‘Tarım diktatörlüğü’

Milano 2015’de Expo’yu konuk edecek. Barack Obama, ABD’nin Expo’da pavyonuyla yer alacağını duyurdu. İtalyanlar ABD’nin katılımından hoşnut kalsalar da ABD pavyonu için gerekli 45 milyon doları kimin bulacağı henüz belirsiz. Kesin olan tek bilgi, Beyaz Saray’ın bu konuda bir desteğinin söz konusu olmadığı. Expo için gerekli bütçenin çokuluslu şirketlerden aktarılacağı umut ediliyor.

Expo, en çok biyoteknolojiler konusunda üretim yapan çokuluslu devlerin iştahını kabartıyor. Amerikan DuPont’un yöneticis Jim Borel, dünyada git gide tırmanan açlık sorununa en etkili çözümü, genetiği değiştirilmiş gıda maddelerinin üretimini teşvik eden ve bunu Avrupa Birliği’ne kabul ettirmeye çalışan ABD kökenli tarım politikasının getireceği görüşünde.

Expo 2015, dünyada tarım ve gıda politikalarında ipleri kimin alacağı konusunda sıcak bir mücadeleye tanıklık edecek. Amerikan DuPont en son iki ay önce genetiği değiştirilen tohumlar konusunda görüşmeler yapmak ve Avrupalıları bu konuda ikna etmek adına okyanus ötesi bir girişimde bulundu. AB, ABD’nin bu çıkarmasına 19 ülke yöneticisinin karşı çıkmasına karşın yeşil ışık yaktı. Kısacası genetiği değiştirilmiş mısırın Avrupa’da da ekilebileceği kabul edildi. DuPont’un başını çektiği bu girişime başka çokuluslu şirketler de destek vererek Expo pastasından kendilerine düşecek dilimi almak için sırada.

Expo 2015’e katılacak olan Amerika, pavyonunda “Dünyayı beslemek” sorununu odak alınıyor. ABD genetiği değiştirilmiş tarım maddelerinin Avrupa’da ekiminin serbest bırakılmasını sağlayarak dünya bütününde gerek tarım gerekse gıda sektöründe söz sahibi olmak amacında.

Expo’ya ev sahipliği yapacak İtalya’da aralarında Greenpeace, Legambiente, Slow Food, LegaCoop’un da yer aldığı 39 sivil toplum kuruluşu, Çizme’de genetiği değiştirilen ürünlerin ekimine karşı olunacağını, bu yönde bir kampanya düzenleneceğini duyurdu. Ancak Ogm’i savunan çokuluslu şirketler politikalarını kabul ettirmek adına sınır tanımıyor. Bu güçlü lobiler, Beyaz Saray’dan kuzeydoğu İtalya’da Friuli bölgesinde, Monsanto’nun Mon810 patentli mısırını küçük bir alanda eken bir çiftçiye kadar gitmekte sakınca görmüyor.

İtalya’da yasalar, şu aşamada genetiği değiştirilen tarım ürünlerinin ekilmesine izin vermiyor. ABD’nin Expo’yu basamak kullanarak açlığa sorun diye yutturmaya çalıştığı Ogm’e karşın bugünlerde Milano, Roma, Torino, Bologna, Padova, Floransa ve Perugia’da protestolar düzenleniyor.

ABD’de genetiği değiştirilen tohumların oranı yüzde 73’le ifade ediliyor. Çiftçileri patentini aldıkları tohumları satın almaya zorlayan çokuluslu şirketler önce fiyatları düşük tutuyor, Ogm konusunda talep tırmandıkça fiyatlar da DuPonti Monsanto gibi çokuluslu şirketlerin yararına tırmandırılıyor. 2012 yılında genetiği değiştirilen mısırda ortalama fiyat 26 dolardı, geleneksel mısırın fiyatı ise 167 dolar dolayındaydı. Washington Üniversitesi’nce yürütülen bir araştırmaya bakarsak AB’nin Ogm’e olumlu yaklaşması durumunda çokuluslu şirketlerin belirlediği fiyatlar anide tırmanacak.

Sözün kısası ABD, açlık sorununa çözüm gerekçesiyle dünya çapında bir tür “tarım diktatörlüğü” kurmayı hedefliyor. Bu yönde ilk ciddi mücadele Expo 2015’de Milano’da verilecek.