soL (DIŞ HABERLER) ABD Başkanı Barack Obama, S. Arabistan'dan başlayan, Mısır ile devam edecek Ortadoğu gezisine başladı. Dün S. Arabistan'da Kral Abdullah ile görüşen Obama, bugün göreve geldiği günden bu yana "merakla" beklenen tarihi konuşmasını Mısır'da yapacak. Kahire Üniversitesi'nden tüm İslam dünyasına seslenecek olan Obama, ABD'nin bölge politikalarına destek istemek için hoşgörü cümleleri kullanacak.
Yeni Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile Ortadoğu'da daha fazla inisiyatif almaya dönük çalışmalarını artıran Türkiye'nin de kulağı konuşmada olacak. Ancak konuşmanın yeri olarak Mısır'ın seçilmesi bile Türkiye'ye bir mesaj olarak değerlendiriliyor.
Kral Abdullah "samimi" davrandı, El Kaide tehdit ettiObama'nın beş gün sürecek Ortadoğu gezisinde ilk durağı S. Arabistan oldu. Dün Kral Abdullah ile Riyad'da biraraya gelen Obama, yapılan görüşmenin ardından İslam'ın doğduğu yere geldiğini ve Kral'ın samimiyetinden çok etkilendiğini belirtti.
İkilinin görüşmesinde masada, İsrail-Filistin meselesi, İran konusunda talepler ve petrol fiyatları bulunuyordu.
Obama'nın Riyad'a ayak bastığı saatlerde, El Cezire televizyonunda El Kaide lideri Osama bin Ladin'in ABD'yi tehdit eden bir ses kaseti yayınlandı.
Obama Mısır'da İslam dünyasına "mesaj" verecekBarack Obama Ortadoğu gezisinin ikinci gününde bugün Mısır'da olacak. Başkentte Kahire Üniversitesi'nde İslam dünyasına seslenen bir konuşma yapacak olan Obama, müslümanlara "beklenen" mesajlarını verecek.
Barack Obama, Arap ülkeleri ile ABD arasında işbirliğinin derinleşmesi gerektiğine vurgu yaparken İslam dünyasından iki konuda destek isteyecek. Obama, İslam dünyasında İran'ın nükleer silah çalışmalarını İsrail'den daha büyük tehdit olarak değerlendirenlerin olduğunu bildiğini sık sık vurguluyor. ABD, İran ile yıl sonunda doğrudan görüşmelerin başlamasından önce elini güçlendirmek için, Arap ülkelerinden bu konuda işbirliği talep edecek.
Obama'nın konuşmasında bir diğer başlık ise İsrail-Filistin meselesi olacak. İsrail'in son günlerde büyük tepki çeken uygulamaları ile ilgili olarak, tansiyonu düşürmeye ve iki devletli çözüm için sabır telakki etmeye çalışacak.
Göreve gelmesinin ardından İslam dünyası ile ABD'nin ilişkilerindeki yanlış algılamaları değiştireceğini belirten Obama'nın Irak'tan askerlerini çekmeye başlayacağını açıklaması ve Guantanamo'nun kapatılması kararı, iyi niyet adımları olarak sunulmuştu.
Buna karşılık, bir diğer müslüman ülke olan Afganistan'ı politika önceliklerine alan ABD, bu ülkeye müdahalesini NATO üzerinden artırma kararı almıştı.
Hatırlanacağı üzere Obama, Türkiye ziyareti sırasında ABD'nin İslam ile hiçbir zaman savaşmayacağını belirtmişti. Aynı konuşmanın ABD başkanının İslam dünyasına mesaj vereceği konuşma olup olmayacağı da tartışılmıştı. Ancak, Washington bu konuşma için İslam dünyasının kültürel açıdan kalbi olan Kahire'nin seçildiğini açıklamıştı.
Obama Ortadoğu gezisinde "özendirecek"Obama Ortadoğu gezisine başlamadan önce BBC'ye gezisi üzerine verdiği demeçte, ABD'nin diğer ülkelere kendi değerlerini dayatmaktan çok örnek ülke olması gerektiğini belirtmişti.
Obama ayrıca, demokrasi, hukuk devleti ilkeleri, ifade özgürlüğü ve dini özgürlüğün Batı ülkelerinin diğer ülkelere dayatacağı konular değil, evrensel ilkeler olduğunu söylemişti. Ülkelerin bu ilkeleri "zorla" değil, ulusal kimliklerinin bir parçası olarak benimsemeleri gerektiğini de sözlerine eklemişti. Obama, ABD'nin buradaki rolünün özendirmek olabileceğini belirtti.
Gezide, israil-Filistin meselesi ve İran'ın gündeme geleceğini söyleyen Obama, insan hakları konularının da konuşulacağını vurgulaması dikkat çekti. ABD'de tüm tepkilere karşı Guantanamo'yu kapatma kararı almasını bu konuda, ülkesinin elinden gelen gayreti gösterdiğine işaret etti. Ancak Obama, bu demecinde ABD'de kurulması planlanan ve tutukevlerini Guantanamo'ya çevirecek özel yetkili yeni terör mahkemelerinden bahsetmedi.
İsrail'in Batı Şeria'da yahudi yerleşim birimlerini, ABD'nin itirazına rağmen, inşa etmeye devam etmesi konusunda ise yalnızca diplomasinin uzun bir süreç olduğunu ve sabırlı olunması gerektiğini belirtmişti.
Mısırlı Obama'ya hala şüpheyle bakıyorBu arada, Mısır'da yapılan bir anket, bu ülkeyi "tarihi" konuşması için mekan seçen Obama'nın dış politikadaki adımlarını Mısır halkının sadece yüzde 39'unun doğru bulduğunu ortaya koydu. Ancak aynı desteğin Ocak ayında yüzde 8 olması ve geçen 4 ay boyunca artması dikkat çekiyor.