Yap-İşlet-Devret modeliyle soygunun formülü Aydın-Denizli otoyolunda ortaya çıktı

Yap-İşlet-Devret modeliyle patron zengin etme faaliyeti sürüyor. Bunun son örneklerinden biri Aydın-Denizli otoyolunda yaşandı. Sözcü yazarı Çiğdem Toker, dünkü köşesinde devletin müteahhit patrona taahhüt ettiği garanti miktarını yazdı.

Karayolları Genel Müdürlüğü'nün Aydın-Denizli otoyolu için müteahhit patrona 91.2 milyon avro garanti taahhüt ettiği ortaya çıktı.

Sözcü yazarı Çiğdem Toker "ticari sır" olarak gizlenmeye çalışılan garanti rakamına ulaştı.

Toker'in iddiasına göre Karayolları Genel Müdürlüğü sadece 65 kilometrelik Aydın-Kuyucak yolu için yıllık 12.7 milyon adet otomobil geçiş garantisi verdi. Garanti miktarı ise dudak uçuklattı. Karayolları Genel Müdürlüğü 65 kilometrelik yol için 91.2 milyon avro garanti verdi.

Çiğdem Toker'in yazısı şöyle: 

Karayolları, Aydın-Denizli otoyolu için müteahhide Yap İşlet Devret sözleşmesinde 91.2 milyon avro garanti taahhüt etti. Sadece 65 kilometrelik Aydın-Kuyucak yolu için yıllık 12.7 milyon otomobil geçiş garantisi verildi.

Aydın-Kuyucak Otoyolu için 12 milyon 775 bin araç garantisi verildi. Kuyucak-Denizli Otoyolu için ise yıllık 11 milyon 680 bin araç geçiş garantisi öngörüldü.

Çok yazdık. Bıkmadan devam edeceğiz.

Eğer devlet otoyol, köprü, hastane gibi bir altyapı projesini, Yap-İşlet-Devret (YİD) yöntemiyle yaptırıyorsa, sadece biz değil, bizden sonraki nesillerin de borçlandırıldığından emin olabilirsiniz.

Neden mi? YİD projelerinin tamamında Hazine, döviz kuru üzerinden garanti verir de ondan. Hazine derken “günün sonunda” borç Hazine'ye yükleneceği için bu kelimeyi seçtik. Yoksa kurumuna göre garantiyi veren bazen Karayolları, bazen, Sağlık Bakanlığı, bazen TCDD, bazen DHMİ olabiliyor.

İşte yılın bu ilk gününde, bizlere fatura edilecek yeni bir YİD otoyol projesiyle ilgili yeni bir rakam paylaşacağım. Sürekli okurların anımsayacağı gibi, iki hafta önce bu köşede, Karayolları Genel Müdürlüğü'nce (KGM) ihalesi yapılan 150 km'lik Aydın-Denizli otoyol projesine dair bir soru yönelttik.

Önce hatırlatma:

Geçen kasımda yapılan ve sürelerin yarıştığı ihalede, en iyi teklif  Bergiz İnşaat+ARDA Mühendislik ortaklığının 17 yıl 11 ay 11 gün işletme süresi ve 6 milyar 866 milyon 532 bin TL'lik teklifi olmuştu.

İhale sırasında bilgi veren KGM Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Tutaş'ın açıklamasına göre, yapım süresi 3 yıl olarak planlanan Aydın-Denizli Otoyolu'nda “geçiş ücretleri otomobil ve kilometre bazında 5/avro/sent olarak ücretlendirilecekti.” Tutaş, firmaya garanti edilen araç sayısını belirtmemişti. Çünkü belirtmesi halinde, Hazine'nin bu otoyol için üstleneceği garanti rakamı ortaya çıkacaktı.

Yine de sormuştuk: 5 avro/sent üzerinden günlük, yıllık kaç adet araç garanti ettiniz?

Buna benzer sayısız soruda, kamu kuruluşunun hep “ticari sır” gerekçesiyle şirket çıkarlarına öncelik vermesine alışkınız. Resmi yanıt gelmedi ama araç garanti sayısına ulaştık. O sayı sözleşmede iki kesim halinde yer almış.

1. Kesim: Aydın-Kuyucak (Garantiye esas uzunluk 65 km) için çift yönde 35 bin otomobil eşdeğer gün. Yani yıllık 12 milyon 775 bin adet otomobil.

2. Kesim: Kuyucak-Denizli (garantiye esas uzunluk 85 km.) için 32 bin otomobil eşdeğer/gün. Yani yıllık 11 milyon 680 bin.

Devletin şirkete verdiği araç garantilerinin parasal karşılığı için de ayrı ve özel bir formül var. Karayolları'nın bu proje için hazırladığı sözleşmeye  göre garantiye esas olacak geçiş ücreti, ihaleye konu uzunluk ile tavan ücretin çarpımıyla bulunuyor. Çıkan sonucu yıllık araç sayısıyla çarptığınızda da garanti tutarı çıkıyor.

Sonuç ve özet olarak KGM,  Aydın-Denizli Otoyolu'nda 1. kesim için 41 milyon 518 bin, ikinci kesim için ise 49 milyon 640 bin avro olmak üzere yıllık toplam 91 milyon 158 bin avro garanti ediyor sevgili okurlar.

Dikkatinizi çekmek istediğim son ayrıntı ise bu ihalenin birkaç kez ertelenip iptal edilmiş olması. KGM, bu son ihalede müteahhit firma ortaklığıyla sözleşmeyi imzalasa da imzalamasa da bu rakamlar ve formülün önceden belirlenmiş olduğunu da öğrendim.