören Türkiye, Afrika'nın yoksullarıyla bir olup "küreselleşme"nin olumsuz sonuçlarına da işaret etmiş...

Diğer yandan Gürcanlı, Türkiye ve Afrika ülkeleri arasında bulaşıcı hastalıklarla mücadelede işbirliği yapılması kararını da şakalardan biri olarak saydı. Her gün yüzlerce kişinin AIDS, sıtma ve veremden ölüme terk edildiği Afrika ülkeleri ile bu başlıkta ortak mücadele kararı alınmış. Yıllardır Afrika ile ilgili tüm dünya zirvelerinin öne çıkan başlığı bu, binlerce kişi ölmeye devam ediyor. Gürcanlı'nın esas derdi Türkiye'de gündemde olan Afrika kökenli Kongo-Kırım kenesinden bahsedilmemiş olması. Aslında asıl şaka bu imiş. Afrikalılardan bulaşıyor hastalıklar, Türkiye Afrika ülkeleri ile bu başlıkta mücadele kararı almıyor! Türkiye'de Kongo-Kırım kenesine karşı Sağlık Bakanlığı ne tür önlemler aldığı, günlerce hastalığa teşhis koymakta zorlandığı ve yayılmasının engellemek için pek fazla bir şey yapmadığını yazmamak, bir başka şaka olsa gerek.


Bunlar şaka değil

Ancak, Afrika Zirvesi gerçeklerle sürüyor. Nereden başlamalı? AKP'den mi? Fethullah Gülen'den, TUSKON'dan (Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu) mı? Yoksa Geçtiğimiz yıl içinde oluşturulan ve bu yıl başında Bush'un Afrika gezisinin konusu olan Afrika komutanlığı'ndan (AFRICOM) mı?

AFRICOM Pentagon içinde 2. Dünya Savaşı'ndan beri yapılan en büyük değişikliklerden biri. Hali hazırda Cibuti'deki 1700 askerlik varlığı ile Sudan'dan başlayıp, Liberya, Tanzanya, Kenya, Etiyopya ve Somali üzerinde etkili olan Amerikan varlığının tüm Afrika'yı hizaya getirmeye çalıştığı konuşuluyor. Türkiye'ye de burada rol düşer mi? Ne de olsa Büyük Ortadoğu Projesi ile Kuzey Afrika Projesi'nde Türkiye de ABD'nin yanında yer alıyor.

Babacan Afrikalı liderlere Türkiye'nin 2009-2010 yılında BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine aday olduğunu hatırlattı ve karşısındaki 50 Afrikalı bakana "seçilirsek, Afrika'nın sesi olacağız" sözü verdi.

Zirve öncesinde ise Türkiye'nin birçok Afrika ülkesine yönelik uluslararası gıda ve insani yardım projesi kapsamında yaptığı yardımlara dair bilgiler ortaya döküldü. Kıtada BM'nin 8 "barışı koruma operasyonundan" 6'sına fiili katkıda bulunan Türkiye'nin, 2005 yılından bu yana Afrika ülkelerine verdiği insani yardımların değeri 12 milyon doları geçmiş. Bu yardımlar Etiyopya ve Sudan'da yoğunlaşıyor. Önümüzdeki dönemde de Türkiye, Afrika'daki kalkınma projelerine 50 milyon dolarlık ek ödenek verecek.

Köprüyü TUSKON kurmuş...
Afrika ülkeleri ile ilişkilerimiz gelişiyor, ticaret hacmi artıyor. Türkiye'nin Afrika'ya ihracatı son 10 yılda yüzde 416 arttı. Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen'e göre 2012 yılına kadar ticaret hacmi 50 milyar dolara ulaşacak.

AKP'nin dış politika uzmanı Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu çalışmalarında TÜSİAD'ın Avrupa'daki Fethullah Gülen cemaatine bağlı TUSKON'un da Afrika'daki açılımlarına dikkat çekmişti. AKP'nin 2005'i Afrika yılı ilan ettiği dönemde, Davutoğlu Afrika ve TUSKON başlıklı birçok konferansa da konuşmacı olarak katıldı. Anlaşılacağı üzere Afrika'yı ilk keşfeden Fethullah Gülen oldu. Uzmanlar eğitim faaliyetlerinin çok iyi gittiğine değiniyor. Afrika'da Gülen'in okullarının sayısı 30'a yaklaştı. Son yıllarda en çok yatırım yapılan okullar bu kıtada yer alıyor. Afrika'da belli üniversitelerde Türkoloji bölümleri açılıyor, Milli Eğitim Bakanlığı'nın, TİKA'nın gönderdiği okutmanlar uzmanlara göre Türk dilinin, kültürünün tanıtılması için önemli çalışmalar yapıyorlar.

Bununla birlikte askeri ilişkilerin de geliştiği vurgulanıyor. 1990'lı yıllarda özellikle Gambiya'ya Genelkurmay Başkanlığı öncülüğünde başlatılan askeri eğitim, teknik yardım faaliyetleri giderek yoğunlaşıyor. Bu işbirliği diğer ülkelere de yayılıyor.

2006 yılından bu yana TUSKON Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın desteğiyle Türkiye- Afrika Dış Ticaret Köprüsü toplantıları düzenliyor. Bu toplantılar birçok açıdan ilkleri içeriyor. DEİK (Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu), ve TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) TUSKON'un izinden giderken, TOBB Afrika ülkeleri ile işkonseyleri kurma kararı aldı.

