Açılmadan hasta eden şehir hastanelerinde son durum: Bakırköy'deki iptal edildi

İdare Mahkemesi Bakırköy’de Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nin de yer aldığı 1 milyon metrekarelik alanın ‘şehir hastanesi’ için imara açılmasını reddetti. Mahkemenin kamu yararını gözeterek verdiği bu karar olumlu olarak değerlendirilirken, ülkenin dört bir yanında kimi açılan kimi de inşaat halindeki şehir hastanelerinin bir dökümünü çıkardık.

soL - Haber Merkezi

AKP’nin Kamu-Özel İşbirliği modeliyle başlattığı şehir hastaneleri projeleriyle, kamu kaynaklarının yüklenici gruplara, uluslararası tıbbi cihaz tekellerine ve bankalara aktarımı sürüyor.

Kamu planlarına göre 43 bin yataklı 30 şehir hastanesi yapılacak. Yatırım tutarı için 11 milyar, devletin 25 yıllık işletme dönemi boyunca ödeyeceği kira bedeli olarak da 31 milyar dolar öngörüldüğü şehir hastaneleri için yapılan sözleşmeler ise kamuya açık değil. Yüklenici firmaların kreditörlere borçlarını ödeyemediği koşullarda bu borçların Hazine tarafından karşılanması öngörülüyor. Bu da kamunun zararının daha da büyümesine neden olacak.

Halen devam eden şehir hastaneleri inşaatları sıklıkla işçilerin maaşları ödenmediği için yaptıkları eylemlerle ve alınmayan önlemler nedeniyle yaşanan iş cinayetleriyle gündeme geliyor.

Öte yandan İdare Mahkemesi’nin hafta içinde verdiği bir kararla, İstanbul Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nin de içinde bulunduğu arazide şehir hastanesi yapılması için öngörülen imar alanı değişikliğini kamu yararı gerekçesiyle iptal etmesi sevindirici bir gelişme oldu.

'KAMU YARARINA VE ŞEHİRCİLİK İLKELERİNE UYARLILIK YOK'

İstanbul 6. İdare Mahkemesi, iki yıl önce onaylanan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği’nin yürütmesini durdurdu. İmar planı değişikliğinde kamu yararı bulmayan İdare Mahkemesi’nin kararında şehircilik ilkeleri ve trafik sorununa da dikkat çekilerek şöyle denildi:

Sağlık tesisinin yaratacağı trafik çekiminin planlarda gösterilen karayolu ulaşım sistemiyle karışılabileceği konusunda ciddi şüpheler oluştuğu, bu büyüklükteki bir tesis için erişim olanaklarının sadece karayolu sistemine dayandırılmasının uygun olmadığı, planlama teknikleri şehircilik ilkeleri ve genel olarak kentin arazi kullanımı için uygun olmadığı, kamu kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde kullanılmadığı anlaşıldığından dava konusu planlarda kamu yararına şehircilik ve ilkelerine uyarlılık görülmemiştir.”

REZİDANS PLANI İPTAL EDİLEN RÖNESANS SICAK BAKMADI İDDİASI

Bakırköy’deki şehir hastanesinin ihalesini Rönesans Holding’in aldığı söyleniyordu. Bir iddiaya göre Rönesans Holding, geçen yaz Bakırköy halkının tepkilerinin ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yapılan değişiklikle araziye rezidans ve alışveriş merkezi yapma planı iptal edilince projeye sıcak bakmamaya başladı.

Planın iptali için Şehir Planlamacıları Odası ile birlikte dava açan TMMOB Mimarlar Odası’nın Bakırköy Şube Başkanı Mustafa Fazlıoğlu, mahkemenin kararının bir kazanım olduğunu belirterek “Özellikle son yıllarda mahkemelerin böyle bir karar vermesini önemsiyoruz. Sonuçta bir milyon metrekarelik, içerisinde 17-20 bin ağacın bulunduğu ve Cumhuriyetle yaşıt olan ve kamusal sağlık hizmeti verilen bir hastane ünitesinin korunmuş olması bu mahkeme kararıyla kamusal sağlık hizmetinin devam ediyor olması değerli ve önemli” dedi.

Taleplerinin hastane arazisi içindeki yapıların günümüz teknolojisine uygun olarak bakım ve onarımlarının yapılması ve sağlık hizmetinin kamusal olarak devam etmesi olduğunu dile getiren Fazlıoğlu, “Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik koşullar göz önüne alındığında devletin 20-30 yıl borçlandırılması, hasta garantisi gibi etkenleri de gördüğümüzde umuyoruz ve bekliyoruz ki bu alana dair yeni bir müdahale yapılmasın” diye konuştu.

DİĞER PROJELERDE DURUM NE?

Peki açılışı yapılan veya inşaatı süren diğer şehir hastane projelerinde durum ne? Kimler bu projeleri yürütüyor ve kamuya maliyetleri ne olacak?

Sağlık Bakanlığı’nın 2019 Yılı Bütçe Teklifi'nde yer alan "2017-2018-2019 (teklif) ve 2020 (tahmin) yıllarına ait kira ve hizmet bedelleri miktarları"na göre, Yap Kirala Devret Modeli ile yaptırılan hastanelerin kira bedelleri için 2017 yılında 124 milyon 721 bin 247 TL ödendi. 2018 yılında başlangıç ödeneği 1 milyar 274 milyon 684 bin TL olurken ağustos sonu itibariyle 507 milyon 726 bin 408 TL harcama yapıldı. 2019 yılı için kira bedeli 3 milyar 680 milyon olarak öngörülürken, bu rakamın 2020 yılında 7 milyar 575 milyon, 2021 yılındaysa 9 milyar 290 milyon TL olması tahmin ediliyor.

Bakanlığın bütçe teklifinde hastanelerin hizmet bedelleriyse 2017 yılında 185 milyon 609 bin 970 lira, başlangıç ödeneği 1 milyar 269 milyon 633 olan 2018 yılında ağustos sonu itibariyle yapılan harcama 523 milyon 391 bin 947 TL olarak belirtiliyor. Şehir hastanelerinin hizmet bedellerinin Bakanlığın 2019 teklifinde 2 milyar 470 milyon, 2020 bütçe tahmininde 6,5 milyar ve 2021 bütçe tahmininde 7 milyar 670 milyon TL olması öngörülüyor.

HANGİLERİ AÇILDI?

Şimdiye kadar hizmete girenler Mersin, Yozgat, Isparta, Adana, Kayseri, Elazığ, Eskişehir ve Manisa şehir hastaneleri oldu. Bakanlık 2019 yılında Ankara Bilkent, Ankara Etlik ve Bursa şehir hastanelerinin açılmasının planlandığını açıkladı.

Türk Tabipleri Birliği Şehir Hastaneleri İzleme Grubu’nun yayımladığı tabloya göre şehir hastaneleri ihalelerini alan şirketler, ihale ve toplam kira bedelleri şöyle:

İHALELERİ ALAN ŞİRKETLER

KİRA VE HİZMET BEDELLERİ