Varlık Fonu’nun yeni yönetimi: Sermaye temsilcileriyle elele borçlanmada yeni enstrüman arayışı

Türkiye Varlık Fonu’nun yeni yönetimi, önümüzdeki dönemde TVF’nin bir tür ‘rehin sandığı’ gibi kullanılacağı yönündeki beklentileri güçlendirdi. Malezya Devlet Fonu Khazanah'ın sorumlusu Sönmez, TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, süper teşviklerden yararlanan çelik patronu Fuat Tosyalı gibi sermaye temsilcilerinin varlığı, borçlanmada yeni enstrüman ve mekanizma yaratma arayışıyla da yakından…

Utku Yıldız

Ülkenin en değerli ve stratejik kamu kuruluşlarını, dış borçlar karşılığından teminat olarak kullanmak üzere kendi bünyesine bağlayan, Sayıştay dahil olmak üzere hiçbir denetime tabi olmayan, Ticaret Kanunu hükümlerinden muaf olan ve yönetimi özel hukuk hükümlerine göre belirlenen Varlık Fonu’nda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile yönetim değişikliği yapıldı. 

Varlık Fonu başkanlığını doğrudan Erdoğan üstlenirken, 7 kişilik bir yönetim kurulu oluşturuldu. Berat Albayrak’ın başkan vekili, Zafer Sönmez’in genel müdür ve Selim Arda Ermut, Hüseyin Aydın, Rifat Hisarcıklıoğlu, Erişah Arıcan ile Fuat Tosyalı’nın üye olarak atandığı yeni yönetim kurulu, barındırdığı patronlar, islami finans yatırımcılığına ve uluslararası sermaye ile ilişkilere ayrılan yer ile dikkat çekiyor.

TL’nin yüksek oranlı değer kaybının ticari banka bilançolarını ancak çok yüksek faizle borçlanabilir hale getirmesi alternatif borçlanma enstrümanı arayışlarını artırıyor. Önümüzdeki dönemde görece en düşük maliyetli borçlanma olanaklarının Hazine garantisiyle kamu üzerinde yaratılabileceği, Türkiye Kalkınma Bankası’nın (TKB) yeni atamalar ve sermaye artırımı kararıyla hız kazanan yeniden yapılandırma süreci, TVF’nin yeni yönetimi gibi gelişmelerin hem TKB gibi kuruluşların borçlanma kapasitesini artırma hem de TVF gibi borçlanmalarda garanti mekanizmalarını geliştirmeye yönelik planlarla ilgili olduğu düşünülüyor. Geçmiş yıllarda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) fonlarının yeni bir kalkınma bankası kurularak sanayiciye düşük faizle kredi olarak kullandırılması gibi öneriler de gündeme gelmişti. Hisarcıklıoğlu’nun TVF yönetiminde yer almasının sermaye temsiliyetinin ötesinde TOBB fonlarının değerlendirilmesi boyutundan da bir anlamı olabileceği düşünülüyor. 


YENİ YÖNETİMDE MALEZYA DEVLET VARLIK FONUNDAN ÇELİK PATRONUNA SERMAYE TEMSİLİYETİ YÜKSEK

ZAFER SÖNMEZ: DÜNYANIN EN BÜYÜK VARLIK FONLARINDAN MALEZYA VARLIK FONU KHAZANAH’TAN TRANSFER

Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü olarak atanan Sönmez, bankacılık sektöründe çalışmaya başlamış olan bir isim. 

Varlık Fonu yönetimine atanmasına neden olan özelliğinin ise, Malezya devletinin yatırım şirketi olan ve sermayesinin tamamı Malezya devletine ait Khazanah Nasional Berhad’daki görevi olduğu görülüyor. Sönmez halihazırda, Khazanah Nasional Berhad’ın Türkiye, Orta Doğu, Orta Asya ve Doğu Avrupa ve Kuzey Afrika yatırımlarından sorumlusu olarak çalışıyor. 

İslami finans yatırımcılığının önemli aktörlerden biri olan, aynı zamanda dünyadaki en büyük varlık fonları arasında yer alan Malezya devletine ait Khazanah Nasional Berhad, 2008 yılından bu yana Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı’nın işletmesini elinde tutuyor. Aynı zamanda, enerji sektöründeki yatırımları ve Acıbadem Hastaneleri’nin bağlı olduğu Acıbadem Sağlık Yatırımları ve Acıbadem Sigorta’daki hisseleri ile biliniyor. 

ERİŞAH ARICAN: ALBAYRAK’IN DOKTORA TEZİNİ YAZDIĞI İDDİA EDİLEN İSİM

Marmara Üniversitesi’nde akademisyen olarak görev yapan, bankacılık alanında uzmanlığa sahip. Ancak, Arıcan’ın adı, akademik çalışmalarından daha çok, Wikileaks belgeleri ile gündeme gelmişti. 

