8 bin Vakıfbank emeklisi, 2002-2004 yılları arasında gerçekleşen tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) zam farklarının emekli maaşlarına yansıtılmaması üzerine İş Mahkemeleri'ne 500’ün üzerinde dava açmıştı. 2006 yılından itibaren açılan davalar İş Mahkemeleri'nde ve Yargıtay’da devam etti. Son olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı ile davacıların açılan davalarda haklı olduğu kabul edildi. Ancak hükümet ve Vakıfbank emeklilere öyle bir tuzak kurdu ki, yargı kararı bir anda geçersiz kılındı. Vakıfbank emeklileri ise haklarını aramaya devam ediyor.
Vakıfbank emeklileri, haklarının geçtiğimiz Şubat ayında yürürlüğe giren ve kamuoyunda “Torba Yasa” olarak bilinen 6111 sayılı ”Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”a dahil edilen bir madde ile gasp edildiğini açıklamışlardı.
Söz konusu kanun maddesinin, hükümetin yargıya fiili olarak müdahale etmesi ve Vakıfbank emeklilerinin haklarının gasp edilmesi anlamına geldiğinin anlaşılabilmesi için, Vakıfbank’ta uygulanan emeklilik sistemini ve yaşanılan mağduriyeti biraz ayrıntılandırmak gerekiyor.
Konunun ayrıntılarını Vakıfbank emeklilerinin avukatlarından Ebru Tarakçı soL'a anlattı.
Sandık sistemi
Vakıfbank emeklileri, emekli haklarını 506 sayılı yasanın geçici 20. maddesine göre kurulmuş olan Vakıfbank Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı’ndan alıyor. Kendi özel sandıkları olması nedeniyle Vakıfbank çalışanları diğer kurumlardan çalışanlara göre daha fazla emeklilik sigorta primi ödüyorlar ve dolayısıyla daha fazla emekli maaşı alıyorlar.
Ancak yasaya göre, sandıkları olmasına karşın Vakıfbank emeklilerinin emekli maaşlarına yapılan zam oranının devletin diğer emeklilere yaptığı zam oranlarının altında kalmaması gerekiyor.
Vakıfbank hisselerinin halka arz edilmesinin ardından, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesi gereği kurulan sandıkların SGK bünyesinde toplanmasına karar verildi.
Dava süreci nasıl başladı?
Vakıfbank emeklilerinin dava açmasının temel nedeni, emekli maaşlarına yapılan zam oranının, devletin yapmış olduğu zam oranının altında kaldığını fark etmeleri. 2002-2004 arası iki yıllık dönem boyunca, SSK TÜFE maaş zammı oranları, Vakıfbank emeklilerinin maaşlarına yansıtılmadı. Bu nedenle 2006 yılından itibaren bazı emekliler yerel mahkemelerde dava açarak haklarını aramaya başladılar. Yerel mahkemeler emekliler lehine karar verirken, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve Yargıtay 10. Hukuk Dairesi alt mahkeme kararlarını onadı. Böylece emsal karar oluşması nedeniyle emekliler çok sayıda bireysel dava açtı.
Vakıfbank emeklileri adına geçtiğimiz Nisan ayında yapılan bir basın açıklamasına göre, 5000 hak sahibinin dava açmasının sonucunda hem emeklilerin hem de sandığın masraflar açısından zararı olacağından hareketle, bankanın Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Sezer ve Genel Müdür Süleyman Kalkan’la dava açmadan ödenmesi konusunda görüşüldü. Banka yöneticileri durumu kendilerinin de inceleteceklerini ifade ettiler ve Sandık Yönetim Kurulu Üyesi olan 7 kişinin imzasını içeren “dava açılmaması ve mahkeme kararına yapılan itirazın netleşmesinin beklendiği” ifadesiyle emeklilere yazı gönderildi.
Torba Yasa’ya gizlenen hak gaspı
Ancak tam bu itirazların netleşmesi beklenirken, torba yasanın 53. Maddesiyle getirilen bir değişiklikle, Vakıfbank emeklilerinin, emekli sandıklarının SGK’ya devrine kadar emeklilere bağlanan maaşlara yansıtılmış zamlardan faydalanmalarının önü kesildi. Sandıkların SGK’ya devrinin 2011 yılı içerisinde gerçekleşeceği düşünüldüğünde hükümet çıkarmış olduğu yasa ile emeklilerin kazanılmış haklarını elinden almış oldu.
Torba Yasa'daki cümle ile yargı kararı geçersizleştirildi
Öte yandan yasanın 53. Maddesinin en vahim tarafı maddenin son cümlesinde gizli. Bu maddeye konulan “Bu hüküm, yürürlüğe girdiği tarihten önceki artışlarda ve görülmekte olan davalar hakkında da uygulanır.” ibaresiyle, yasanın yargıda devam eden davalara da uygulanması öngörülüyor. Böylece, 8 bin Vakıfbank emeklilerinin kişi başı 60-70 bin TL’ye varan alacakları gasp edilmiş oluyor. Davacı emeklilerin avukatları davaları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne kadar taşıyacaklarını belirtirken, CHP’nin de yasayı Anayasa Mahkemesi’ne taşıdığı ancak henüz bir kararın çıkmadığı bildirildi.
(soL - Ankara)