Geçtiğimiz günlerde asgari ücretli ve verdiği yaşam mücadelesi hakkında sarf ettiği skandal sözler ile hafızalara kazınan Çalışma Bakanı’na DİSK-AR yanıt verdi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, katıldığı bir televizyon programında asgari ücretli için bu ücretle “geçinemez diye bir şey yok, tabi geçinirsiniz. Niye geçinemeyeceksiniz? Eğer ona mahkûmsanız 800 lirada büyük paradır. Geçinirsiniz. Netice itibariyle peynirin kilosunun fiyatı belli, ekmeğin fiyatı belli, yediğiniz zeytinin fiyatı bellidir” diyerek asgari ücretlinin hayat mücadelesini göz ardı ederek, hiçbir sorumluluk hissetmeden açıklamalarda bulunmuştu.
Bakan Çelik’in skandal sözlerinin ardından Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR), asgari ücretlinin 811 TL’ye nasıl geçindiğini ortaya koydu.
DİSK-AR verilerine göre, asgari ücretliden, öğün başına 76 kuruşla karnını doyurması,1 buzdolabı için 26 ay çalışması, 249 lira ile ısınması ve barınması, çocuk başına 3 liralık eğitim harcaması ile çocuklarını yetiştirmesi bekleniyor.
Asgari ücretli 9,11 TL ile 4 kişiyi doyurmak zorunda
DİSK-AR’ın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İstatistikleri üzerinden yaptığı hesaplamaya göre, eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir asgari ücretli 2013 yılının ilk altı ayı için elde ettiği geliri ile gıdaya aya ancak 9 lira 11 kuruş ayırabiliyor. Buna göre asgari ücretlinin üç öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 2,28 TL olurken, öğün başına bu tutar sadece 76 kuruş düzeyinde kalmakta. Bu miktar geride bıraktığımız 2012 yılında 72 kuruştu. Dolayısıyla 2013 yılı ücret artışı öğün başına sadece 4 kuruşa denk geliyor.
2013 yılı ilk altı ayı için eşi çalışmayan ve 2 çocuklu bir asgari ücretlinin, asgari geçim indirimli aylık 811 TL’lik gelirinden gıda için günlük ayırdığı 9,11 TL ile hem eşinin hem kendinin hem de çocuklarının karnını doyurmak zorunda.
DİSK-AR’ın Türkiye’ye Özgü Beslenme Kalıbı ve TÜİK Madde fiyatları dikkate alınarak yaptığı ve yeni sepete göre güncellediği hesaplamaya göre, 4 kişilik bir ailenin günlük sağlıklı beslenebilmesi için Şubat 2013 itibari ile kişi başına ortalama 8,93 TL gıda harcama yapması gerekiyor.
Buna göre asgari ücretli, 1 kişinin sağlıklı beslenmesi için gerekli olan gıda harcaması ile 4 kişiyi doyurmaya çalışıyor.
Kiralar 550 TL’yi bulurken, asgari ücretli yalnızca 249 TL ayırabiliyor
Şubat 2013 tarihi itibari ile ortalama kira bedeli 550 TL’yi bulurken, asgari ücretlinin kira ve diğer konut harcamaları için ayırabildiği tutar sadece 249 TL. Buna göre asgari ücretli en sağlıksız çevrede, kentsel donatı hizmetlerinin en az olduğu, deprem riski altındaki konutlarda yaşamak zorunda bırakılıyor. Sefalet sadece sofrada değil, sağlıksız konutlarda da asgari ücretliyi buluyor.
Asgari ücretlinin, çalıştığı işyerinin servis imkânı yoksa işyerine ulaşımı bile büyük bir sorun. Tek bir belediye otobüs biletinin Türkiye ortalamasında 1,60 TL olduğu koşullarda, asgari ücretlinin ulaşım için ayırabildiği günlük pay sadece 2,06 TL, bu gelirle bulunduğu yerden hareket etmesi bile imkânsız.
Asgari ücretli çocuğunun okuması aylık yalnızca 6 TL’lik ayırabiliyor
Kültür ve eğlence için ayırabildiği pay toplamda aylık 10 TL’yi bulurken, bu miktar ile ne sinema, ne tiyatro ne de maça gidebilmek mümkün. Sinema bileti ortalama 11,21 TL.
Isınma, bakım, onarım, temizlik ve hatta kadro eksikliği nedeni ile öğretmen ihtiyacı, kaynak yokluğu bahanesi ile velilerin ödediği katkı paylarına teslim edilen eğitim koşularında, asgari ücretli çocuğuna defter kalem bile alamayacak durumda. Okul tercihleri büyük oranda, yoksul ve kaynak yokluğundan eğitim veremez durumdaki okullar. Yani asgari ücretlinin çocuğunun okuması aylık 6 TL’lik ayrılan pay ile yokluktan dolayı neredeyse mucize.
“Hükümet sorumluluktan kaçamaz”
DİSK-AR, emekçilerin asgari ücretin, bir işçinin ailesi ile birlikte asgari olarak temel ihtiyaçlarını karşılayacak, işçiyi kimseye muhtaç etmeyecek bir düzeyde belirlenmesini talep etmesine karşın sefaletin devam ettiğini belirtti.
Asgari ücretin ekonomik büyüme ve verimlilik artışından pay almamasının, üretilen kaynakların belirli ellerde toplanması anlamına geldiğini kaydeden DİSK-AR, gelir dağılımını düzenleyici bir rol oynaması beklenen asgari ücretin, açlık sınırının dahi altında kaldığına dikkat çekti.
Hükümetin “enflasyon üzerinde artış yaptık” diyerek sorumluluktan kaçamayacağını belirten DİSK-AR, Çalışma Bakanı’na “Bu tablodan ne kadar haberdarsınız?” diye sordu.
(soL- Haber Merkezi)