Günümüzden yarım milyar yıl önce Fuxianhuia gibi erken eklembacaklılar Çin'in Yunnan bölgesinde suda yaşamaktaydılar. Sular çekileli çok olsa da bölgede bulunan mineral depoları yüz milyonlarca yıllık, Kambriyen dönemine ait diğer pek çok canlıyla ve Fuxianhuia'ya ait fosilleri günümüze kadar taşıyor. Daha önce bulunan Fuxianhuia kalıntıları, bu canlılar hakkında fazla detaylı bilgi verecek nitelikte değildi. Ancak geçtiğimiz hafta Nature dergisinde yayınlanan son çalışmada, yeni bulunan 7 santimetre boyundaki fosilin, Fuxianhuia'nın kayda değer derecede karmaşık bir beyin yapısına sahip olduğuna işaret ettiği uluslararası bir ekip tarafından duyuruldu.

Fuxianhuia'nın üç bölmeli beyni, bugünün böceklerinin, malacostraca kabuklularının (ıstakozlar ve yengeçlerin de dahil olduğu kabukluların en büyük sınıfı) ve çiyangillerin beyinlerine benziyor. Çalışmanın yazarlarından Nicholas Strausfeld, Fuxianhuia'nın beyninin modern, nörolojik açıdan daha karmaşık kabuklulara benziyor oluşunun oldukça şaşırtıcı olduğunu vurguluyor. Kimsenin bu kadar erken bir döneme ait bu kadar ileri bir beyin yapısı beklemediğini söyleyen Strausfeld'e göre bu keşif böcekler ve malacostraca kabuklularının, kendisi de karmaşık bir beyne sahip olan bir atadan evrimleştiği anlamına geliyor olabilir. Aynı zamanda çok daha basit beyin yapısına sahip dallı bacaklıların (tatlı veya sodalı sularda yaşayan kabuklular – ing. branchiopod) bu basit beyin yapılarının, daha karmaşık beyin yapısına sahip bir atadan evrimleştiği anlamına da geliyor.

Dallı bacaklı beyinlerinin “evrimsel indirgenme ve karakter tersinimi”ne gitmiş olması, evrimsel biyolojinin uzun zamandır süregelen bir başka tartışması olan modern böceklerin kökenlerine dair anlayışımızı geliştiriyor. Birçok entomolojist (böcek bilimci) böceklerin, malacostraca değil basit beyinli dallı bacaklı (branchiopodların) ataların torunları olduğunu öne sürüyordu. Ancak Fuxianhuia gibi antik ve karmaşık beyinli bir canlının keşfi bu hipotezi daha az inandırıcı kılıyor. Branchiopodların böceklerin atası olmadığına dair birçok başka gösterge olduğunu belirten Strausfeld, branchiopodlardan çok önce yaşamış malacostraca beyinli bir canlının bulunmuş olmasının bu hipotezi dayanıksız bırakan nihai bulgu olduğunu belirtiyor.

(soL - Bilim)

Resim: Solda Fuxianhuia'nın beyni, sağda modern yer pavuryasının beyni.