Bir gün bir gün bir tırtıl…

Gökçen Düzkaya

Blog: Dünyayı Verelim Çocuklara

Aç Tırtıl, Mavibulut Yayıncılık tarafından 1994 yılında Türkçeye kazandırıldı. Burada incelediğimiz kitap ise 2015 basımlı. Bu yeni tasarım ilk tasarımdan oldukça farklı. Çocuk kitabı eline aldığında gerçek bir kitap taşıdığı hissini yaşayacak kalınlıkta tasarlanmış. Ön kapaktaki resim içerik hakkında sezinletici bilgiler sunacak şekilde resmedilmiş. Korunaklı kapak kitabın uzun süre saklanabilmesi için uygun malzemeden yapılmış. Arka kapağa baktığımızda yine ön kapağı tamamlayan ve yine içerik hakkında iletiler sunacak şekilde resimlendiğini görüyoruz. Sayfa düzenine ve içeriğe geçmeden önce son olarak söyleyeceğimiz söz kitabın köşelerinin çocuğun küçük yaralanmalarına izin vermeyecek şekilde yuvarlatılmış olduğu.

Kitabı elimize aldığınızda bazı sayfaların kesik kesik ve delikli tasarlandığını göreceksiniz ve bunun, yazar-çizer tarafından içerikle ilgili yapılandırıldığını anlayacaksınız.

Kitabın öğreticiliğinin öykünün içine son derece özgün bir biçimde yerleştirildiğini görüyoruz. Geleneksel çocuk kitabı formatından farklı olan bu kitap çocuğa birçok kavram öğretiyor. Kesilmiş sayfalar, bir takvim haftasının içinde ilerleyen tırtılın yiyişlerini gösteriyor ve bu oldukça özgün bir yaklaşım. Küçük parmaklar tırtılın yiyişlerinin bıraktığı izleri yani sayfadaki o delikleri yoklayarak sayıları; yine o işaretlerin izini sürerek kitaptaki anlatımla beraber günleri öğrenecekler. Dokunma (somatik) duyusunun kitapta kullanılışı bilişsel ve zihinsel aktivite açısından işlevli. Sayıları aynı zamanda meyvelerin renkleri ile de öğrenebilecekler ve böylece renkleri ve meyveleri de öğrenmiş olacaklar. Bu çoklu öğretim kitabın okuma kültürü açısından uygunluk derecesini artıran bir etken olarak karşımıza çıkıyor. Yine çok önemli bir kazanım olan maddenin korunumu yani her şeyin aslında birbiri içinde var olduğu bilgisi kelebeğe dönüşmüş tırtılın kanatlarındaki yenilen meyveler ve diğer yiyeceklerin resmedilişiyle çocuğa örtük bir ileti olarak kazandırılıyor. Yine tırtılın yaşam döngüsü çocuğun düş ve düşünce dünyasını harekete geçirecek biçimde kavratılıyor. Aç tırtıl küçük çocuklara doğru beslenmeyi de öğretiyor.

Düzenleme-sınıflandırma yapabilme becerilerinin geliştiği dönem olan 2-4 yaş arası çocuklar için yetişkinler tarafından çocuğa seslendirilmesi gereken “Aç Tırtıl”, renk, biçim, büyüklüklerine göre değişen nesneleri tanıyacakları bu dönemde çocukla tanıştırılması gereken; okuma kültürü ve çocuk edebiyatı açısından oldukça doğru yapılandırılmış bir kitap olarak karşımıza çıkıyor.

Not: Yazarın “Aç Tırtıl” orijinal adıyla “The Very Hungry Caterpillar” çocuk kitabı ve diğer çocuk kitaplarının illüstrasyonu için bknz: http://www.eric-carle.com/slideshow_paint.html

Özgün adı: The Very Hungry Caterpillar

Yazan ve resimleyen: Eric Carle

Çeviren: Fatih Erdoğan

Mavibulut Yayınevi, 2015

2-4 yaş arası

Katkı ve öneriler için; [email protected]