Büyüme ve kuralsızlık el ele

Hızla ve kuralsız büyüyen kültür balıkçılığı, yabancıların da ilgisini çekiyor.

soL (HABER MERKEZİ) Hayvancılık alanında, Türkiye'nin kanatlı hayvan yetiştiriciliği ile birlikte en hızlı büyüyen alanı olan kültür balıkçılığı, yabancıların da ilgisini çekiyor. Yüksek devlet teşvikleri ve kuralsızlık sektörü çekici kılan faktörlerin başında geliyor.

Büyüme hızı çok yüksek
Sektör, 2002 yılından bu yana sürekli olarak, bazı yıllarda yüzde 30'a varan düzeylerde büyüme kaydediyor. TÜİK tarafından derlenen verilere göre, 2006 yılında toplam 130 bin ton kültür balığı üretilmiş. Bu üretimin en önemli kesimi 56 bin ton ile tatlı suda yapılan alabalığı üretimi olsa da, devlet tarafından yoğun biçimde desteklenen çipura ve levrek üretimi sırasıyla 28 bin 400 ve 38 bin 400 ton olarak hiç azımsanmayacak düzeylere ulaşmış durumda.

Henüz 2007 yılı için kültür balığı üretim rakamları açıklanmış değil. Ancak, balık üretimiyle bir hayli paralel seyreden balık yemi üretimi rakamları mevcut. Balık yemi üretiminin 2006 yılından 2007 yılına yüzde 134 artış gösterdiği düşünülürse, 2007 yılı içerisinde kültür balığı üretiminin de büyük artış kaydettiğini tahmin etmek zor değil.

Balık ve Yem Üretimi (ton) 200220032004200520062007Kültür Balığı Üretimi61.16579.94394.010118.277128.943

-

Alabalık

33.707

39.674

43.432

48.033

56.026

-

Çipura

11.681

16.735

20.435

27.634

28.463

-

Levrek

14.339

20.982

26.297

37.290

38.408

-

Balık Yemi Üretimi

35.368

52.260

64.414

55.058

70.153

164.611

Kaynak: TÜİK, Türkiye Yem Sanayicileri Birliği

Çiftlikler büyüyor, avcılık yerinde sayıyor
Diğer yandan, avlanan balık miktarı benzer bir artış eğilimi içerisinde bulunmuyor. Bilhassa 2005 yılında ciddi bir daralma yaşayan balık avcılığı, henüz bu daralmanın etkilerini üzerinden atabilmiş değil.

Kültür balıkçılığının av balıkçılığının yerini alıyor olduğuna dair kimi işaretlerin oluşuyor olduğu gözleniyor. Bu durum, bilhassa levrekte göze çarpıyor. Balık çiftliklerinde levrek üretimi kırk bin ton seviyesine yaklaşırken, 2000 yılında bin 900 ton düzeyinde avlanan deniz levreği, 2006 yılında 490 tona kadar gerilemiş durumda.

Teşvik yerli yabancı ayırt etmiyor
Sektörü bu denli çekici kılan bir diğer faktör de devlet teşvikleri. Devlet tarafından yoğun biçimde teşvik sağlanan sektörde 2008 yılı için alabalık üreticilerine kilogram başına 65, çipura ve levrek üreticilerine ise kilogram başına 85 yeni kuruş teşvik verilmesi kararlaştırıldı. Bunların dışında yeni türlerin üretileceği çiftlikler için teşvik bedeli kilogram başına 1 YTL olarak belirlendi.

Devlet teşvikinin üretim sınırı yılda 2 bin ton ve kapasitesi daha büyük olan işletmeler de üretimlerinin 2 bin tonluk kısmı için teşvik alabiliyorlar. Dahası, devlet teşviklerinde yerli ve yabancı yatırımcı ayrımına bakılmıyor, dolayısıyla sektör bu açıdan da yabancı yatırımcı için büyük bir çekiciliğe sahip.