Büyük kupa için 
büyük eylem

Dünya Kupası’na on beş gün kaldı. FIFA ve organizasyonun Brezilyalı temsilcileri yoğun bir kupa propagandasına başladılar. Dünya Kupası altyapı çalışmaları ve stadyum inşaatları nedeniyle kentlerin altüst olması sadece Brezilyalıları çileden çıkarmadı. FIFA yetkilileri her mikrofon uzatıldığında kupanın Brezilya’da düzenlemesinden şikâyetçi olduklarını belirtiyorlar. Bunun yanında Pele ve Ronaldo’nun yaptıkları her açıklamanın ardından kupaya karşı öfke adeta tazeleniyor.

Örneğin FIFA Dünya Kupası’nın sponsorlarından Emirates havayolu şirketinin küresel ikon olarak seçtiği Pele her ekrana çıkışında ululsalcı nakaratları tekrarlayıp Brezilyalıların Kupa sürecinde sadece milli takımlarını desteklemeleri gerektiğini salık veriyor. Daha önce de, São Paulo’daki Dünya Kupası açılış karşılaşmasının oynanacağı Itaquera Arena Stadyumu’nda gerçekleşen iş cinayetlerinin “normal” olduğunu söylemişti.

Ülkede hastaneye ve okula ihtiyaç olmadığını, ülkenin şu anda stadyuma ihtiyacı olduğunu ifade eden Ronaldo ve onunla gaf yarışına giren Pele, oynadıkları futbol kadar siyaset ve halkla ilişkilerden anlamıyor ki, futbol ülkesinde Dünya Kupası’na daha çok öfke duyulmasını sağladılar. Futbol bir endüstriyse onun bir parçası ve dişlilerinin dönmesi için en önemli aygıtlardan biri de Pele’dir şüphesiz. Hayatı reklam geliri olan Pele’nin futboldaki hırsı iş kariyerine de yansıyor. Her fırsatta ekrana çıkan ve Emirates’te iş edindiği gibi reklam ikonu olmaktan yılmayan efsanevi futbolcu “anti-kupa” figürü olmaktan öteye geçemedi.

Bu hafta Brezilya Milli Takımı Rio de Janeiro eyaletinin Teresopolis kasabasında kampa girdi. Televizyonların canlı yayınla girdikleri görüntülerde Milli Takım otobüsünün federal polis ajanları tarafından korunması dikkat çekiyordu. Canlı yayınlara takılan diğer bir dikkat çekici görüntü destek kortejleri ve protestolardı. Ekranlarda Brezilya Komünist Partisi (PCB) ve PSTU pankartları, kasabada “örgütlülerin” Dünya Kupası organizasyonuna karşı sesini yükselttiğini gösteriyor.

Ekranların alışmadığı gibi molotofların, biber gazı ve plastik mermilerin uçuşmadığı görüntülerde protestoya Brezilya tanık oldu. Protestoların yalnızca metropollerde olduğunu iddia eden Dünya Kupası organizasyonuna karşı Teresopolis’teki komünistlerin eylemi, küçük kasabalarda bile mevcut tepkiyi gösteriyor.
Yaklaşık üç sene önce büyük yağışlarla birlikte yaşanan sel felaketinin merkezlerinden biriydi Teresopolis...

Itaipava ve Petropolis gibi büyük dağlık ve ormanlık arazilerde kurulmuş kentlerde çarpık yapılaşma ile gelen yüzlerce ölümün ardından, bölge gerekli desteği görmüyor. Kasabada hala evleri yok olan ailelere yardım eli uzatılmış değil. Kamu desteğinin yıllar sonra bile ailelere ulaşmadığını protesto eyleminden öğrendi Brezilyalılar. Hazırlanan pankartın birinde “FIFA Dünya Kupası için milyonlara evet, 2011 seli kurbanları için konuta hayır… Sence bu adalet mi?” yazıyor, diğerinde “Dünya Kupası makyajı, halkın ihmal edilmesini saklayamaz”… Küçük çaplı bir eylem olsa da Dünya Kupası’nın büyük şehirlerindeki eylemlerde bu tarz “büyük siyaseti” göremiyorsunuz. “Não Vai Ter Copa” (Kupaya yer yok) sloganı gibi genel kabul kazanmış söylemlerin aslında Brezilya’nın genelinde örgütlenmesinin ne kadar uzağında kaldığını yaptığım seyahatlerde gözlemleme fırsatım oldu.

Umarım Teresopolis’teki örgütlü eylemleri ve vurucu siyaseti “büyük” protestoların şehirlerinde de görme fırsatımız olur… Böylelikle Brezilya genelinde Dünya Kupası karşıtlığının var olduğunu söyleyebiliriz.