Küba sosyalistlere güç veriyor. ABD'nin burnunun dibinde, ciddi bir ablukaya rağmen ayakta duruyor. Sovyetlerin yıkılmasından sonra hedeflerinden hiç sapmadan yoluna devam ediyor. Bunlar Küba'nın sosyalizmdeki kararlılığını gösteriyor.
Geçtiğimiz aylarda, UNDP, 2005 İnsani Gelişme Raporu'nu yayımladı. Ülkelere göre İnsani Gelişme İndeksi puanlarını hesapladı. Ülkeleri bu puanlara göre sıraya dizdi. Sonuç Küba yine birinci. Biz şaşırmıyor, övünüyoruz. İzleyen raporda yine böyle olacak, güveniyoruz. Çünkü sosyalizmin ne olduğunu biliyoruz.
İnsani Gelişme İndeksi şu dört parametrenin birleştirilmesi sonunda elde edilen ve 0 ile 1 arasında bir değere sahip olan çok önemli bir gösterge: 1- Yaşam umudu, 2- erişkin okur yazarlık oranı, 3- ilk, orta ve lise eğitimlerine katılma oranı, 4- kişi başı ulusal gelir. İndeks sağlık, eğitim ve gelir boyutlarının birleştirilmesine dayanıyor. Böylece refahı ölçmeyi hedefliyor. Puan 1'e ne kadar yaklaşılırsa insani gelişmenin o kadar iyi olduğu sonucu çıkıyor.
Ancak, ülkelerin mutlak insani gelişme puanlarından daha önemlisi, ülkenin bu puana göre dünya ülkeleri arasındaki sırası ile kişi başı ulusal gelire göre sırası arasındaki farktır. Örneğin, ABD'nin insani gelişmedeki konumu, 177 dünya ülkesi arasında, ulusal gelirdeki konumundan altı basamak (fark -6) daha geridedir. Bu, ABD'nin ulusal gelirini insani gelişme, refah için kullanmadığını gösterir.
Aynı durum Türkiye için de geçerlidir. Türkiye, insani gelişme puanında 94. sıradadır, ama ulusal gelirdeki konumu 76.lıktır. Fark -18 oluyor. Yani ulusal gelirde görece daha zengin, buna karşılık insani gelişmede daha geri bir ülkedir Türkiye. Aynı Amerika gibi. Ayrıca, gelirine göre insani gelişmede Türkiye'den kötü olan yalnızca 21 ülke vardır.
Küba farklıdır. İnsani Gelişme İndeksi puanı 0.814'tür. Bu puanla, puanı yüksek ülkeler arasında yer alır. Mutlak puana göre 52. sıradadır. Ancak gelire göre performansı değerlendirilince gerçek durum ortaya çıkar. Küba gelirine göre insani gelişme puanı en yüksek olan ülkedir. Küba insani gelişmede, gelirdeki sıralamasının tam 40 basamak üstünde (+ 40 puan) yer alır. Bu konumuyla dünyada 177 ülke arasında birincidir.
Aslında Küba'nın mutlak puanını düşüren şey ulusal gelirinin düşüklüğüdür. Bu da çok önemli derecede ABD'nin ambargosuna bağlıdır. Kimi zaman Avrupa ülkeleri de bu hezeyana kapılıyorlar. Bir de buna doğal kaynaklarının (örneğin Venezüela ve Bolivya'dakinin tam tersine) yokluğu, tarıma elverişli alanlarının kısıtlılığı eklenince durumun ciddiyeti anlaşılır. Küba bu sorunu, özellikle son 25 yıldır yöneldiği tıp teknolojisi ürünleri üretimiyle aşmaya çalışmaktadır.
Ortaya şu sonuç çıkıyor: ABD Küba'yı maddi kaynaklar açısından boğmaya çalışırken, Küba inadına, hiçbir gerekçe üretmeden, insan kaynaklarına yönelmiş, eğitim ve sağlığa büyük yatırımlar yapmış ve her iki alanda da örnek olmuştur. Küba'da, gelirin düşüklüğüne rağmen, halkın rejime desteğinin nedeni de budur. Küba, bebek ölümlerinin en az, yaşam beklentisinin en uzun olduğu ülkelerden birisidir. Okur yazarlık oranı neredeyse %100'dür ve ortalama eğitim süresi 9 yıl kadardır.
Böylece, insani gelişme bakımından gelir düşüklüğünü, eğitim ve sağlıkla kapatmayı başararak, gelirine göre en yüksek insani gelişme performansını sergilemeyi başarmıştır.
Sosyalizm budur. Sosyalizm insanlık adına gerekçe üretmeyen düzendir. O nedenle sosyalizm tek insani sistemdir.
Küba örnektir. Küba düşmanlarımızın ağzını kapatır. Bize cesaret ve güven verir. Sosyalist olduğu için. İleride daha çok kez Küba'yı ele alacağız, inceleyeceğiz.