Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugün Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesinin deniz bölümünün tamamlanması töreni kapsamında Türkiye’ye geliyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile birlikte İstanbul Kongre Merkezi'nde düzenlenecek törenle açılışa telekonferans yoluyla katılacak olan Putin daha sonra Mabeyn Köşkü'nde Erdoğan’la görüşecek.
Rusya doğalgazının iki hatla Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden de Avrupa’ya taşınmasını öngören proje 2014 yılında Putin tarafından Türkiye’yi ziyareti sırasında önerilmişti. Rusya’dan başlayıp Karadeniz üzerinden Türkiye’ye aktarılması planlanan doğalgaz boru hattı projesi olan Türk Akımı ya da resmi adıyla TürkAkım projesi, Karadeniz'in altından döşenen her biri 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip 930 kilometre uzunluğunda 2 boru hattından oluşuyor.
Bu hatların biri Türk pazarının ihtiyaçlarına, diğeriyse Avrupalı tüketicilerin kullanımına ayrılacak. Tamamlandığında 1.100 kilometre uzunluğunda olacak Türk Akımı boru hattının 937 kilometrelik kısmı denizden geçiyor. İlk hattın Türkiye'ye, diğer hattın da Avrupa ülkelerine doğalgaz sevki gerçekleştirmesi öngörülüyor. Rus enerji tekeli Gazprom tarafından yürütülen projede Kıyıköy kıyısına kadar olan deniz bölümünün inşası tamamlandı. Projeye Yunanistan, Bulgaristan, Sırbistan ve Makedonya’nın da katılması gündemde.
UÇAK KRİZİ, ABD YAPTIRIMLARI VE İNDİRİM PAZARLIKLARI
24 Kasım 2015’te Türkiye’nin Suriye sınırında Rus uçağı Sukhoi Su-24’ü düşürmesinin ardından askıya alınan proje, 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminin ardından Rusya ile ilişkilerin düzelmesiyle birlikte 10 Ekim 2016'da imzalanmış ve Putin tarafından 7 Şubat'ta onaylanmıştı. Hattın inşasına Mayıs 2017'de başlanmıştı.
Türkiye’nin proje karşılığında Gazprom’dan doğalgazda indirim talebi konusu da projenin gerilim başlıklarından biri olmuştu. 2017’nin sonunda ABD’nin Rus enerji şirketlerine uyguladığı yaptırımların Türk Akımı projesini etkileyeceği ifade edilmişti.
KREMLİN: AVRUPALI TÜKETİCİLERE DE GİDECEK
Putin’in bugün yapacağı İstanbul ziyareti öncesinde açıklama yapan Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, TürkAkım Projesi'nin “popülist" bir yaklaşım olmadığını belirterek "Bu enerji güvenliğine gerçek bir katkıdır. Çünkü çok kısa süre sonra bu gaz sadece Türkiye'ye gitmeyecek, sadece Türk ekonomisinin gelişmesine katkıda bulunmayacak, daha ileri, Avrupalı tüketicilere de gidecek" dedi.
Kremlin Sözcüsü, "Nitekim şu anda pek çok ülke ‘(Türk Akımı'nın) hatlarından biri bir şekilde bize de gelse iyi olurdu' düşüncesini gündemine almış durumda" diye konuştu.
OCAK 2020'DE DEVREYE GİRECEK
Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, Türk Akımı'nın her iki hattına da Ocak 2020'de doğalgaz pompalamayı planladıklarını söylemişti.
ABD VE UKRAYNA KARŞI ÇIKIYOR
ABD Enerji Bakanı Rick Perry, Türk Akımı ile Kuzey Akım-2 boru hatlarının yapımına karşı olmaya devam ettiklerini belirtti. Geçtiğimiz günlerde Ukrayna'nın başkenti Kiev'de Ukrayna Başbakanı Vladimir Groysman ile görüşen ABD Enerji Bakanı Rick Perry, "ABD, Türk Akımı ve Kuzey Akım-2'yle mücadelesini sürdürüyor. Bunun sebepleri de ortada. Ukrayna ve Avrupa vatandaşları, tek kaynaktan enerji tedarikinin esiri haline gelmemeli" demişti. Perry, ABD'nin enerji alanında Ukrayna'yla birlikte çalışmaya hazır olduğunu kaydetmişti.
ÇİPRAS: PROJENİN TÜRK-YUNAN SINIRINDA AVRUPA’YA UZANMASI İÇİN ÇALIŞIYORUZ
Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ise Balkan ülkeleri liderlerinin katıldığı 3. Selanik Zirvesi'nde yaptığı açıklamada Türk Akımı doğalgaz boru hattının Türk-Yunan sınırı üzerinden devam etmesi ve Yunan toprakları üzerinden Avrupa'ya uzanması için Brüksel'de aktif şekilde çalışma yürüttüklerini söylemişti. Macaristan Başbakanı Viktor Orban da Türk Akımı doğalgaz boru hattının Macaristan'dan geçmesini talep etmiş, Putin’in Orban’ın teklifine sıcak baktığı belirtilmişti.
ABD’DEN KERKÜK PETROLÜ HAMLESİ
Türk Akımı’nın deniz inşasının tamamlanmasının ardından ABD’den bir hamle Kerkük üzerinden geldi. Irak’ın Kerkük kentindeki kuyulardan çıkarılan ham petrolün yaklaşık bir yıl aradan sonra yeniden Türkiye üzerinden ihraç edilmeye başlandığı açıklandı. Irak’taki merkezi hükümet, Kerkük ve diğer tartışmalı bölgelerde kontrolü sağladıktan sonra Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY), boru hattıyla Ceyhan Limanı’na gönderilen Kerkük’ün ham petrol sevkiyatını da askıya almıştı. AA muhabirine konuşan Irak Petrol Bakanlığı Sözcüsü Asım Cihad, “Günlük yaklaşık 50 ila 100 bin varil petrol, Kerkük’ten Ceyhan Limanı’na ihraç edilmeye başlandı” dedi. Cihad, petrol sevkiyatının KBY boru hattı ve Irak Milli Petrol Şirketi (SOMO) aracılığıyla yapıldığını söyledi. ABD Başkanı Donald Trump'ın IŞİD ile Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Irak merkezi hükümetinin Kerkük kuyularından çıkarılan ham petrolü Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile varılan yeni anlaşma sonucu Ceyhan Limanı üzerinden ihraç etmeye başladığını ifade etti.
Ham petrolün boru hattıyla Türkiye üzerinden ihraç edilmeye başlandığını belirten McGurk, yaklaşık bir yıl askıda tutulduktan sonra petrolün yeniden ihraç edilmesini önemli bir gelişme olarak yorumladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert de Twitter'dan yaptığı açıklamada, Kerkük petrol ihracatının yeniden başlamasının İran’a bağımlılığı azaltacağını söyleyerek “Irak merkezi hükümeti ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ni ve ABD'nin Bağdat Büyükelçiliğini sıkı çalışmalarından dolayı tebrik ediyoruz" dedi.