Erdoğan’ın düşü: Çığrından çıkan Türkiye ve Shakespeare

Erdoğan İngiltere ziyaretinde Shakespeare'in Hamlet'inden alıntı yaptı. Ancak Erdoğan'a yakışan Hamlet değil, hırsı, açgözlülüğü ve mutlak güç isteğiyle kralını, en yakın arkadaşını ve çoluk çocuk demeden aileleri ortadan kaldıran Macbeth'ten alıntıydı.

soL Kültür - Merve Tokmakçıoğlu

Cumhurbaşkanı Erdoğan, günün birinde İngiltere’ye gider ve Chatham House adlı kuruluşta bir konuşma yapar. Niye gider, neden bu konuşmayı yapar, diye sormayın; zira İngiliz emperyalizminin her sadık neferi, siyasi iktidara aç her tiran ve bu uğurda her türlü işbirliğini yapan, yapmış ve yapacak olan tüm politikacılar gibi o da siyasi çıkarlar amacıyla kurulmuş bu resmî kurumda konuşma yapmalıydı. Ancak Erdoğan bu konuşmada İngilizlerin medarı iftiharı oyun yazarı Shakespeare’e atıfta bulunur: Shakespeare’in, günümüzde Hamlet adlı eserini yeniden kaleme alsaydı, Danimarka Prensi Hamlet’e gene “dünyanın çivisi çıkmış” dedirteceğini öne sürer. Peki, dünyanın çıkan çivisini yerine çakmak, çığırından çıkan zamanı yerine oturtmak Erdoğan’a mı kaldı? Yoksa onun da elleri Macbeth gibi kanlı mıydı?

Erdoğan konuşmasında bu çivisi çıkmış dünyaya dair pek çok örnek göstermekte; İsrailli keskin nişancılar tarafından öldürülen Filistinliler, Afrika’da açlık sınırındaki aileler, kendi deyimiyle ‘Avrupa’nın göbeğinde’ inançları ve kültürleri nedeniyle ötekileştirilenler, yersiz yurtsuz Suriyeli göçmenler... Bu örneklerin arasına da umut ve vicdan gibi sözcükleri yerleştirmekte. Erdoğan’a söz konusu umut ve vicdanın yok olması olunca çok da uzaklara gitmemesini, cumhurbaşkanı olduğu coğrafyada yol açtığı vicdansızlıklara ve umutsuzluğa bakmasını salık vereceğiz: On dört yaşında katledilen Berkin Elvan, Soma katliamında patronların menfaati uğruna yerin altına gömülen madenciler, Suruç ve Sur’da katledilenler, atanmayan ve bu yüzden intihar eden öğretmenler, tekme atılan işçiler, cinsel kimlikleri ve yönelimleri yüzünden yakılan bireyler, çocuk işçiler, kadın cinayetleri... Tüm bunlar, kendisinin devletin başında olduğu son on altı yılda Türkiye’nin geldiği kokuşmuşluk ve “çürümüşlük” seviyesinin göstergeleridir. Biz Erdoğan için Hamlet’ten değil, Macbeth’ten alıntı yapacağız: Siyasi iktidar hırsı, açgözlülüğü ve mutlak güç isteğiyle kralını, en yakın arkadaşını ve çoluk çocuk demeden aileleri ortadan kaldıran İskoçya Kralı Macbeth:

Korkudan yediğim lokma boğazımdan geçmeyecekse

Her gece korkunç düşlerin sıkıntısı saracaksa uykularımı 

Varsın her şey çığırından çıksın,

Bu dünya da yıkılsın, öteki de![1]

Suriye’de emperyalizmin desteklediği gerici çetelerin Türkiye’de ellerini kollarını sallayarak dolaşmaları, 7 Haziran seçimleri sonrasında yaşananlar, 1 Kasım seçimleri, sokağa çıkma yasakları, Ankara katliamı, İstanbul bombalamaları, hakaret davaları, OHAL’in olağanlaştırılması, KHK’lar ile ülkenin yönetilmesi, açlık sınırının her geçen ay yükselmesi, artan işsizlik oranı, kendi tabiriyle “vicdan ve umut” ile icraatte bulunan bir liderliğin sonuçları olabilir mi? Çivisi çıkmış bir dünya alıntısına biz şöyle cevap veriyoruz: “Çürümüş bir şey var Danimarka Krallığında.”[2]

Umut, bu sömürü düzenini değiştirecek, vicdan ise bir daha geri gelmemesini sağlayacaktır: emeğin en yüce değer kılınmasını, birlikte sömürüsüz, özgür bir dünyada yaşamayı vicdan ve umut ile başaracağız. Bu çürümüş sistemi destekleyen ve devam etmesinde payı olan tüm işbirlikçiler gün gelip hesabını verecekler. 

Son olarak, Erdoğan’ın alıntı yaptığı Hamlet’i aslında hiç okumamış olduğunu da belirtmeliyiz. Zira oyundaki şu sözlerin aklına gelmiyor olmasını başka türlü açıklamak mümkün değil:

Zorbanın kahrına, gururunun çiğnenmesine,

Sevgisinin kepaze edilmesine, 

Kanunların bu kadar yavaş, 

Yüzsüzlüğün bu kadar çabuk yürümesine,

Kötülere kul olmasına iyi insanın 

Kim ister bütün bunlara katlanmak...[3]

 

[1]Aktaran Urgan, Mina. Shakespeare ve Hamlet. Cem Yayınevi: İstanbul, 1. Basım, 1996, s. 266.

[2]Shakespeare, William. Hamlet, çev. Sabahattin Eyüboğlu. Remzi Kitabevi: İstanbul, 7. Basım, 1996, (Perde I, Sahne IV).

[3]a.g.y., (Perde II, Sahne I).