Bu sayfalarda, 2010 Temmuz ve Ekim günlerinde, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA)’nin 2009 yılı bilim raporu ile ilgili yazılar yer almıştı. Bu raporda, “ülkenin en seçkin bilim insanlarını çatıları altında toplamaları, bütün görüş ve katkıların bu çok seçkin beyinlerin ürünü olması, bilim akademilerine saygınlık” (s.11) kazandırdığı vurgulanarak TÜBA’nın da, “uluslararası bilim akademileri modelinde gelişme gösteren saygın bir bilim akademisi” (s.13) olduğu belirtilmekteydi. Tüzel kişiliğe, bilimsel, idari ve mali özerkliğe sahip olan TÜBA’nın toplam 135 üyesi (11’i Konsey, 83’ü asli, 37’si şeref ve 15’i asosiye üyesi) vardı. TÜBA, bu bilim raporunda, AKP’in bilim dışı uygulamalarını ve TÜBİTAK ile YÖK’te yaptıklarını bile bile, “Şimdiki hükümetimizin politikaları, bilim adına memnunluk vericidir” (s.13) diyordu. Gerçek durum öyle olmasa da, “Bugün YÖK, kendini yeniden tanımlayıp üniversiteler arasında eşgüdüm sağlayıcı, düzenleyici ve kolaylaştırıcı bir rol oynama eğilimindedir” (s. 17) demeyi de ihmal etmiyordu.
Ancak, “Korkunun ecele faydası yok” deyişinin bir kez daha gerçekleştiği görülüyor. TÜBA’nın 2009 bilim raporunda AKP’yi yücelten ifadelere yer vermesinin, TÜBA’nın saygınlığını, önemini ve bilimsel varlığını korumaya yetmediği anlaşılıyor.
Önce, TÜBA Başbakanlıktan alınıp Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlanıyor.
Sonra, TÜBA’nın patronu Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, TÜBA’yı, “… yaşını başını almış ünlü bilim adamlarımızın bir araya geldiği, adeta fonksiyonsuz bir yer” olarak gördüğünü açıklıyor (soL haber, 21. 8. 2011)! Üstelik onların niteliklerinin yetersiz olduğunu da ima ederek, “Bu kurumu, … yüksek nitelikteki bilim adamlarının yer aldığı, özel çalışmaların yapıldığı bir mekana dönüştürmeyi hedefledik" (soL haber, 21. 8. 2011) diyor!
Bağlı oldukları bakanın bu açıklamasından sonra, saygın ve seçkin bilim adamlarından neden bir ses çıkmıyor, neden istifa eden olmuyor? Anlaşılmıyor!
İşi pişkinliğe vurup bakanın bu sözlerine aldırış mı edilmiyor? Bilinmiyor!
Daha sonra da, Ramazan Bayramı’ndan birkaç gün öncesinde, kamuoyunda hiçbir tartışma olmadan ve bir çırpıda, 651 sayılı KHK ile TÜBA’nın bilimselliği ve özerkliği yok ediliyor üye sayıları ve üye atama koşulları da değiştiriliyor.
TÜBA şeref üyelikleri ve genel kurul üyelikleri kaldırılırken asli ve assosiye üye sayıları 150’şer olmak üzere toplam üye sayısı 300’e çıkarılıyor. Akademi üye seçmede tamamen özgürken üye belirlemede bir işlevi olmayan ve olmaması gereken Bakanlar Kurulu ile YÖK’e, hem de 100’er üye belirleme yetkisi veriliyor! 100 üyeyi belirleme yetkisi de, kısa bir sürede hükümet ve YÖK’ün belirleyeceği üyelerin çoğunlukta olacağı, akademiye bırakılıyor. Bu KHK öncesinde TÜBA Genel Kurulu’nun seçtiği aday akademi başkanı olurken, şimdi, başkanı belirleme yetkisi bakana veriliyor.
Bir ülke düşünün. O ülkenin yurttaşlarının, meclisinin ve hükümet üyelerinin önemli bir bölümü evrim kuramına inanmıyor, sorunların çözümlerini bilimsel buluşlarda değil de inançlarında arıyor! Böyle bir ülkede, TÜBA’nın başına gelenler pek garip kaçmıyor.
Bu arada ve de ne yazık ki, TÜBA’yla ilgili bu değişikliğe, AKP’lileşen YÖK’ün karşı çıkması beklenmiyor. YÖK’ün belirlediği rektör ve dekanların yönetiminde olan üniversite senatolarından da böyle bir şey beklenmiyor.
Peki! TÜBİTAK, YÖK, üniversiteler, medya ve yargı AKP’lileştirilirken, Feza Gürsoy Enstitüsü işlevsizleştirilirken sesini çıkarmayan ve üstelik 2009 bilim raporunu yazan TÜBA’dan böyle bir karşı çıkış bekleniyor mu?
Evet! Her şeye rağmen TÜBA’dan bir karşı çıkış bekleniyor.
Osmanlı padişahlarının bilimle aralarının iyi olmadığı, işleri şeyhülislam ve ulema ile hallettikleri biliniyor. Nazi Almanya’sında da siyasetin emrine sokulan bilimin faşistleştiği de tüm dünyanın yaşadığı bir gerçek.
Bizde de son yılarda, Osmanlı hayranlığı artıyor kimileri padişahlığı özlüyor Başbakan sıkışınca, “Ulemaya danışalım” diyor… İçinde bulunduğumuz süreçte, laik, demokratik ve bilimsel anlayışlar güçlenmezse, bu hükümet ve YÖK’ün, TÜBA üyelerini genellikle, AKP’nin mebus/belediye başkanı adayları, türban yanlıları ve de ilahiyatçılar arasından seçeceği biliniyor. En geç, Cumhuriyetin 100. yılında, TÜBA’nın adının Ali Meclis-i Ulema, Şurayı Ulema gibi bir adla değiştirilmesi mümkün görünüyor.
Geçmişte AKP’nin TÜBİTAK, YÖK, medya ve yargıda kadrolaşmasını, günlük siyasetle ve hükümetin yürütme göreviyle ilişkili görüp sessiz kalanlar bile, 651 sayılı KHK ile başlayan değişimin, bilimin İslamileştirilmesi yönünde atılmış bir adım olduğunu görüyor.
TÜBA bu duruma da karşı çıkmazsa, neye karşı çıkacak?
Ortalıkta AKP’nin karar ve uygulamalarına etkin bir şekilde karşı çıkacak muhalefet de yok sivil toplum kuruluşları, bir zamanlar dördüncü kuvvet olarak göklere çıkarılan medya, üniversite ve üniversite gençliği de yok!
TÜBA karşı çıkmazsa, kim karşı çıkacak?
TÜBA, “Hiç değilse, TÜBİTAK’ta olduğu gibi bizim üyeliğimizi sona erdirmediler, halimize şükredelim” mi diyecek?
Hayır, hayır, bin kere hayır! TÜBA üyeleri herhalde bilimin İslamileştirilmesini kabul etmeyecektir. Yapabilecekleri en anlamlı karşı çıkış, akademi üyeliğinden topluca istifa etmek olacaktır.
“Bilime” rahmet okusak da, hiç değilse saygınlık baki kalacaktır.