Karmaşık hücre bileşenleri sıklıkla akıllı tasarıma kanıt olarak gösteriliyor. Akıllı tasarım taraftarları bu yapıların evrimleşemeyeceğini söylüyorlar çünkü bunlar onlara göre daha küçük ve daha basit işlevsel parçalara ayrılamazlar. Ve yine akıllı tasarımcıların iddialarına göre, indirgenemez derecede karmaşıklar, ve bu nedenle zeki bir varlık tarafından bilinçli olarak tasarlanmış olmalılar.
Fakat hayvan hücrelerine enerji sağlayan mitokondriyi diğer bakteriyel akrabalarıyla mukayese eden bir araştırma, belirli bir hücre yapısı için gerekli olan parçaların, özellikle akıllı tasarımı kanıtladığı varsayılan tipte yapıların, öteden beri mevcut olduğunu gösteriyor. Daha karmaşık bir canlı olmak için biraraya gelmeleri sadece zaman meselesiydi.
Yale Üniversitesi hücre biyoloğu Sebastian Poggio bu konuda "Bu parçalar diğerleriyle karıştılar ve farklı özellik kazandılar. Toplandılar ve yeni bir işlev kazandılar" diyor.
Mitokondri, birkaç milyar yıl önce karmaşık hücreler tarafından yutulmuş olan serbest yaşayan bakterilerden türemiştir. Ve daha sonra mitokondri hücrenin merkezi işlevini yürütmeye başladı.
Yeni evindeki mitokondri hücre gövdesinden topladığı diğer proteinleri dağıtan TIM23 adlı protein makinesinin yardımı olmadan işlevini sürdüremezdi. Bakteride TIM23'ün bulunmaması bunun mitokondriden evrildiğini gösterir. Bu da hücresel anlamda tavuk mu yumurtadan yoksa yumurta mı tavuktan sorusunu akla getiriyor: Protein nakli nasıl evrimleşebildi ilk olarak hayatta kalması gerekliyken?
Diğer hücresel protein nakil sistemlerini de kapsayan esas paradoks evrim karşıtlarının temel eleştirilerinden birini oluşturuyor. Akıllı tasarım yanlısı Michael Behe tarafından da dile getirildiği gibi, "Hücre içindeki bu kararlı ve düzenli traffik akışı bir başka olağanüstü karmaşık, indirgenemez sistemden oluşuyor. Tüm parçalar işlemelidir aksi halde sistem çöker."
Ancak evrim teorisine göre, hücresel karmaşıklık indirgenebilir. Varolan yapıların gerektiğinde ek madde sağlayan kaçınılmaz mutasyonlarla yeniden işlevlendirilmesi gerekir. Kamçı (bakterinin hareket etmesini sağlayan saç kılı benzeri pervane) bunun bir örneğidir. Hücre boyunca bulunan bileşen parçaları diğer görevleri yerine getirirler.
Michael Behe gibi akıllı tasarımcılar ise kamçıyı kendi teorilerine kanıt olarak gösteriyorlar. Bilimsel gerçekler ise bu illüzyonu yok ediyor. Mitokondri üzerinde yapılan araştırma, aynısını protein transferi için yapıyor.
Avustralya Monash Üniversitesi'ndeki moleküler biyolog Trevor Lithgow tarafından başkanlık edilen araştırmacılar "Protein transferi analizi hücre evriminin yol haritası vazifesi görüyor" diyor.
Proteobakterilerin (mitokondrinin atalarından türeyen familya) genomlarını incelediklerinde, Lithgow'un ekibi TIM23'ün yapımı için mitokondrideki iki protein parçasının kullanıldığını keşfetti.
Bu parçalar hücre zarına yerleşiktir ve sonunda protein dağıtımındaki rolüne sahip olan TIM23'e uygun yerleşimi sağlarlar. Bir diğer parça, LivH adlı molekül, basit bir protein taşıma makinesidir ve genel olarak proteobakteride bulunur.
Birlikte ayrılmaya hazır oluncaya dek çoğalan parçaların bu sürecine "adaptasyon öncesi" (preadaptation) deniyor. Bu, parçaların gelişiminin, ani avantaj ya da dezavantaj sağlamadığı tarafsız tarafsız evrimin bir türü. Tarafsız evrim, Charles Darwin'in tanımlarının dışında kalıyor. Fakat parçalar toplandığında, mutasyon ve doğal seçilim gerisini hallediyor, ve nihai sonuç TIM23'ün şu anki karmaşık biçimi gibi oluyor.
"Bakteriyel atasına kadar giden proteinleri bu noktaya dek izlemek mümkün değildi" diyor Dalhousie Üniversitesi hücre biyoloğu Michael Gray.
Gray açıklamalarına şöyle devam ediyor: "Bu üç protein proteobakteriyle tam olarak aynı işlevi göstermezler, ama basit bir mutasyonla her şeyi sıfırdan başlatacak basit bir protein taşıma makinesine dönüşebilirler. Hücre makinelerine bakar ve hangi sebeple biyoloji böyle bir şey yapıyor dersiniz. Bu oldukça garip. Fakat tarafsız evrime göre düşündüğünüzde bu makineler onlara ihtiyaç olmadan önce de orada olduklarını görürsünüz, işte o zaman bu bir anlam ifade eder."
(soL - Dış Haberler)