ABD Wake Forest Üniversitesi Tıp fakültesinde Ashok Hedge liderliğindeki bir araştırma grubu uzun dönem hafıza oluşumunun nasıl gerçekleştiği üzerine yaptıkları çalışmanın ilk bölümünü tamamladılar.
Dr.Hedge, tekrar eden tecrübelerin hafızada kalması ile ilgili çok şey bilindiğini ancak bir kere yaşanan olayların hafızada uzun süre kalması konusunda fazla bilgi olmadığını belirtiyor. Bilim insanları insanların duygusal olarak onları etkileyen, çok mutlu veya üzgün durumları iyi bir şekilde hatırlama eğiliminde olduklarını uzun bir süreden bu yana biliyorlar. Uç duygular adrelanin ile bağlantılı olan noradrenalinin salgılanmasına neden oluyor ve noradrenalin bir şekilde insanın yaşanan durumu uzun dönemli hafızaya kaydetmesini sağlıyor. Hedge, ABD'de insanların 11 Eylül olayları sırasında nerede ve ne yaptıklarını kolaylıkla hatırladığını belirterek bu durumu örnekliyor.
Hedge ve meslektaşları yaptığı çalışmada, dişi farenin çiftleşme esnasında salgıladığı noradrenalin ile farenin eşini uzun süre hatırlamasını nasıl sağladığı araştırdı. Dişi farenin beyninde eşinin kokusunu sakladığı bölümdeki sinir devresi üzerinde yapılan çalışmada noradrenalinin Protein Kinase C alfa (PKC-alfa) enzimini aktive ettiği bulundu. PKC enzimi insanlar ve diğer memelilerde de bulunuyor.
Dişi farede, eşin kokusu glutamate isimli bir kimyasal ile taşınıyor, çiftleşmenin gerçekleştiği bilgisini ise noradrenalin iletiyor. Daha önceki çalışmalarda farelerde ancak noradrenalin ve glutamate birlikte olduğu durumlarda uzun dönemli hafıza oluştuğu bulunmuştu.
Çalışmada PKC-alfa enziminin nöron hücrelerine bu iki kimyasalın birlikte geldiği bilgisini ilettiği bulundu. Kimyasallardan herhangi birinin olmaması durumunda enzim aktive olmuyor ve uzun dönemli hafıza oluşmuyor.
Hedge, bilginin beyinde saklanırken nöronlar arasındaki sinapsların değiştiğini, uzun dönemli hafızaya neden olan sinapsların güçlü ve yapısal değişiklikler ile oluşabileceğini belirtiyor. PKC-alfa, glutamate ve noradrenalinin birlikte yapısal değişikliklerin oluşabileceği ortamı yarattığını belirtiyor.
Hedge, çalışmanın bundan sonraki aşamasının PKC-alfa enziminin nöron hücresindeki hangi genlerle etkileştiğinin saptanması olduğunu belirtiyor.
(soL - DIŞ HABERLER)