Çakal Carlos’un avukatı Jacques Vergès

Paris barosunun en tartışmalı avukatlarından ve ülkemizde de ünlü, kendisi gibi tartışmalı devrimci Çakal Carlos’un avukatı olmasıyla bilinen Jacques Vergès, geçtiğimiz hafta Perşembe günü hayatını kaybetti. Vergès, Fransa tarihinin de en tartışmalı figürlerinden biri. Hayatı boyunca Fransa tarihinin bütün tartışmalı konularında taraf olan, her kesimden ama özellikle sol ve antiemperyalist mücadeleden insanların avukatlığını yaparak gündeme gelen bu kişiliğe, bu köşede sanırım yer vermek gerekiyor.

Libération gazetesi Vergès’in ölüm haberini verirken, Vergès’i Paris barosunun en tartışmalı ve en şüphe uyandıran avukatlarından biri olarak tanıtıyor, antikolonyal, sömürge karşıtı mücadeleye katılmış olmasından bahsediyor ve “bir davayı ya da müşteriyi savunmak için devleti, toplumu ya da adaleti hedef alabilen bu medyatik ve narsist karakterli avukat düzen bozmayı ve provokasyonu seviyordu” diye ekliyor.
Müşterilerinin listesi de bu avukatın son derece etkileyiciydi. Nazi Kalus Barbie’den spektaküler devrimci Carlos’a, Kızıl Khmer’lerden Khieu Samphan’a, ve aynı zamanda Avrupa radikal solunun birçok elemanına, (Kızıl Ordu Fraksiyonu, Doğrudan Eylem gibi), Lübnanlı aktivistler Georges Ibrahim Abdallah ve Anis Naccache’a, eski Yugoslayva lideri Slobodan Miloseviç’e dek uzanıyor Kendisi Muaammer Kaddafi’yi de savunmak istemişti Libya’ya NATO müdahalesi sürecinde. Bunlara ek olarak Marlon Brando’nun kızı, seri katil Charles Sobrhraj ve birçok Afrika lider de avukatın müşterilerinden.

Jacques Vergès’in hayat hikayesi de son derece ilgi çekici. 5 Mart 1925’te doğan avukatın babası Réunion’lu, 3 yaşında kaybettiği annesi ise Vietnamlı. Ailesi Réunion adasına yerleşirken, ikiz kardeşi ise Réunion Komünist Partisini kuran kişi.

Vergès 17 yaşında Özgür Fransız Kuvvetleri’ne ve direnişe Londra’da katılır. Sonrasında FKP’ye katılan Vergès, sömürgelerden gelen öğrenciler birliğine üye olur, başkanlığını yapar ve Kızıl Khmer’lerin lideri Pol Pot ile tanışır. 1951 ve 1954 yılları arasında Prag’ta yaşar, sonrasında 1955’te Paris’e döner ve burada son derece parlak bir avukatlık eğitimi alır.

Cezayir’in bağımsızlık savaşına güçlü bir şekilde destek olur ve FLN’nin avukatı olur, 1957’de FKP’den bu konudaki titrek tavrı sebebiyle ayrılır. 1963 yılında FLN militanı Cemila Bouhired ile onu ölüm cezasından kurtardıktan sonra evlenir. Maoizme yaklaşan avukat, haftalık Devrim (Révolution) dergisini çıkarır ve Filistin Halk Kurtuluş Örgütü’nü (FHKÖ) destekler. Avukatımız 1970 ile 1978 tarihleri arasında kaybolur ve kendisinden hiç haber alınamaz. Dönüşünde bu konudaki gizemi korur ve Fransa’nın çok doğusunda bir yerlerde tatile gittiğini söyler. 20’nin üzerinde kitap yazan avukata dair, 2007 yılında “Terörün Avukatı” isimli filmi Barbet Schroeder çeker.

15 Temmuz 1983 senesinde THY Orly havalimanı bürosuna yapılan bombalı saldırıdan sonra yakalanan ASALA militanları Varujan Garbidiyan, Ohanes Semerci ve Soner Nayır’ın savunma avukatlığını da yapan avukat, Türkiye tarafından Profesör Mümtaz Soysal ve Profesör Türkkaya Ataöv ile karşı karşıya gelmişti. 19 Şubat ile 2 Mart 1985 tarihlerinde yapılan duruşmalar sonucu Varujan Garbidiyan muebbet hapse mahkûm edilirken Soner Nayır 15, Ohannes Semerci ise 10 sene ağır hapis cezaları almıştı.

Vergès gibi tartışmalı ve çelişkili birisi hakkında yargıda bulunmak zor, Strasbourg’tan FKP’li arkadaşım Antoine’ın ifadesi ile bitirelim: İşte karanlık ve aydınlık taraflarıyla Vèrges!