2018 yılında turizm gelirlerinde artış bekleniyor. Alman ve İngiliz tur operatörlerinin yaptığı açıklamalar bu yıl Türkiye için yapılan rezervasyonlarda önemli artışlar olacağını gösteriyor. Geçmiş yıllardaki kayıpların telafisi olan artışlar cari açıktaki artışı kapatmaya yeter mi?
TL’nin hızlı değer kaybı özel sektör borçluluk düzeyi, ithalat bağımlılığı nedeniyle enflasyona yüksek geçişkenlik gibi nedenlerle Türkiye ekonomisinin kırılganlığını artırıyor. TL’deki her yüzde 1’lik değer kaybı döviz bazında borçlu şirketlerin yükümlülüklerinde artış anlamına gelirken özellikle gelirleri TL ağırlıklı olan şirketlerde gelir-gider dengesinin de bozulması anlamına geliyor. Toplumsal ölçekte ise sanayi üretimde ve tüketimdeki yüksek ithalat bağımlılığı nedeniyle TL’nin değer kaybı maliyetlerin ve dolayısıyla fiyatların artmasına yol açıyor. Halk açısından ücret ve gelirler değişmeden, reel gerileme yaşanıyor.
İHRACAT VE TURİZM KURTARICI OLUR MU?
2018 yılında uluslararası gelişmeler, dolar/avro paritesine ilişkin beklentiler, emtia fiyatlarındaki dalgalanmalarla birlikte Türkiye’nin artan kırılganlıkları kur üzerindeki baskının süreceğine işaret ediyor. Siyasi iktidarın kayıpların telafisi için güvendiği, hızla artan cari açığı azaltma yönünde etkide bulunmasını beklediği iki kalem bulunuyor, ihracat ve turizm gelirleri. İhracat hem Avrupa talebindeki güçlü seyir hem de fiyat artışları nedeniyle yükseliyor. Ancak ihracat artışı aynı zamanda ithalat artışını da tetiklediği için artışın iyileştirici etkisi çok sınırlı kalıyor. Ayrıca Türkiye’nin ihracatta, üretim altyapısı kısıtları nedeniyle çok büyük sıçrama kaydetme olanağı da bulunmuyor.
TURİZM GELİRLERİ ARTIYOR
Cari açığı azaltıcı etkide bulunması beklenen ikinci kalem turizm. Siyasi gelişmeler, Rusya ile yaptırımlar gibi nedenlerle önceki yıllarda gelen turist sayısında önemli kayıplar yaşanmıştı. Bu yıl kayıpların telafi edildiği bir yıl olacağı görülüyor. Ancak yine de turizm gelirlerinden gelecek katkının etkisinin de yine sınırlı olacağı, ancak petrol fiyatı artış etkisini karşılayabileceği görülüyor.
Almanya’nın ardından İngiltere’den yapılan Türkiye tatil rezervasyonlarında da artış olduğu açıklandı. Dünyanın en büyük “tur operatörü” şirketlerinden olan İngiltere merkezli Thomas Cook, 2018 yılı için yapılan Türkiye tatil rezervasyonlarında yüzde 84 artış olduğunu duyurdu. Açıklamada Türkiye’nin her şey dahil paketli sistemle en uygun fiyatı veren ülke olduğu belirtildi. Türkiye, İngiltere’den yapılan tatil rezervasyonlarında üçüncü sırada yer alıyor.
2017 yılında 47 miyar dolar olan cari açığın 2018 yılında 55-60 milyar dolar aralığına çıkması, 8-13 milyar dolar civarında artması bekleniyor. İhracattaki artıştan cari açığa iyileştirici katkının çok sınırlı kalacağı öngörülüyor. Turizm gelirlerinin ise 2017'deki 27 milyar dolar düzeyinden 30-32 milyar dolar düzeyine çıkacağı, cari açığa etkisinin ancak 3-5 milyar dolar civarında olacağı tahmin ediliyor.