İtalya, cumhuriyet döneminin karanlıkta kalan cinayetlerini aydınlatmak için adım atıyor. 1969-2000 yılları arasında Milano ve Bres-cia’da düzenlenen bombalı saldırılardan mafyanın batırdığı, Akdenize zehirli atık maddeler yayan gemilerin izini sürdükleri için öldürülen gazeteci İlaria Alpi ve kameraman Miran Hrovatiu’nun öldürülmesine, 1970’lerde Fontana meydanında düzenlenen bombalı saldırıdan 1980’lerde Ustica’da tuvaletine bomba yerleştirildiği iddiasıyla düşürüldüğü öne sürülen DC 9’a ve İtalya’da olası bir komünist yönetime karşı kurulan Gladio örgütü ve Aldo Moro cinayetine kadar devlet ve askeri arşivlerde saklı yüzlerce belgenin günışığına çıkarılması hedeflenmekte.

Önümüzdeki 25 mayısta gerçekleşecek seçimler öncesinde başbakan Matteo Renzi’nin vitrine çıkardığı “karanlık cinayetlerle yüzleşelim” girişimi, bir tür seçim yatırımı diye yorumlansa da cumhuriyet dönemi boyunca onlarca karanlık cinayet ve bombalı saldırıya tanık olan İtalya’da bugüne kadar aydınlatılmayan dosyaların açılmasını Il Manifesto gazetesi, medyanın özgürlüğünü savunan haber portalı Articolo 21 ve Greenpeace de destekliyor.

İtalya 1969-2000 yılları arasında bir dizi siyasi komplo, arşivlerde kilit altında tutulan gizli belgeler ve zehirli dosyaların saklandığı bir kavşak noktasıydı. Renzi’nin devlet arşivinin yanı sıra askeri arşivlerin de açılması için imzaladığı ve parlamentoda oylanacak olan taslak öneri tarihle yüzleşmeyi öne çıkarıyor. İtalya’da Cumhuriyet tarihinin karanlık cinayetlerine ışık tutacak belgeler bu önerinin onaylanması durumunda araştırmacıların hizmetine açılacak. Renzi hükümetinin savaş sonrası dönemde “Discovery Operasyonu” adıyla gündeme oturttuğu girişim, bir dizi karanlık saldırının ardındaki gerçekleri ortaya çıkaracak.

Giulio Andreotti’nin Gladio örgütünün varlığını itiraf ettiği dönem ve sonrasında bile bu yönde bir adım atılmamıştı. 600 sivil vatandaşın sorumluluk aldığı Gladio’yla ilgili her türden belgenin askerlerin korumasındaki Forte Braschi’nin arşivlerinde saklı olduğu dile getiriliyor.

Discovery Operasyonu’nun, 1969-1999 sürecindeki otuz yıl boyunca onlarca cinayet ve bombalı saldırının ardında iplerin kimlerin elinde olduğuna açıklık getirmesi bekleniyor. Seçimlere yaklaşık bir ay kala bu önemli adımı atan Renzi hükümetinden F 35 savaş uçaklarının satın alınımı konusunda yapılan gizli anlaşmaları da günışığına çıkarması bekleniyor. F 35’ler konusunda hükümet son birkaç aydır sınırlamaya gidileceği mesajını verse de ABD’nin baskısı ve İtalya’nın Nato’da üstlendiği rol nedeniyle bu yönde beklenen adım bir türlü atılamıyor. F 35’ler konusunda düzenlenen anlaşmaların da kilit altında tutulduğu, bu çok özel belgelere kimsenin ulaşamadığı iddia ediliyor.

İtalya geçmişiyle yüzleşmeye hazırlanırken “Discovery Operasyonu” çerçevesinde alevlenen tartışmalara Gladio örgütünün yöneticilerinden biri de katıldı. Örgütün eski yöneticisi kısa bir mesaj iletti, “Gladio’ya ait belgeleri devlet arşivinden çok Nato arşivinde arayın!”