Emeklilik müessesesinin özelleştirilmesi ve şirketlere devredilmesi anlamına gelen bireysel emeklilik sistemi (BES), 1 Ocak 2017'den itibaren Türkiye'deki emekçilere zorunlu kılınmıştı. Kademeli olarak tüm emekçilerin BES'e dahil edilmesinin planlandığı uygulamada ilk olarak 1 Ocak 2017'de özel sektör çalışanları, 1 Nisan 2017'de 250 ile 100 arası çalışanın bulunduğu işyerleri, 1 Temmuz 2017'de 100 ile 249 arasında çalışanın bulunduğu işyerleri, 1 Ocak 2018'de mahalli yönetimler ve KİT'lerde çalışanlar, 1 Temmuz 2018'de 10 ile 49 arası çalışanın bulunduğu işyerleri zorunlu BES'e dahil edilmişti.
1 Ocak 2019'dan itibaren de bünyesinde 5 ile 9 arasında çalışanın bulunduğu işyerleri BES'e dahil edilecek.
1 OCAK'TAN İTİBAREN...
Çalışan sayısı 5-9 arası olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar ile Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20'nci maddesi kapsamında kurulmuş olan sandıkların iştirakçisi olarak çalışanların, en geç 1 Ocak 2019'dan sonraki ilk ücret ödemesinden işverenleri tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile emeklilik planına dahil edilmesi gerekecek.
2017'DE 7,7 MİLYON EMEKÇİ CAYMA HAKKINI KULLANDI
Zorunlu BES ilk başladığında, emekçilere sistemden çıkma hakkı tanındı. BES'in içyüzünü öğrenen milyonlarca emekçi sistemden ayrıldı. 2017'de 7,7 milyon emekçi cayma hakkını kullanarak BES'ten çıktı.
Dönemin başbakan yardımcısı Mehmet Şimşek, her fırsatta emekçilerin zorunlu BES'ten vazgeçmelerinden yakındı. Hatta AKP iktidarı kimi düzenlemelerle cayma hakkına karşı önlemler almak için girişimlerde bulundu.
TKP EMEK MERKEZİ UYARMIŞTI
Türkiye Komünist Partisi (TKP) Emek Merkezi, 2018 başında bir açıklama yayımlayarak, AKP'nin cayma süresini neden uzatmak istediğini ifşa etmişti. Açıklamada, "Bugünkü iktidarın taahhüt ettiği ama ödemediği ek devlet katkısının üzerine, gelecekteki iktidarlar nemasını ekleyecek, yeniden değerleme yapacak ve hesaplanan tutarı “azami limiti” ile ödeyecek. Çünkü maddede aynen böyle yazıyor. Bu tuzağa düşmemeliyiz" denilmişti.
AYRILANLAR ÜÇ YIL İÇİNDE YENİDEN SİSTEME OTOMATİK GİRECEK
Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, sistemden ayrılan çalışanların iki yılda bir otomatik olarak yeniden sisteme dahil edilebilmelerine ilişkin madde, üç yıl içindebir defalığına olacak şekilde yeniden düzenlendi.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI SÜREYİ BEŞ YILA KADAR UZATABİLECEK
Ayrıca bakanlık söz konusu süreyi bir yıla kadar azaltabilecek, beş yıla kadar artırabilecek.
BES YÖNETMELİĞİ DE DEĞİŞTİRİLDİ
Öte yandan "Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" de Resmi Gazete'de yayımlandı.
Buna göre, bireysel emeklilik sistemine dahil olma, birikimin aktarımı, sistemden ayrılma ve emeklilik hakkının kullanımı gibi operasyonel süreçlerin iyileştirilmesine ve netleştirilmesine yönelik düzenlemeler yapıldı.
Ayrıca sistemde birden fazla sözleşme veya sertifikası olan ve emeklilik hakkını kullanmak isteyen katılımcılar için hesap birleştirme zorunluluğu kaldırıldı. Bu kapsamda katılımcılar istedikleri sözleşmelerinden emekli olabilecek, diğer sözleşmeleri sistemde kalmaya, dolayısıyla katılımcılar tasarrufta bulunmaya devam edebilecek.
BES'e işverenleri tarafından otomatik dahil edilen çalışanlardan, cayma hakkını kullanan veya cayma dönemini müteakip sistemden ayrılanlara, istedikleri zaman sisteme yeniden dahil olabilme imkanı getirildi.
Bireysel emeklilik sözleşmeleri kapsamında hak sahiplerince aranmayan paralara ilişkin değerleme, ilan edilme, hak sahiplerine ödenme ve genel bütçeye kaydedilme gibi hususlara ilişkin usul ve esaslar da yeniden belirlendi.
