Ukrayna’da yaşanan çatışmalar, bir yönüyle, diğer kentlere sıçrayıp genişleme eğilimine girdi, öte yandan Kiyev’de çatışmalar azaldı. Yanukoviç kayboldu. Timoşenko serbest bırakıldı, fakat siyasi geleceği tükenmiş durumda. Geçici hükümet, muhalefet liderlerinden Arseniy Yatsenyuk tarafından kurulacak. AB ve ABD sıcak mesajlar gönderip kredi açacaklarını söylüyorlar, Putin ise geçici hükümeti tanımayacağını açıkladı. 1953’de Stalin’in ölümünü takiben iktidara yükselen Ukraynalı Kuruşçev 1954’de Kırım’ı Ukrayna’ya hediye etmişti. 1991’de Sovyetler Birliği dağılınca Rusya Federasyonu Karadeniz’de ciddi bir sorunla karşılaştı. Rusya’nın Karadeniz’de bulunan donanması Azak Denizinde konuşlanmaktaydı, şimdi Kırım’a ait bu bölgede bulunan Rus donanmasına ne olacaktı? Bütün Karadeniz kıyısında Rusya için Soçi dışında askeri konuşlanmaya elverişli kıyısı kalmayacaktı Rusya’nın. Yeltsin döneminden itibaren Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasında Rus donanmasının Azak Denizinde kalmaya devam etmesi için antlaşmalar yapıldı. 2008 yılında yapılan antlaşma ile 2017’de süresi dolacak antlaşma 25 yıl uzatıldı ve 2042’ye kadar Rus donanması Azak’da eskisi gibi kalmaya devam edecek. Ukrayna bölünürse endişesi Kırım Tatarlarını telaşlandırdı, Kırım’da bulunan Rus nüfusu endişendirdi, Putin yönetimini hareketlenmeye sevk etti. Bütün bunlar AB’nin Ukrayna’da iktisadi alan yaratma girişimi, Rusya’nın buna karşı hamlesi ile birlikte değerlendirildiğinde gerginlik ve çatışmanın uluslararası boyutu anlaşılmaktadır. Ukrayna’da yaşanan kavganın içsel nedenleri de ortada Osman Çutsay’ın köşesinde Alman dergiden aktardığı hızlı türeyen zenginler listesi, Ukrayna’da varlıkların nasıl belli ellerde toplandığını açıkça göstermektedir. Usülsüzlükler ve yolsuzluklara dayalı sermayenin belli ellerde toplanması süreci Ukrayna’da 1990’lı yılların ikinci yarısında başladı ve bugüne ulaştı. Ukrayna’da sermaye birikimi süreci kapitalizmin normal yollarıyla gerçekleşmiyor, usulsüzlükler ve yolsuzluklarla oluşuyor. Bir sanayicinin hiç yoktan 20 yılda 18 milyar dolar sermaye biriktirebilmesi mümkün değildir. Ukrayna emekçileri bu tür yolsuzluklardan muzdariptir, fakat Ukrayna’da siyaset Rusya karşıtları ile AB karşıtları arasındaki mücadeleye dönüştürülmüştür. Bu durum, siyasetin sınıfsal boyutunu görünür olmaktan çıkarmaya yaramaktadır. Son çatışmalar, bir yönüyle kimlik siyasetini pekiştirmekte, öte yandan Timoşenko ve Yanukoviç örneklerinde görüldüpğü gibi yolsuzlukları görünür kılmaktadır. Ukrayna’da asıl sorun, sol bir alternatifin henüz çıkamamış olmasıdır. AB için öncelikli mesele minimum da olsa Ukrayna’da istikrarın yeniden sağlanmasıdır, çünkü istikrarın olmadığı bir ortamda sermaye birikimi gerçekleştirilemez, Rusya için öncelikli mesele kendi nüfuz alanı olarak tanımladığı bölgede yaratmak istediği statükonun AB ve ABD tarafından bozulmasına müsade etmesi evdeki bulgurdan olmasına yol açabilir, bu nedenle Rusya çok sert bir tepki vermeye hazırlanmaktadır. Putin’in Yanukoviç’i korumaya çalışmak gibi bir tutum içine girmemesinin nedeni, Yanukoviç’in iki tarafla da müzakere etmek istemiş olmasıdır. Bunun kadar önemli bir neden Kırım meselesidir. Rus donanmasının Azak Denizinde varlığını sürdürmesini sorgulayacak bir durumun oluşmasına Putin yönetiminin tahammülü olacağını zannetmiyorum. ABD ve AB’nin Ukrayna’da Rusya’ya karşı askeri bir harekat yapabilmesi imkan dahilinde gözükmemektedir. Putin’in yapacağı şudur. Bir süre bekleyip Ukrayna yönetiminin ciddi bir hata yapması durumunda sert bir karşılık vermek. 2008’de Gürcistan’da böyle olmadı mı? Rus yanlısı olarak gösterilen Yanukoviç’de kaybolduğu için Putin’e karşı koyacak siyasi lidlerlik Ukrayna’da mevcut değildir. Putin, Ukrayna’da, kendine bağlı bir liderlik üretebilecek mi, bekleyip göreceğiz.