Çocukluğumuzun da, gençliğimizin de, yetişkinliğimizin de keyfi “Hababam Sınıfı”

Özlem Ergüz Koç

Blog: Dünyayı Verelim Çocuklara

Çocuklarınızla birlikte izlemeniz, çocuklarınıza mutlaka izletmeniz gerekir bu filmleri diye düşünerek başladığımız yazı dizisine bu sefer biraz buruk ama çokça gururlu ve neşeli devam edeceğiz. Aslında bugün bahsedeceğimiz filmlerin yazılmasına çok önce karar verilmişti ama bu yazı şimdi çok sevgili Tarık Akan’ı sonsuzluğa uğurlamamızın ardından farklı bir anlam daha taşıyor olacak.

Eminiz birçok defa izlediğiniz, her izleyişinizde hala çok güldüğünüz, keyif aldığınız filmler bunlar. Üstelik unutulmaz karakterler de kazandırdılar sinema tarihimize. Mesela hangimiz Hafize Ana’nın anaçlığını, neşesini hatırlamaz? Onun o merdivenlerde zil çalarken yuvarlanır gibi inen görüntüsü hala gülümsetir bizi. Hangimiz Kel Mahmut gibi sert görüntüsünün altında pamuk gibi bir kalp taşıyan, adaletli ve dürüst öğretmenleri özlemiyoruz? Ne çok benzeri var değil mi günümüzde, Özel Çamlıca Koleji’nin gözünü para bürümüş müdürünün? Okulun kapısında duran Veysel Efendi’nin her seferinde çocuklara aldanması nasıl da naifdir değil mi? Peki ya Tulum Hayri, Domdom Ali, İnek Şaban, Hayta İsmail, Güdük Necmi ve Damat Ferit dediğimizde kimin içi şöyle bir sıcacık olmuyor ki? Hepimizin benzer dostlukları, benzer anıları yok mu okul hayatımızdan?

Değerli yazarımız Rıfat Ilgaz’ın ölümsüz eseri Hababam Sınıfı adlı kitap serisinden sinemaya uyarlanan filmlerden bahsediyoruz.

Orijinal serinin oyuncu kadrosu Türkiye’nin sinema tarihinde efsaneleşmiş bir kadrodur. Münir Özkul, Adile Naşit, Tarık Akan, Şener Şen, Halit Akçatepe, Ayşen Gruda, Ergin Orbey, Selim Naşit, Perran Kutman, Şevket Altuğ, İlyas Salman ve tüm diğer çok değerli oyuncular… Ama bu seriyi bugün bile keyifle izlenir kılan tek şey bu harika kadro değil, hicvettiği konulardır.

Filmin konusu, pahalı bir kolejde okuyan, okulla, dersle hiç ilgileri olmayan bir grup hayta gencin okul yaşamlarında başlarından geçenlerdir aslında. Ama film gerek her bir bölümde değindiği sosyal detaylar, gerek herkesin kendinden parçalar bulabileceği samimi karakterleri ile bugün bile hala keyifle izlenen bir seri haline gelmiştir. Seri Türkiye’de o dönem hakim olan eğitim yaklaşımına ciddi eleştiriler de getirmektedir. Yirmili yaşlarına gelmiş bir grup gencin hala lisede eğitim görmesine neden olan ezberci yaklaşım hemen her sahnede hicvedilir.

Gençlerin kendi aralarında geçen kimi diyaloglar, öğretmenlerin hakaret içeren hitap şekilleri, çocukların sınıfsal ve etnik kökenleri nedeniyle ortaya çıkan farklılıklara kimi zaman komik ama çoğunlukla acımasız yaklaşımları konu üzerinde çocuklarınızla bolca konuşabileceğiniz malzemeler de sağlayacak.

Filmle ilgili özel notlar;

Filmi izlerken özellikle Melih Kibar’ın bestelediği müziğine dikkat edin. Müziğinin neşeli anlarda hızlı, hüzünlü anlarda yavaş çalındığı belki de yegane filmdir.
Filmi izledikten sonra gidin Validebağ Korusu’ndaki Adile Sultan Kasrı’na, girin Hababam Sınıfı’na. Tek tek yaşayın izlediklerinizi, sohbet edin film üzerine.
Bugünlerde zorunlu din dersi zorbalığı tüm hızıyla sürerken serinin hiçbir filminde din dersinin olmaması ise önemli bir ayrıntı.
Damat Ferit ve Hafize Ana karakterleri kitapta olmamasına rağmen, filmlere eklenmiş. Ne de iyi olmuş…

Filmler:

Serinin ilk filmi olan Hababam Sınıfı 1974 yılında çekildi. Filmin çok beğenilmesi sebebi ile serinin ikinci filmi olan Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı hemen 1 yıl sonra 1975 yılında çekilmiş ve seriyi sırasıyla Hababam Sınıfı Uyanıyor (1976), Hababam Sınıfı Tatilde (1977), Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor (1978) ve Hababam Sınıfı Güle Güle (1981) filmleri izledi. Seride sadece Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor Kartal Tibet tarafından yönetilmiştir. Efsane serinin diğer bölümlerinin yönetmeni Ertem Eğilmezdir.

Seriye yakın tarihimizde Hababam Sınıfı Merhaba (2003), Hababam Sınıfı Askerde (2004) ve Hababam Sınıfı Üç Buçuk (2005) eklenmiş olsa da orijinal filmler kadar başarılı olmadı. Bu filmlerin başarısızlığını ise yüzünü gişeye dönen yozlaşmış espri anlayışına ve toplumsal perspektiften uzak kalıyor olmasına bağlamak ise yanlış değil.

Bu ülkenin ilerici birikiminin en güzel hikâyelerinden Hababam Sınıfı’nı unutulmaz kadrosundan izleyin. Bakın şu zamanda nasıl da ilaç olacak size, bize, hepimize.  

İyi seyirler.