Betona gömülen kentlerde şehir selleri artacak

Türkiye’de son bir ayda yaşanan sel felaketlerinde sekiz, yıldırım düşmesi sonucu ise 11 kişi yaşamını yitirdi. Uzmanlar uyardı: Yaz ayları kritik geçecek. Nem yüksek. Küresel ısınmadan dolayı ekstrem hava olayları artıyor. Şehir seli çok olacak... Geçen yıl Temmuz ayında İstanbul'da yaşanan sel felaketi sonrasında 'Mesele sel mi, rant mı' tartışmaları gündeme gelmişti. Uzmanlar…

Küresel ısınmanın etkisiyle birlikte yağmurlar çoğalıyor. İklim değişikliğinin de etkisiyle birlikte Türkiye genelinde de aniden bastıran sağanak yağışlar sel baskınlarına neden oluyor. En son önceki akşam saatlerinde Türkiye’nin batısında etkili olan sağanak Denizli, Manisa, Aydın, Afyonkarahisar, Bursa, Kocaeli, Bolu, Karabük ve Konya’da hayatı felç etti.

İzmir-İstanbul karayolunun Manisa bölümü ile Denizli-Afyonkarahisar karayolunun 28’inci kilometresi, su baskını nedeniyle 1,5 saat trafiğe kapandı. Çok sayıda araç suyun içinde mahsur kaldı. Aydın’da da Köşk-Ödemiş karayolundan uzun süre ulaşım sağlanamadı. Yağmurun etkili olduğu kentlerde yüzlerce ev ve işyerini su bastı.

Habertürk’ten Soner Özcan’ın haberine göre, son bir ayda yaşanan kuvvetli yağışlar ve sel felaketleri akıllara geçen yıl 18-27 Temmuz günleri İstanbul’da yaşanan dolu ve hortum felaketini getirdi. Bu yaz da benzer felaketlerin yaşanabileceğini belirten meteoroloji uzmanı Prof. Dr. Orhan Şen “Nem yüksek. Sıcaklık ortalamanın üzerinde. Bu nedenle konvektif bulutlar meydana geliyor. Yaz aylarında ve sonbaharda benzer doğa olayları görülecek. Yaz ayları kritik geçecek. Şehir seli çok olacak” dedi.

'ŞEHİRDE HER YER BETON OLUNCA SEL KAÇINILMAZ'

Yaz aylarında görülen sel ve dolu felaketlerinin en önemli nedeninin küresel ısınma olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Şen şunları dedi:

“Küresel ısınmadan dolayı sel ve dolu felaketinde artış var. Ekstrem ve uç değerlerin frekansı yüksek. Eskiden yılda 2-3 sel olurken, şimdi onlarca sel felaketi meydana gelmeye başladı. Şehirlerde oluşan selin nedeni de suyun toprakla buluşamaması. Metrekareye 35 kilogram yağış düşünce sel oluşuyor. Bu yağmur kırsala yağsa hiçbir şey olmaz. Ama şehirlerde her yer beton olunca sele dönüşüyor.”

Meteoroloji uzmanı Adil Tek de geçen yıl yaşanan dolu felaketine benzer doğal afetlerin bu yıl da yaşanabileceğini kaydederek “Hazırlıklı olun” uyarısı yaptı. Ani ısı değişikliklerinin doğal afetlere neden olduğunu belirten Tek şunları söyledi: “Kuzeyden gelen soğuk hava, aşağıda sıcak hava ile bir anda karşılaşınca dolu yağışı görülüyor. Küresel ısınmanın etkileri son yıllarda attı. Etkilerini daha yakından hissediyoruz. Bu tür olayların daha sık yaşanacağını söylemek yanlış olmaz. Hazırlıklı olunmalı.”

SEL KAÇ CAN ALDI?

Son bir ayda yaşanan sel felaketlerinde 8, yıldırım düşmesi sonucu ise 11 kişi yaşamını yitirdi.

  • 17 Haziran: Manisa’nın Selendi ilçesi’nde sele kapılarak kaybolan 4 yaşındaki Rüzgar Kemal Özdemir’in cansız bedeni olaydan bir gün sonra kaybolduğu yerden 15 kilometre uzakta bulundu.
  • 13 Haziran: Kahramanmaraş’ın Akçakoyunlu Mahallesi’nde 4 katlı binanın giriş katını su basması sonucu Fatma Uşak (38) ile çocukları Mevlüt (10) ve Ali Osman (4) boğularak yaşamını yitirdi.
  • 12 Haziran: Muş’un Korkurt İlçesi’ndeki sel felaketinde 17 yaşındaki zihinsel engelli Ferhat Yaman ve 15 yaşındaki Osman Yener hayatını kaybetti.
  • 27 Mayıs: Balıkesir’de 72 yaşındaki İsmail Çelik kendine ait zeytin bahçesinde çalışırken sel sularına kapılarak hayatını kaybetti.7 Mayıs: Şanlıurfa’da 13 yaşındaki Teknur Karayılan sel sularına kapılarak hayatını kaybetti.

BİLİMSEL GERÇEK: KENTİ BETONLA SIVARSAN SEL OLUR!

Geçen yıl Temmuz ayında da İstanbul bir sel felaketiyle karşı karşıya kalmıştı. "Mesele sel mi, rant mı" tartışmaları başlamış ve betona boğulan kentlerde sel felaketlerinin kaçınılmazlığı vurgulanmıştı.  

“İklim değişikliği hepimizin meselesi” sloganıyla faaliyetlerini sürdüren 350 Ankara adlı aktivizm imecesi, İstanbul’da yaşanan felaketi şu grafikle gayet net, anlaşılır ve bilimsel bir biçimde açıklıyordu:

NE KADAR BETON, O KADAR FELAKET

Aynı oluşum, dökülen beton ile yaşanan sel felaketi arasındaki doğru orantıyı şu tabloyla açıklıyordu: