'Bir eylem felsefesi

Marksizm üzerine derli toplu biçimde bilgi edinmek, bu felsefî ve siyasî düşünce sisteminin teorik ve ideolojik temellerini öğrenmek demektir. Ancak, Marksizm’i benimsemek için bu kadarı yetmez. Çünkü Marksizm, düşüncede kalmayıp, temel olarak insanın davranışlarına yön veren etkili ve canlı bir öğretidir. Bundan ötürü Marksizm, doğrudan doğruya bir “Eylem felsefesi”dir: Marks’a göre filozoflar, dünyayı yorumlamakla yetinmişlerdir; oysa felsefenin görevi, dünyayı değiştirmek olmalıdır. Bu sözlerden de anlayacağımız gibi Marksizm, dünyayı değiştirmeye yönelen bir felsefedir. Bu nedenle bir “eylem felsefesi”dir.

Elimin altındaki kitabın adı da aynen böyle: Bir Eylem Felsefesi. Evrensel Basım Yayın tarafından yayımlanmış bu kitabı, ileri insanlıktan yana herkesin okumasında yarar görüyorum. Marksist öğretiye ilişkin çok yönlü bilgileri açık, anlaşılır ve eksiksiz biçimde sunan bu 150 sayfalık yayını, okurlarımın bir “başucu kitabı” olarak değerlendireceğini düşünüyorum. Dahası da var: Söz konusu “eylem felsefesi” kitabını okurlarımızın kendi çevresinde yaygınlaştıracağını da düşünüyorum.

Konuyu bütün yönleriyle kuşatmak için hazırlanan bu kitap, uluslararası düzeyde tanınmış sekiz Marksist tarafından yazılmış. Bu yetkin sekiz yazarın her biri, eylem felsefesinin ayrı bir ucundan tutmuş ve böylelikle konuyu değişik alanlardan çerçeveleyen kolektif bir çalışma çıkmış ortaya. Konular şöyle sıralanıyor: “Marksizm ve tarih”, “Marksizm ve iktisat teorisi”, “Diyalektik materyalizm”, “Marksizm ve felsefenin gelişimi”, “Marksizm ve kültür”, “Komünist Manifesto”, “Yüz yıllık tarihsel ve teorik gelişim”, “Komünist Manifesto ve iktidar mücadelesi”.

Bu konuları ele alan yazarların birçoğunu, daha önce Türkçeye çevrilen eserlerinden tanıyoruz: Maurice Dobb, J.D. Bernal, Maurice Cornforth ve Christopher Hill. Bu yazarlar, uluslararası sosyalist hareket içindeki kimlikleriyle adını duyurmuştur. Ama asıl önemlisini söyleyeyim: Dünyayı değiştirecek bir dünya görüşü olarak Marksizm, tarih, iktisat, felsefe, bilim, sanat ve politika hakkında ileri sürdüğü tezler üzerinden eksiksiz anlatılmış.

“Bir Eylem Felsefesi” başlıklı bu kitabı, uzun yıllardır “ağırlaştırılmış müebbed”den hapis yatan değerli kardeşim Tonguç Ok çevirmiş. Söz konusu çeviri, şerbet gibi anlatımı sayesinde kitabın sindirilerek okunmasını sağladığı için, öğrenmeyi kolaylaştırıyor. Marksizmi anlatan kitapların yabancı dillerden çevirisi işte hep böyle olsa gerek.