Bir araştırma merkezi olarak TASAM'ın (Türkiye Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi) da bu başlığa yoğunlaştığı görülüyor. TASAM Zirve öncesinde kendi toplantısını 16-18 Ağustos tarihlerinde İstanbul'da gerçekleştirdi. Türkiye- Afrika Sivil Toplum Kuruluşları Formu'nu düzenlendi. Kim bilir, Gürcanlı'nın sembolik yaptırımlar içeriyor dediği bildirgenin altyapısı bu toplantılarda oluşturuldu.

Şaka olmayan notlar:
* Geçtiğimiz yıl Afrika'da 10 yeni elçilik açılması kararı alındı. THY, Dışişleri Bakanlığı'nın planlamasına uygun ve halen elçilik olup uçuş yapılmayan bölgeleri hava hattı için incelemeye aldı. Önce, 2003 yılında ara verilen Afrika seferleri Güney Afrika ile yeniden başladı. Bunun dışında THY, Etiyopya'ya, Sudan'a, Nijerya'ya direkt uçuyor.

* 2005 yılında Afrika'daki ilk ofisini Addis Ababa'da açan TİKA, 2006 yılında Hartum, 2007'de de Dakar'da yeni ofislerini hizmete soktu.

* DEİK Kuzey Afrika (Tunus, Cezayir, Fas) dışında diğer Afrika ülkeleri (şu ana kadar 9) ile de ikili konsey kurulması çalışmalarına hız verdi.

* Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) üretim üssü olması hedefiyle Afrika'yı Türkiye'nin zenginleşme projesi olarak belirlediğini açıkladı. Hatta, kıtadaki deneyimlerini "Türkiye'nin Zenginleşme Projesi: Afrika" isimli bir kitapta topladı.

* Türk Eximbank 2007 yılında Afrika'ya yönelik 250 milyon dolar civarında kısa vadeli ihracat kredisi verirken, bu yılın ilk altı ayında bu rakam 130 milyon dolar civarında.

* DEİK tarafından düzenlenen seminere katılan Sudanlı heyetten, İş Adamları ve İşverenler Federasyonu Genel Sekreteri Bahri Yusuf Ömer petrol, tarım, liman ve kara yollarının yenilenmesi, telekomünikasyon, hastane ve eğitim gibi alanlarda birlikte çalışılabileceğini söyledi. Sudan Fahri Konsolosu ve DEİK Yönetim Kurulu Üyesi Zeynel Abidin Erdem ise Sudan'ı 'Afrika'nın ortasında bulunan, yeni keşfedilmiş bir inci' olarak tanımladı. Sudan kıyılarının Mısır ve Lübnan kıyılarından binlerce kat daha cazip olduğunu belirten Erdem, ülkenin gelecekte Afrika'nın lideri olacağı görüşünü aktardı.

* TİKA Başkanlığı ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı işbirliğinde Türkiye'nin Afrika'ya açılım stratejisi çerçevesinde hazırlanan TİKA Afrika Tarımsal Kalkınma Programının ilk toplantısı bu yıl içinde yapıldı.

* Bir TUSKON'lu işadamı ve serbest muhasebecilik yapan İzmirli Veysel Akşam çeşitli vesilelerle gittiği Malawi'ye beş arkadaşıyla birlikte mıcır yatırımı yaptı. Ardından Ağustos 2007'de bu ülkeye yerleşme kararı aldı. Altyapı çalışmalarının hızla arttığı Malawi'de peşpeşe yeni yollar yapılıyor. Elektrik olmayan köylerde kuyu açıyorlar.

* Etiyopya'nın önde gelen işadamlarından biri olan Ayele Koroso evlerini ve tarlalarını korumak için Türkiye'den silah alımı yapmak istediklerini söyledi. Koroso "Ülkemizde doğal hayat çok zor geçiyor. Korunmak için silah şart. Ancak bu silahlar çok eski ve kullanışı zor" dedi.

* Etiyopya'lı işadamları Türkiye'ye futbolcu pazarlığı yapmaya da geldiler.

* 2010 yılında Dünya Kupası karşılaşmaları Güney Afrika'da yapılacak. Şimdiden ihtiyaç duyulan inşaatlara TUSKON'lu işadamları talip.

* Afrika'ya son yıllarda artan Çin ve Hindistan ilgisi karşısında Türkiye de bir alternatif olarak değerlendiriliyor.

* Kuzey Afrika ülkeleri AB Akdeniz programı çerçevesinde de önem kazanıyor. Türkiye'nin bu ülkelerle bu kapsamda ikili ticari anlaşmalar imzaladı. Daha ucuz emek kullanarak bu ülkelere tekstil yatırımlarını kaydırma planları yapılıyor. ABD'ye Fas'dan tekstil ürünleri ihraç edilmesi düşünülüyor.

* Afrika Ticaret, Sanayi, Tarım ve Meslek Odaları Birliği Başkanı Mohamed El Masry Zirvede Afrika'nın bir milyar kadar tüketicinin yaşadığı, düşük maliyetli ve genç işgücüne sahip, dünya topraklarının 5'te birini oluşturan, zengin doğal kaynakları bulunan ve bütün bu özellikleri ile imalat, tarım ve hizmetler açısından büyük fırsatlar sunan bir kıta olduğunu anlattı.