Marmara Üniversitesi’ndeki akademisyenleri fişleyen bir listeyi Albayrak’a gönderdiği ve Berat Albayrak’ın doktora tezini yazdırdığı iddia edilen Arıcan, Albayrak’ın etkisi ile birlikte, kariyer basamaklarını hızlı bir şekilde yükselmiş, 2016 yılında Borsa İstanbul Yönetim Kurulu üyeliğine atanmıştı. 

FUAT TOSYALI: SÜPER TEŞVİKTEN YARARLANAN SÜPER ÇELİKÇİ

Türkiye’nin en büyük demir ve çelik üreticilerinden Tosyalı Holding’in yönetim kurulu başkanı olan Fuat Tosyalı, AKP döneminde servetine servet katan patronlar arasında yer alıyor. 

Forbes tarafından açıklanan listeye göre; 2017 yılında 550 milyon dolar olan mal varlığı, bir yıl içerisinde 2,5 kat artarak 1 milyar 400 milyon dolara ulaşan Fuat Tosyalı, Türkiye’nin en zengin 26.  ismi. 

Tosyalı Holding’in ortaklarından olan Fatih Tosyalı ve Ayhan Tosyalı da, 1 milyar 300’er milyon liralık servetleri ile ... 

Tosyalı Holding, Osmaniye’de gerçekleştireceği entegre madencilik “yatırımı” ile, Proje Bazlı Teşvikler listesine dahil edilmiş ve devletten 28 milyar TL’lik bir yatırım desteği alacağı açıklanmıştı. 

RİFAT HİSARCIKLIOĞLU: TOBB FONLARI MI GÜVENCEYE ALINACAK?

Sermayenin önemli kurumlarından biri olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin 2001 yılından beri başkanlığını yürüten Hisarcıklıoğlu, Erdoğan tarafından,  "reel sektörün bir numaralı temsilcisi" olarak tanımlanıyor. 

Eskihisar Şirketler Grubu Yönetim Kurulu başkanı da olan Hisarcıklıoğlu, TOBB’un Mayıs ayında gerçekleştirdiği 74. Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmasında “İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, KOBİ’lerimize büyük yükler getiriyordu, bunları kaldırttık.”, “Büyük sıkıntı yaşadığımız bir başka alan, yargı sistemiydi. Özellikle İş Mahkemelerindeki davalarda, işveren yüzde 99 haksız çıkıyordu. Bunu değiştirmek üzere, zorunlu arabuluculuk sisteminin uygulamaya alınmasını sağladık” demiş ve emek düşmanı düşünce yapısını açıkça ortaya koymuştu. 

Hisarcıklıoğlu'nun başında bulunduğu TOBB, en fazla üyeye sahip patron örgütlerinden biri ve üye aidatları, imtiyazlarla yürütülen kimi işlemler, ticari faaliyetlerden elde edilen gelirlerden oluşan çok büyük bir fonu yönetiyor. Bu fonun yeni kurulacak bir kalkınma bankasına aktarılması ve patronlara düşük faizli kredi kullandırılması geçmişte gündeme gelmişti. Hisarcıklıoğlu ve TOBB'un TVF'deki temsiliyetinin gerekli "teminat" ya da garantiler sağlanması durumunda bu fonun değerlendirilmesiyle ilişkili olabileceğine de dikkat çekiliyor. 

SALİM ARDA ERMUT: ERDOĞAN’IN TÜRKİYE’NİN PAZARLANMASINDAN SORUMLU GÖZDESİ

2005 – 2006 yıllarında, Başbakanlık Dolmabahçe Ofisi Basın ve Halka İlişkiler Müşavirliği yapmış olan Ermut, Türkiye’nin yabancı sermayeye “pazarlanması” misyonu ile 2006 yılında kurulan Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı’nda çeşitli görevlerde çalışmış, 2015 yılında ajansın başkanlığına getirilmişti. Ağustos ayında, ajansın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kapatılması ve yetkilerinin Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi’ne devredilmesi ile birlikte, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi başkanı olarak atandı. 

Enerji sektöründeki uluslararası sermaye payının arttırılmasında, dönemin Enerji Bakanı Berat Albayrak ile yakın bir mesai yürütmüş olan Arda Ermut, merkezi, 2015 ile birlikte Cenevre’den İstanbul’a taşınmış olan Dünya Yatırım Ajansları Birliği’nin başkanlığını yürütüyor. 

HÜSEYİN AYDIN: BANKALARI TEMSİL EDİYOR

Ziraat Bankası Genel Müdürü ve Türkiye Bankalar Birliği Başkanı olan Hüseyin Aydın’ın,  Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sadık isimlerden biri olduğu, Aydın’ın genel müdürlüğünü yaptığı ve tamamı kamuya ait tek banka olan Ziraat Bankası, kredi borçları nedeni ile yeni kredi alamayan ya da borçlarını ödeyemeyen birçok şirkete, batık kredi verdiği iddiaları ile gündeme gelmişti. Aydın’ın, TBB Başkanı olarak bankacılık sektörünün bütününü temsil misyonu da bulunuyor.