Seçim günü AKP'nin sandık oyunları neler olacak?

24 Haziran seçimleri öncesi çıkarılan yeni seçim düzenlemesi, her seçim döneminde gündeme gelen usulsüzlük iddialarını başka bir boyuta taşıyacak. 24 Haziran öncesi çıkarılan son seçim düzenlemesinden bazı başlıkları yeniden hatırlatıyoruz...

Haber Merkezi

16 Nisan referandumunda yaşanan mühürsüz oy skandalı hala hafızalardayken, AKP'nin çıkardığı son seçim düzenlemesi bunu da aşan birçok yeni skandalı gündeme getirecek türden.

24 Haziran seçimleri yaklaşırken, dijital soL Dergi'nin 2. sayısında yer alan seçim düzenlemesi haberinden bir bölümü soL Haber okurlarına sunuyoruz:

SANDIKLARI TAŞIYACAKLAR

“Yüksek Seçim Kurulu, seçim güvenliğinin sağlanması amacıyla, vali veya il seçim kurulu başkanının talebi üzerine sandıkların taşınmasına, seçim veya sandık bölgelerinin birleştirilmesine karar verebilecektir.”

Düzenlemede yer alan en dikkat çekici maddelerden olan bu düzenlemeye gerekçe olarak “seçim güvenliğinin sağlanmasında güçlük yaşanacak yerler” gösteriliyor.

Yani AKP’nin valisi istediği sandığın yerini istediği gibi değiştirebilecek ve birleştirilen seçim veya sandık bölgelerinde seçmen listeleri karma şekilde düzenlenecek. Bu hamlenin özellikle Doğu’daki sandıkların sonuçlarını etkilemek ve değiştirmek adına kullanılacak olması sır değilken, sandıklar valilik eliyle tamamen denetimsiz ve güvenliksiz hale getirilecek.

SANDIK BAŞKANLIĞI KRİTERİ: AKP'Lİ OLMAK

“Teklifle, birlikte yapılan seçimlerde oy pusulalarının aynı zarfa konulmasının öngörülmesi ve seçim ittifakı müessesesine yer verilerek sandık sonuç tutanaklarına işlenecek bilgilerde değişiklik yapılması sebebiyle, oy kullandırma ve sayım döküm işlemlerinde aksaklıklar yaşanmaması için bu işlemlerin daha nitelikli ve liyakatli kişilerce yapılması gerekmektedir. Bu hususlar nazara alınarak, sandık kurulu başkanlarının kamu görevlileri arasından belirlenmesine yönelik değişiklik yapılmaktadır.”

AKP’nin seçim düzenlemesinde yer alan önemli değişikliklerden biri de sandık başkanları konusunda artık sıfır risk alacak olması. Tüm sandıkların başına “kamu görevlisi” sıfatıyla AKP’lileri getirecek olan AKP, buna gerekçe olarak da “seçim ittifakı” müessesesini gösteriyor.

Bu düzenlemeye göre ilgili seçim bölgesinde görev yapan tüm kamu görevlilerinin listeleri ilçe seçim kurullarına gönderilecek, bu seçim kurulları da “ad seçme” yöntemiyle görevlendirme yapacak.

MUHALEFETE SANDIKTA YER YOK

“Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Mevcut altıncı fıkrada, sandık kurulunun siyasi partiler tarafından bildirilenler dışındaki bir asıl ve bir yedek üyesinin sandığın bulunduğu köy, mahalle, ihtiyar heyeti ve ihtiyar meclisi üyeleri arasından ad çekmeyle belirleneceği, ihtiyar meclisi üyelerinin yeterli sayıda olmaması halinde sandık kuruluna üye vermeyen siyasi partiler tarafından tamamlanacağı hüküm altına alınmıştır.”

AKP, bu seçimde işi şansa bırakmamak için düzenlemeyi en ince ayrıntılarına kadar çalışarak hazırlamış durumda. Yani artık siyasi partiler sandık kuruluna üye veremeyecek, sandık kurullarının tüm üyeleri artık AKP’nin seçim kurullarınca belirlenen “kamu görevlisi” listesinden oluşturulacak.

AKP'Lİ SANDIK KURULLARI YETMEZSE POLİS DEVREDE

“Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 82 nci maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Mevcut düzenlemeye göre, kolluk güçleri sandık çevresine sadece sandık kurulu başkanı veya üyelerden birinin çağrısı üzerine gelebilmektedir. Düzenlemeyle, seçmenlerin ihbarı üzerine de kolluk güçlerinin sandık çevresine gelebilmeleri öngörülmektedir.”

Madde oldukça açık. AKP’li sandık kurulu başkanları yetersiz kalır, sandık bileşiminde AKP istediğini yapamayacağını görürse veya zorlanırsa “vatandaş AKP’liler” devreye girecek ve sandığa kolluk güçleri çağırılmasını sağlayacak. Bu uygulamanın özellikle Doğu illerinde her seçimde yaşanan polis baskılı sandık manzaralarının çok daha yüksek boyutlarda yaşanmasına yol açması muhtemel.

MÜHÜRSÜZ ZARFLAR ARTIK SERBEST

16 Nisan’da yapılan başkanlık seçimlerinde büyük tartışmalara yol açan ve seçime açık hile karıştırılmasına neden olan mühürsüz zarflar, yapılan düzenlemeyle artık resmen geçerlilik kazanmış durumda.

Yeni düzenlemede söz konusu madde şu şekilde kendine yer buldu:

“Maddeyle 298 sayılı Kanunun 98 inci maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Maddenin dördüncü fıkrasında üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan zarfların geçersiz sayılacağı hükme bağlanmıştır. Zarfların ilçe seçim kurulunun mührüne ilaveten sandık kurulu tarafından da mühürlenmesi, sahte zarf kullanımını önlemek için alınan ilave bir güvenlik tedbiridir. Ancak sandık kurullarının zaman zaman sehven zarfları mühürlemedikleri görülmektedir… Dördüncü fıkranın son cümlesinde yapılan değişiklikle, üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen filigran, amblem ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarfların geçerli sayılacağı hükme bağlanmaktadır.”

GEÇERSİZ OYLAR İÇİN GEÇERLİ DÜZENLEMESİ

Düzenlemede geçersiz oyları geçerli kılmak için yapılan dikkat çekici değişikliklerden biri ittifak partilerine verilecek oylara ilişkin oldu. Buna göre geçersiz olduğu açık olan oy kullanma biçimleri, ittifak söz konusu olduğunda geçerli sayılacak. Yani belirli bir alana oy basamama, iki partiye birden oy basma, geçerli alana evet mührü basmama gibi durumlar olduğunda, oy geçerli sayılacak:

“Yalnız ittifak alanı içerisine ‘EVET’ mührünün basıldığı her durumda da, oy pusulalarının geçerli kabul edileceği ve sayım döküm cetvelinde ittifakın ortak oyları sütununa işaretleneceği hüküm altına alınmaktadır.”