soL (Trabzon) Ulusal Çay Konseyi'nin (UÇK) kurulmasıyla, ÇAYKUR'un özelleştirme kapsamına alındığı yönünde doğan kaygılar, AKP hükümetinin AB'ye taahhüt ettiği Ulusal Program Taslağı'nın ayrıntılarının öğrenilmesiyle, iyice arttı.
Taslağın "ekonomik kriterler" başlığı altında, özelleştirme politikalarının, iki temel doğrultuda sürdürüleceği öngörülüyor: Devletin tamamen çekileceği alanlar ve kısmen çekileceği alanlar. Devletin tamamen çekilmeyi taahhüt ettiği alanlar arasında, "çay ürünlerinin işlenmesi" de yer alıyor.
Çay sektöründe faaliyet gösteren bir işadamı, mevcut durumu, "hükümet, özelleştirmeye önem veriyor. KİT'lerin önemli bir bölümü satıldı, herkes TEKEL'in ardından sıranın ÇAYKUR'a geleceğini düşünüyor. ÇAYKUR'a talip olmayı planlayan şirketler de, sektöre şimdiden girmeyi düşünüyor" sözleriyle yorumluyor.
Şirketlerin gözü ÇAYKUR'da
Nitekim, Ülker Grubu, Oba ve Doğa Çay'ı satın aldı. Ardından, Coca-Cola, Doğadan'ı bünyesine kattı. Sadece bitki çayı üreten Doğadan, Coca-Cola şemsiyesi altında siyah çay üretecek.
Ülker'in uzun zamandır ÇAYKUR'la ilgilendiği biliniyor. Ülker Grubu, planlarını ÇAYKUR'un bir süre sonra özelleşeceği ve kamunun bu alandan çekileceği üzerine yapıyor.
Rize halkı, gelişmeleri "bu şirketler, çay sektöründe küçük kalmaz, mutlaka büyüyecekler. Gözleri de ÇAYKUR'da" diye değerlendiriyor.
"Özelleştirilecek" demeye dilleri varmıyor
Aynı zamanda çay tüccarı olan AKP Rize Milletvekili Ali Bayramoğlu, "birçok yeni proje ve çalışmanın altyapısını oluşturduk. Bu sürede, ÇAYKUR ile ilgili en ufak bir görüşme ve gelişme olmadı" derken, AKP Rize İl Başkanı Yılmaz Katmer'in, "özelleşmeyecek diyemiyoruz. Bir gün özelleşecek. Belki 10 yıl belki 20 yıl sonra, ne zaman olacak bunu bilmiyoruz" sözleri, AKP'nin çay üreticisiyle karşı karşıya gelmemek için kamuoyunu oyaladığını gösteriyor.
Tek-Gıda İş'in etkisizleştirilmesi operasyonu şimdilik geri tepse de, Hak-İş'e bağlı Öz Gıda-İş sendikası, AKP gölgesinde çalışmalarına devam ediyor.
Ulusal Çay Konseyi: AKP'nin koçbaşı
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü'nün oluru ile faaliyetine başladığı belirtilen ve bileşiminde üreticilerin yer almadığı Ulusal Çay Konseyi'nin, yürütülecek operasyonda, AKP'yi gözden gizleyen bir paravan olacağı yorumları yapılıyor.
Ulusal Çay Konseyi Kurucular Kurulu, AKP Rize Milletvekili Ali Bayramoğlu, ÇAYKUR Genel Müdürü Ekrem Yüce, Rize Ticaret Borsası Başkanı Tahsin Sancak, Rize Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ömer Ofluoğlu, Çay Sanayicisi İşadamları Derneği (ÇAYSİAD) Başkanı Rahmi Üstün, çay sanayicisi Mehmet Erdoğan, Pazar Ziraat Odası Başkanı Nurettin İnce ve avukat Dilaver Demir'den oluşuyor.
UÇK Başkanı hakkındaki dosyalar
Ulusal Çay Konseyi başkanlığına seçilen, eski MÜSİAD başkanı AKP Rize Milletvekili Ali Bayramoğlu hakkında, Gümrük Teftiş Kurulu'nca hazırlanan, kaçakçılık, sahte evrak düzenlemek ve haksız kazanç elde etmek iddialarını içeren üç ayrı rapor bulunuyor. Bayramoğlu'nun, işlendikten sonra yurtdışına gönderilmek kaydıyla ithal ettiği Seylan çayının yerine, yurtdışına çay çöplerini gönderdiği, Halkalı Gümrük Müdürlüğü, İstanbul Gıda Ürünleri, ÇAYKUR ve TÜBİTAK laboratuvarlarında yapılan analizlerle ortaya çıktı. Ali Bayramoğlu'na ait Filiz Çay Şirketi'nin, üzerinde yüzde 145 vergi bulunan çayları iç piyasaya sürüp, yurtdışına da çay çöpleri gönderdiğine ilişkin ihbar üzerine Çerkezköy Gümrük Müdürlüğü tarafından başlatılan soruşturmada ulaşılan belgeler, Yargıtay'a ulaştırıldı. Yerel mahkemede beraat kararı alan Ali Bayramoğlu'nun, Yargıtay'daki temyizi de yeni belgeler ışığında görüşülecek.
Diğer bir raporda da, yurtdışına gönderilen çay paketlerinin gramajlarının yüksek gösterildiği belirtildi. Çayların ihraç edilmiş gibi gösterildiği, ama gerçek çayın iç piyasaya satılarak yurtdışına çöp gönderilmesi nedeniyle gramajların şişirilerek belgelere yazıldığı gerekçesiyle, Bayramoğlu hakkında "sahte evrak düzenlemek" suçundan da Çerkezköy Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunuldu. Savcılık suç unsuru bulursa, Bayramoğlu'nun dokunulmazlığının kaldırılması için Adalet Bakanlığı kanalıyla TBMM Başkanlığı'na fezleke gönderecek.
ÇAYSİAD, yabancı çaya kapı açıyor
Lipton dışında hiçbir üretici firmanın üye olarak bulunmadığı, çoğunluğunu ihracatçıların oluşturduğu ÇAYSİAD'ın işlevi de, Türkiye'deki Türk çay piyasasını ele geçirmek ve yabancı kökenli çayların ülkeye girişini kolaylaştırmak için altyapı oluşturulması olarak tanımlanıyor.